Glukagon

Glukagon to organiczny związek chemiczny z grona hormonów trzustkowych. Do jego produkcji dochodzi w organizmie każdego człowieka bez względu na wiek, płeć czy styl życia. Odpowiada on przede wszystkim za stymulowanie wzrastania stężenia glukozy we krwi, działa więc antagonistycznie w stosunku do insuliny.

Glukagon – charakterystyka

Glukagon to polipeptydowy hormon trzustkowy produkowany przez komórki A wysp trzustkowych. Został odkryty już w 1923 roku przez Charlesa P. Kimballa i Johna R. Murlina. Struktura I-rzędowa glukagonu składa się z 29 aminokwasowych reszt. Gen kodujący glukagon lokalizuje się na chromosomie 2.

Stężenie glukagonu w surowicy osiąga najwyższe wartości na czczo i obniża się po spożyciu posiłku. Podstawowymi czynnikami regulującymi wydzielanie glukagonu są: glukoza i insulina. Obniżenie stężenia glukozy w surowicy powoduje aktywację ATP zależnych kanałów potasowych w mózgu, natomiast w komórkach a wysp trzustkowych wywołuje zmiany potencjałów kanałów sodowych i wapniowych, co w konsekwencji nasila produkcję glukagonu. Czynnikami hamującymi wydzielanie tego hormonu są natomiast: somatostatyna i GLP-1. Ich działanie odbywa się poprzez receptory somatostatynowe typu 2 i jest zależne od stężenia glukozy.

Glukagon – działanie

Najważniejsza fizjologiczna rola glukagonu jest antagonistyczna w stosunku do działania insuliny. Polega na utrzymaniu prawidłowego stężenia glukozy w surowicy podczas głodzenia przez zwiększenie jej wątrobowej produkcji (hamowanie glikogenezy, stymulacja glikogenolizy i glukoneogenezy). Udowodniono również, że hormon ten może brać udział w regulacji poboru pokarmu, wywołując zwiększone odczuwanie sytości i tym samym wcześniejsze zakończenie posiłku. Uważa się wręcz, że jednym z potencjalnych mechanizmów tego działania jest hamowanie produkcji i uwalniania greliny oraz hamowanie perystaltyki jelit. Zwiększenie wydzielania glukagonu obserwuje się u osób z upośledzoną tolerancją glukozy.
Na koniec warto wspomnieć, że glukagon oddziałuje również na czynność nerek. Nie wyjaśniono do końca jego roli w stymulacji nerkowej produkcji glukozy, jednak udowodniono, że hormon ten zwiększa filtrację kłębuszkową, wydalanie mocznika i reabsorpcję wody. Przede wszystkim jednak glukagon i insulina zaliczane są do podstawowych regulatorów przemian węglowodanowych w organizmie człowieka.

Glukagon – badanie

Poziom glukagonu można sprawdzić na podstawie badania krwi. Jest ono proste w wykonaniu, praktycznie nie ma ku niemu żadnych przeciwwskazań, a cena badania prywatnego wynosi około 100-150 zł. Przy odpowiednich wskazaniach można otrzymać jednak skierowanie na to badanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub od określonego specjalisty, np. gastroenterologa czy endokrynologa. Podstawowe wskazania do badania poziomu glukagonu to:

• nawracająca hipoglikemia o nieokreślonej jeszcze przyczynie;
• podejrzenie lub monitorowanie leczenia niektórych chorób nowotworowych, np. guzów chromochłonnych czy raka rdzeniastego tarczycy;
• podejrzenie lub monitorowanie leczenia guzów produkujących hormony, w tym przypadku produkującego glukagon;
• cukrzyca.

Pozostałe wskazania uzależnione są już od opinii lekarza. Często wykonuje się oznaczenie poziomu glukagonu wyłącznie po to, aby wykluczyć pewne problemy zdrowotne, które mogą dawać objawy zbliżone do chorób, które podejrzewa lekarz.

Insulina i glukagon

Glukagon i insulina to dwa hormony syntezowane przez ten sam narząd w organizmie człowieka – przez komórki wydzielnicze trzustki. Wykazują one jednak przeciwstawne działanie. Glukagon odpowiada za stymulację wzrostu poziomu glukozy we krwi, natomiast insulina wywołuje spadek stężenia glukozy we krwi. Co więcej, wysoki poziom insuliny wiąże się z niskim poziomem glukagonu w organizmie i odwrotnie.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Nylec M., Olszanecka-Glinianowicz M., Rola glukagonu w patogenezie cukrzycy typu 2, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010, tom 6, nr 3, 136-140.
2. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskiego PZWL, Warszawa 2017.
3. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.