Adrenalina

Adrenalina to hormon należący do biogennych amin katecholowych i wraz z noradrenaliną jest syntezowana przez rdzeń nadnerczy. Ma bardzo duże znaczenie w regulacji nastroju i uwagi w okresie czuwania, a także w podtrzymywaniu cyklu sen-czuwanie.

Gruczoły nadnerczowe

Gruczoły nadnerczowe (inna nazwa: nadnercza, łac. glandula adrenalis) to dwa płaskie twory umiejscowione na górnych powierzchniach każdej nerki. Są obficie ukrwione, gdyż w ciągu minuty przepływa przez nie 5 razy więcej krwi, niż wynosi ich własna objętość.

Nadnercze składa się z:

• części zewnętrznej – kora nadnercza;
• części wewnętrznej – rdzeń nadnercza.

Należy wiedzieć, że nadnercza należą do narządów, bez których życie ustroju jest niemożliwe. Część rdzeniowa nadnerczy jest w istocie dokrewnym odpowiednikiem układu nerwowego współczulnego.

Synteza adrenaliny

Adrenalina powstaje w cyklu przemian z aminokwasu fenyloalaniny poprzez tyrozynę, DOPA, dopaminę i noradrenalinę. Jest syntezowana i magazynowana w pęcherzykach, w komórkach rdzenia gruczołu nadnerczowego. Cały proces składa się z 5 etapów.

Wydzielanie adrenaliny

Silne emocje, znaczny wysiłek fizyczny, utrata krwi, oziębienie całego ciała wywołują wydzielanie adrenaliny (oraz noradrenaliny) przez rdzeń nadnerczy. Impulsy z kory mózgu i układu brzeżnego (układu limbicznego) biegną przez podwzgórze i most do części piersiowej rdzenia kręgowego, gdzie znajdują się neurony wysyłające w nerwach trzewnych włókna eferentne do rdzenia gruczołów nadnerczowych.
W czasie pobudzenia komórki pęcherzyki stykają się od wewnątrz z błoną komórkową, pękają, a ich treść zostaje usunięta na zewnątrz. Wydzielanie adrenaliny polega zatem na egzocytozie. Następnie puste pęcherzyki zamykają się i odsuwają od błony komórkowej. Następuje ponowne ich wypełnienie hormonem. Miejscem uwalniania adrenaliny są współczulne zakończenia zazwojowe. Czynnikiem bezpośrednio pobudzającym komórki rdzenia do wydzielania adrenaliny jest acetylocholina – neuroprzekaźnik uwalniany na zakończeniach przedzwojowych włókien współczulnych.

Adrenalina – funkcje

Ważniejsze funkcje katecholamin, w tym adrenaliny, prezentują się następująco:

• zwiększanie częstości i siły skurczów mięśnia sercowego;
• skurcz naczyń krwionośnych;
• zwiększenie wydzielania potu i skurcz mięśni przywłosowych;
• rozszerzenie oskrzelików, co wspomaga oddychanie;
• pobudzenie uwalniania reniny;
• zahamowanie agregacji płytek krwi;
• rozszerzanie źrenic;
• zahamowanie pewnych funkcji drugorzędnych, jak np. sekrecji i motoryki żołądkowej;
• zwiększanie rozpadu glikogenu w mięśniach celem dostarczenia glukozy do wytwarzania energii.

Ponadto adrenalina bierze udział w regulacji licznych procesów metabolicznych. Powoduje stymulację lipolizy komórek tłuszczowych, co dostarcza kwasów tłuszczowych jako materiału energetycznego dla wielu tkanek, a także wspomaga oszczędzanie kurczących się zapasów glukozy. Może zwiększyć nawet o 15% podstawowy metabolizm poprzez pobudzenie procesów termogennych.

Zobacz także: Termogeneza.

W przypadku działania na układ hormonalny, adrenalina pobudza wydzielanie glukagonu i hamuje uwalnianie insuliny. Dodatkowo powoduje intensyfikację uwalniania hormonów tarczycy, czyli kalcytoniny i parathormonu.

Układ adrenergiczny

Układ adrenergiczny nazwano układem pracy i walki. Adrenalina, jako hormon rdzenia nadnerczy, jest mobilizowana w sytuacjach stresu, takich jak zagrożenie życia, zimno, hipoglikemia czy wysiłek fizyczny. Należy wiedzieć, że stężenie adrenaliny zmniejsza się w czasie snu, natomiast nieznaczna ilość tego hormonu (około 5%) zostaje wydalona z organizmu w postaci niezmienionej wraz z moczem.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Gołąb B., Traczyk W., Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Szkolenia Jaktorów, Jaktorów 1997.
2. Michajlik A., Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
3. Brzozowski T., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
4. Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.