Rodopsyna

Rodopsyna (inaczej: czerwienia wzrokowa lub purpura wzrokowa) stanowi światłoczuły barwnik znajdujący się siatkówce oka. Pochłania światło i odpowiada za przekazywanie dalszej informacji dotyczącej danego bodźca świetlnego. Jest organicznym związkiem chemicznym bardzo ważnym dla prawidłowego widzenia.

Rodopsyna – charakterystyka

Rodopsyna to barwnik znajdujący się w narządzie wzroku, zbudowany z białka opsyny oraz kofaktora (11-cis-retinal), z którym łączy się za pomocą wiązania kowalencyjnego. Kofaktor w tym połączeniu pełni rolę cząsteczki, w której zachodzą przejścia elektronowe odpowiadające za pasmo widmowe. Omawiając budowę rodopsyny jeszcze dokładniej, należy wspomnieć, że wiązanie łączy aminową grupę lizyny w pozycji 296 łańcucha białkowego z grupą aldehydową retinalu.
Pod wpływem światła dochodzącego do narządu wzroku miejsce ma izomeryzacja 11-cis-retinalu do trans-retinalu. Proces ten zmienia geometrię retinalu i wywołuje przesunięcie elektronowe w cząsteczce – następuje tzw. fotoliza rodopsyny. W dalszej kolejności trans-retinal ulega redukcji do trans-retinolu, zaś trans-retinol utlenienia się i poddaje izomeryzacji w ciemności do 11-trans-retinalu. Ostatecznie 11-trans-retinal ulega przekształceniu do 11-cis-retinalu i łączy się z opsyną. Opsyną zwie się grupę światłoczułych, sprzężonych z białkami G, receptorów błonowych siatkówki oka.

Rodopsyna – gdzie się znajduje?

Rodopsynę odkrył lekarz i fizjolog pochodzący z Niemiec Franz Boll, w 1876 roku. Przeprowadził doświadczenia, które pozwoliły wykazać, że rodopsyna występująca w siatkówce oka żaby zmienia swój kolor na żółty pod wpływem działającego światła. W największych ilościach rodopsyna znajduje się w pręcikach. Każde oko ma zestaw czopków i pręcików zlokalizowanych na siatkówce – czopki przetwarzają kolory oraz warunkują ostrość widzenia, natomiast pręciki przetwarzają czarno-biały obraz i umożliwiają dobre widzenie po zmroku lub przy słabym oświetleniu.

Za co odpowiada rodopsyna?

Rodopsyna pobudzona światłem zostaje uaktywniona i inicjuje kaskadę procesów prowadzących do hydrolizy cGMP, który utrzymywał kanały jonowe otwarte. Spadek stężenia cGMP zamyka kanały jonowe. Szereg procesów sprawia, że zmienia się konfiguracja cząsteczek rodopsyny i tworzą się sygnały wzrokowe przekazywane następnie do mózgu. To podstawa prawidłowego widzenia. W dalszej kolejności metarodopsyna II, na którą działa witamina A, powraca do formy 11-cis, aby tuż później połączyć się z opsyną, w konsekwencji czego powstają ponownie cząsteczki rodopsyny gotowe do rozpadu. Zwie się to cyklem widzenia. Podsumowując, rodopsyna jest niezbędna do prawidłowego widzenia.

Kurza ślepota

Najczęstszym zaburzeniem związanym z rodopsyną jest tzw. kurza ślepota, której czynnikiem ryzyka jest niedobór witaminy A. Witamina A należy do grona witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i jest niezbędna dla zachowania zdrowia narządu wzroku. Jej niedobór sprawia, że dochodzi do zaburzeń między powiązaniem jej z rodopsyną – rodopsyna nie może ponownie powstać pod wpływem metarodopsyny II, w związku z czym widzenie po zmierzchu staje się niewyraźne lub wręcz niemożliwe. Takie osoby mają trudności zwłaszcza podczas kierowania samochodem po zmierzchu, co staje się wręcz niebezpieczne, ale również odczuwają pogorszenie wzroku np. podczas przejścia z pomieszczenia dobrze oświetlonego do pomieszczenia oświetlonego gorzej. Diagnostyką i leczeniem wad wzroku zajmuje się lekarz okulista – na kontrolne wizyty u okulisty powinien uczęszczać każdy człowiek raz na 1-2 lata.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
2. Grzybowski A., Okulistyka, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2018.