Somatoliberyna

Aktualizacja: 29 marca 2025

Somatoliberyna (GHRH) jest neuropeptydem podwzgórzowym odpowiadającym głównie za sekrecję (wydzielanie) hormonu wzrostu (GH) przez przedni płat przysadki mózgowej. Wyizolowano ją już w roku 1980 z guza trzustki u pacjenta z akromegalią. Oto najważniejsze informacje na temat tego związku.

Somatoliberyna – charakterystyka

Somatoliberyna jest organicznym związkiem chemicznym, będącym neuropeptydem zbudowanym z 44 aminokwasów. Za jego syntezę odpowiadają neurony wyniosłości pośrodkowej podwzgórza, a dokładniej te znajdujące się w jądrach podwzgórza: łukowatym i brzuszno-przyśrodkowym. Ciekawostką jest, że somatoliberyna w mniejszych ilościach może być produkowana także w zupełnie innych częściach układu nerwowego, a nawet w łożysku, jajnikach, jądrach, gruczole krokowym, trzustce oraz w świetle przewodu pokarmowego.

Interesującym zjawiskiem zaobserwowanym w ostatnich latach jest produkcja somatoliberyny przez komórki nowotworowe, sugerując rolę tego hormonu w onkogenezie (proces, który prowadzi do powstania nowotworu). Wymaga to jednak nieco bardziej złożonych badań.

Fizjologia działania somatoliberyny

Somatoliberynę zalicza się do grona peptydów z rodziny sekretyn i glukagonu. Przysadkowy receptor dla tego związku należy do nadrodziny receptorów sprzężonych z białkami G, zawiera też 7 domen przezbłonowych. GHRH wiąże się z N-końcową jego domeną, co prowadzi do aktywacji cyklazy adenylowej, wzrostu wewnątrzkomórkowego stężenia cAMP, aktywacji kinazy białkowej A oraz napływu jonów wapnia. Konsekwencją tego jest wzrost stężenia hormonu wzrostu w organizmie.

Somatoliberyna – funkcje

Somatoliberyna przede wszystkim odpowiada za stymulację wydzielania hormonu wzrostu. Poza tym odpowiada jednak również za prawidłowy wzrost i różnicowanie się komórek somatotropowych przysadki mózgowej. Udowodniono, że niedobór somatoliberyny prowadzi do hipoplazji przysadki i spadku wydzielania hormonu wzrostu. Poza tym GHRH wpływa na procesy snu i czuwania, jak również może oddziaływać modulująco na układ odpornościowy człowieka. Jednakże dokładna rola somatoliberyny w regulacji procesów odpornościowych nie została jeszcze w pełni poznana.

Niedobór somatoliberyny

Nieprawidłowa synteza, sekrecja i działanie somatoliberyny prowadzą do niedoboru hormonu wzrostu. Patologie zarówno wrodzone, jak i nabyte w obrębie podwzgórza mogą być przyczyną niedoboru somatoliberyny. Do zmian nabytych, które mogą powodować uszkodzenie podwzgórza, zalicza się przede wszystkim:

• urazy czaszkowo-mózgowe w okresie dzieciństwa;
• uszkodzenia okołoporodowe związane zwłaszcza z niedotlenieniem, porodem kleszczowym oraz pośladkowym;
• guzy wewnątrzczaszkowe, takie jak np. craniopharyngioma, germinoma, glejak nerwu wzrokowego;
• histiocytoza X;
• stan po operacji guza;
• procesy zapalne w obrębie jamy czaszki;
• zaburzenia krążeniowo-naczyniowe;
• stan po radioterapii lub chemioterapii.

Postaci wrodzone niedoboru somatoliberyny głównie uwarunkowane są zmianami organicznymi. Niedobór somatoliberyny, a więc i niedobór hormonu wzrostu, wiąże się z niskim wzrostem i opóźnieniem rozwoju u dzieci, opóźnieniem dojrzewania płciowego, pogorszeniem zaburzeń poznawczych, znacznym osłabieniem odporności organizmu, zmianami proporcji ciała. U osób dorosłych charakterystyczne są ponadto: zmęczenie, osłabienie, tendencja do infekcji, spadek nastroju, zmniejszenie masy mięśniowej, obniżenie gęstości kości, przyrost tłuszczowej masy ciała oraz zaburzenie funkcji poznawczych.

Badanie somatoliberyny

Test z somatoliberyną powinien być prowadzony w godzinach rannych, koniecznie na czczo. Analog GHRH podawany jest w bolusie (w ciągu 1 minuty), dożylnie w dawce 1 mcg/kg masy ciała. Próbka krwi w celu oznaczenia stężenia hormonu wzrostu powinna zostać pobrana 30 minut po i bezpośrednio przed podaniem somatoliberyny oraz 15, 30, 45, 60, 90, i 120 minut po jej podaniu.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sacewicz M., Siejka A., Ławnicka H., Stępień T., Komorowski J., Stępień H., Działanie biologiczne somatoliberyny (ghrh) i analogów tego neurohormonu: spojrzenie w przyszłość, Postępy Nauk Medycznych 10/2007.
2. Gorlo A., Ocena wybranych czynników prozapalnych i aterogennych u dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki, Wrocław 2021.
3. Nowacki P., Guzy okolicy podwzgórzowo-przysadkowej, Polski Przegląd Neurologiczny, 2009, Tom 5, nr 1.