Histamina

Histamina jest biogenną aminą o działaniu plejotropowym. Uwalniają ją niektóre komórki organizmu pod wpływem pewnych czynników, przeważnie alergenów. Histaminę zalicza się także do hormonów tkankowych.

Histamina – synteza

Do produkcji tego hormonu tkankowego dochodzi na drodze dekarboksylacji aminokwasu histydyny. Wymienioną reakcję katalizuje enzym o nazwie dekarboksylaza L-aminokwasów aromatycznych. Można zatem podsumować, że substancję zalicza się do amin biogennych, które z kolei stanowią grupę związków biologicznie czynnych. Wszystkie aminy biogenne są produktami wyżej wspomnianego procesu dekarboksylacji. W rezultacie mówi się, że histamina ulega metabolizowaniu na drodze 2 różnych szlaków. Są to:

• oksydacyjna dezaminacja;
• metylacja pierścienia heterocyklicznego jej cząsteczki.

Największe ilości hormonu zmagazynowane są przeważnie w pęcherzykach w cytoplazmie mastocytów oraz granulocytów zasadochłonnych.

Uwalnianie histaminy

Do uwalniania histaminy najczęściej dochodzi w wyniku reakcji na specyficzny alergen w połączeniu z określonym receptorem. Jednak równie dobrze wydzielanie tej aminy następuje poprzez stymulację różnymi innymi czynnikami, do których można zaliczyć między innymi:

• niedotlenienie organizmu;
• przebyty uraz;
• niską temperaturę;
• spożywanie alkoholu.

Histamina może wywołać szereg różnorodnych działań poprzez połączenie z czterema typami receptorów zlokalizowanymi w wielu tkankach.

W warunkach fizjologicznych stężenie histaminy w osoczu krwi mieści się w zakresie 0,3– 1 ng/ml. Jednakże u osób wrażliwych bądź stosujących niektóre leki niepożądane objawy mogą pojawić się nawet po spożyciu niewielkiej ilości produktów bogatych w histaminę. Dochodzi wówczas do nietolerancji histaminy i powstania szeregu objawów ubocznych wymienionych poniżej.

Jak działa histamina?

Wydzielanie histaminy wywołuje szereg zmian w organizmie człowieka. Wśród nich znajdują się między innymi:

• zaczerwienienie skóry, pokrzywka, świąd;
• dolegliwości bólowe głowy;
• wymioty i nudności;
• zaburzenia rytmu dobowego;
• zaburzenia termoregulacji organizmu i przyjmowania pokarmów;
• tachykardia, arytmia;
• zaburzenia motoryki jelit.

Liczne badania wykazały ponadto zależność między wzrostem poziomu histaminy, a występowaniem chorób takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna. Zwiększony poziom aminy może wpływać negatywnie nawet na hematopoezę. Dodatkowo histamina może pełnić rolę neuroprzekaźnika i pełni ważną funkcję w patogenezie większości chorób alergicznych i innych.

Działanie histaminy w zależności od receptora

Za pośrednictwem receptorów oznaczanych H1 histamina prowadzi do skurczu oskrzeli, mięśni gładkich przewodu pokarmowego i innych narządów, czemu towarzyszy rozszerzenie naczyń krwionośnych i wzrost ich przepuszczalności.

Aktywacja receptorów H2 znajdujących się w błonie śluzowej żołądka wpływa na funkcję trawienną, ponieważ stymuluje wydzielanie kwasu solnego.

Receptor H3 należy do receptorów presynaptycznych. Dzięki niemu wydzielona do przestrzeni synaptycznej histamina hamuje uwalnianie kolejnych porcji neuroprzekaźnika. Jego antagonista jest lekiem stosowanym do leczenia objawowego zawrotów głowy w przebiegu choroby Ménièra. Receptor H3 reguluje także wydzielanie innych neuroprzekaźników, takich jak acetylocholina, dopamina czy też serotonina.

Z kolei ostatnim odkrytym receptorem jest H4, który występuje stale na komórkach układu immunologicznego. Wciąż trwają badania odkrywające jego właściwości.

Nietolerancja histaminy

Nietolerancja histaminy to stan, podczas którego ilość tego hormonu w organizmie przekracza próg jego tolerancji. Zjawisko to może być rezultatem zwiększonej ilości aminy w ustroju bądź też zaburzonej degradacji na skutek niedoboru lub zbyt małej aktywności enzymu metabolizującego.

Leczenie opiera się między innymi na stosowaniu leków antyhistaminowych i zmianie diety. W przypadku diety powinna ona ograniczać spożycie produktów bogatych w histaminę, są to produkty poddawane procesom fermentacji i dojrzewania, m.in. kiszonki, mięsa peklowane i sery pleśniowe. Wyzwalanie histaminy z komórek tucznych powodują również owoce cytrusowe. Wykazano, że objawy nietolerancji histaminy może wywołać spożycie pokarmów zawierających 100 mg histaminy/kg oraz 2 mg histaminy/L napoju alkoholowego.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kacik J., Wawrzyniak A., Rakowska M., (i inni), Objawy pseudoalergii a zaburzenia metabolizmu histaminy, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 3/2016.
2. Jakubiak G., Aktywność biologiczna histaminy i farmakologiczne możliwości jej modyfikacji, Nauki Przyrodnicze, 4/2017.
3. Nesterenko S., Histamina a niebezpieczne alergeny, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019.
4. Karpińska-Gasztoł E., Gutowska M., Zdunowski P., (i inni), Zaczerwienienie twarzy – problem interdyscyplinarny. Nietolerancja histaminy w przebiegu niedoboru diaminooksydazy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2014.