Starzenie się organizmu

Aktualizacja: 4 października 2022

Starzenie się organizmu jest naturalnym, fizjologicznym procesem, któremu nie jesteśmy w stanie zapobiec. Można jedynie go opóźniać poprzez korzystanie z rozwiązań medycyny estetycznej, dbając o zbilansowaną i zdrową dietę oraz zwracając uwagę na codzienną pielęgnację ciała. Nieodpowiedni tryb życia znacznie przyspiesza mechanizmy prowadzące do starzenia się komórek, a nawet zwiększa ryzyko rozwoju chorób przewlekłych.

Dlaczego się starzejemy?

Istnieje wiele teorii i hipotez wyjaśniających dlaczego ludzie się starzeją. Jedna z takich teorii mówi, że podczas każdego podziału komórkowego następuje pojawienie się minimalnego błędu genetycznego, a nawarstwianie się ich wraz z upływem czasu prowadzi ostatecznie do śmierci komórki. Z kolei teoria immunologiczna twierdzi, że procesy starzenia się organizmu wynikają z osłabienia układu odpornościowego wskutek upośledzenia pamięci limfocytów (komórki układu odpornościowego). Wyjaśnia to większą częstotliwość chorób w wieku starszym.

Współcześnie najczęściej mówi się o wolnych rodnikach tlenowych, których toksyczne działanie polega na uszkadzaniu materiału genetycznego (mutacje, nowotwory), utlenianiu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (miażdżyca) oraz na przyspieszaniu procesów starzenia się komórek (inaktywacja enzymów, uszkodzenie kolagenu, śmierć komórki). Ilość wolnych rodników wzrasta wraz z wiekiem gdy pojawiają się ich czynniki ryzyka.

Zobacz również: Starzenie się skóry.

Starzenie się organizmu – konsekwencje

Choć każdy człowiek chciałby na zawsze pozostać piękny i młody, a od setek lat poszukiwano eliksirów zapewniających wieczne życie, starzenie się organizmu jest nieuchronne i należy się z nim pogodzić. Zgodnie z definicją, mianem starzenia organizmu określamy proces postępujących, regresywnych i nieodwracalnych zmian w tkankach i narządach organizmu, zdeterminowanych przez czynniki genetyczne i modyfikowanych przez współistniejące choroby, styl życia i czynniki środowiskowe. Wraz z upływem lat zauważa się zmiany na poziomie biologicznym, emocjonalnym oraz społecznym. Zmianami biologicznymi są przede wszystkim:

• spadek syntezy kolagenu i kwasu hialuronowego od momentu ukończenia 30. roku życia, co powoduje pojawianie się pierwszych bólów stawów oraz zmarszczek;
• atrofia i apoptoza komórek;
• zwolnienie metabolizmu, łatwiejsze przybieranie na masie;
• upośledzenie zdolności do samoregulacji, osłabienie tempa gojenia się ran i uszkodzeń;
• obniżenie funkcji komórek układu immunologicznego, a więc i spadek odporności;
• utrata sprężystości tkanek, zwłaszcza skóry;
• skłonność do schorzeń o podłożu zapalnym;
• pogorszenie zdolności fizycznych i mobilności stawów.

Zobacz również: Szkodliwe produkty, które przyspieszają starzenie.

Na poziomie emocjonalnym i psychicznym zauważa się natomiast:

• wzrost ryzyka chorób takich jak choroba Parkinsona, demencja czy choroba Alzheimera;
• pogorszenie pamięci i koncentracji;
• zaostrzenie cech charakteru, w tym uwidocznienie dotychczasowych wad;
• nadwrażliwość psychiczną;
• uspokojenie się, mniejszą chęć do imprez i uczestnictwa w głośnych wydarzeniach na rzecz spokojnego spędzania czasu samotnie lub z najbliższymi.

W starszym wieku znacznie wzrasta ryzyko chorób przewlekłych wszystkich układów. To właśnie u seniorów i osób starszych obserwuje się największą zachorowalność na:

• zawał serca;
• udar mózgu;
• miażdżycę;
• nadciśnienie tętnicze;
• niewydolność serca;
• nowotwory.

Jak spowolnić starzenie się organizmu?

Fizjologiczne starzenie się organizmu można spowalniać jedynie za pomocą zdrowego stylu życia. Podstawą jest dieta wykluczająca substancje chemiczne i sztuczne dodatki, a także uboga w tłuszcze zwierzęce. Zaleca się wykluczenie słodyczy i fast-foodów, niewskazane są również słodkie napoje gazowane. Z kolei w diecie powinny znajdować się przede wszystkim świeże owoce i warzywa, a także ryby i chude mięso. Jadłospis powinien zawierać dużo białka, błonnika pokarmowego, witamin i minerałów, przy czym uzupełnieniem go jest świadoma suplementacja dopasowana do potrzeb organizmu i wieku. Aby opóźnić pojawianie się zmarszczek i bólu stawów warto pić przynajmniej 1,5 l wody dziennie. Przeciwstarzeniowo działają zwłaszcza antyoksydanty, które usuwają wolne rodniki tlenowe inicjujące procesy starzenia.

Pozostałe rady pozwalające na spowolnienie starzenia się organizmu brzmią następująco:

• unikaj stresu, który przyczynia się do produkcji wolnych rodników tlenowych;
• wysypiaj się, śpij 6-8 godzin na dobę;
• regularnie uprawiaj aktywność fizyczną, najlepiej na świeżym powietrzu;
• nie nadużywaj leków ani alkoholu;
• regularnie uczęszczaj na badania kontrolne (np. badanie prostaty u mężczyzn, USG piersi u kobiet czy badania krwi bez względu na płeć);
• pozostań przyjaźnie nastawiony do świata i ludzi – złość, smutek czy negatywne emocje nie poprawiają samopoczucia oraz wyglądu;
• kontroluj masę ciała i nie dopuść do rozwoju otyłości.

Absolutnie zabronione jest palenie papierosów. Udowodniono, że wypalanie dziennie 20 papierosów przyspiesza proces starzenia się skóry aż o 10 lat. Podobnie działa regularne i długie opalanie się bez zastosowania odpowiednich zabezpieczeń.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Michalak A., Krzeszowiak J., Markiewicz-Górka I. Starzenie się organizmu a stres oksydacyjny oraz zmniejszona sprawność systemów naprawczych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
2. Dzieńdziora I., Aspekty starzenia się organizmu, Opole 2016.
3. Laskowska-Szcześniak M., Kozak-Szkopek E., Uwarunkowania pomyślnego starzenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 6/2013.