Protrombina

Aktualizacja: 16 września 2022

Protrombina to II czynnik krzepnięcia krwi, pełniący niezwykle istotną rolę podczas procesów krzepnięcia. Stanowi nieaktywną postać trombiny. Czynnikami krzepnięcia nazywamy wszystkie białka niezbędne do tego, aby proces krzepnięcia mógł zajść prawidłowo. Są one produkowane w wątrobie, a następnie uwalniane do krążenia. Podczas zranienia się lub przerwania ciągłości tkanek są one kolejno aktywowane w procesie nazywanym kaskadą krzepnięcia.

Protrombina – produkcja i uwalnianie

Protrombina jest produkowana w wątrobie, tak jak pozostałe czynniki krzepnięcia. Aby proces ten mógł zajść, niezbędna jest obecność witaminy K. Aktywacja protrombiny następuje przy udziale enzymu osocza zwanego trombokinazą. Jest to lipoproteid reagujący z jonami wapnia, czynnikiem płytkowym III oraz białkami osocza, tworząc tym samym protrombinazę – enzym katalizujący pierwszy etap krzepnięcia krwi. Protrombina zostaje wówczas rozdzielona na kilka elementów, a jednym z nich jest właśnie nierozpuszczalna trombina.

Glikozylacja (łączenie węglowodanów z innymi związkami organicznymi celem wytworzenia wiązania glikozydowego) protrombiny ma miejsce w wątrobie i determinowana jest obecnością witaminy K.

Protrombina w procesie krzepnięcia krwi

Podczas zranienia się, z obumarłej tkanki uwalnia się tromboplastyna – lipoproteid wytwarzający protrombinazę. Następnie enzym ten katalizuje pierwszy etap krzepnięcia krwi, podczas którego protrombina rozszczepia się na kilka elementów, dając między innymi trombinę. Do zajścia tej reakcji niezbędny jest udział jonów wapniowych. Końcowo trombina pełni funkcję enzymu proteolitycznego i odszczepia dwa peptydy z białka fibrynogenu. Powstają monomery fibryny, które polimeryzują w długie i nierozpuszczalne włókna. Tworzą one sieć zatrzymującą erytrocyty, leukocyty i  trombocyty (płytki krwi). W efekcie powstaje skrzep, który chroni przed dalszym krwawieniem i zapoczątkowuje procesy gojenia się uszkodzenia tkanek.

Czas protrombinowy (PT) – badanie

Czas potrombinowy zwie się również czasem krzepnięcia. To badanie pozwalające określić szybkość krzepnięcia krwi, a dokładniej mierzy, jaki czas musi upłynąć, aby powstał skrzep niezbędny dla zahamowania krwawienia. Najczęściej badanie wykonuje się u osób starszych, stosujących leki przeciwkrzepliwe, aby monitorować leczenie. Innymi wskazaniami są:

• ocena funkcji wątroby i diagnostyka chorób wątroby;
• przygotowanie pacjenta do operacji chirurgicznych;
• podejrzenie wrodzonych niedoborów czynników krzepnięcia;
• tendencja do krwawień;
• ryzyko niedoboru witaminy K.

Na badanie należy zgłosić się na czczo, najlepiej z samego rana. Wcześniej należy unikać nadmiernego stresu oraz aktywności fizycznej. Wyniki określa się w % lub jako wskaźnik INR. Przyjmuje się, że badanie czasu protrombinowego mieści się w normie, gdy nie przekracza 12-16 sekund lub gdy wskaźnik INR mieści się w przedziale 0,85-1,15. Cena badania wynosi 15-25 zł w zależności od miasta.

Nieprawidłowy czas protrombinowy

Przedłużony czas protrombinowy wskazuje na opóźnione krzepnięcie krwi, co obserwuje się między innymi w następujących przypadkach:

• aktualne leczenie przeciwzakrzepowe;
• upośledzona czynność wątroby;
• niewystarczająca ilość białek krzepnięcia krwi;
• niedobór witaminy K;
• niedobór czynników krzepnięcia;
• zespół DIC.

Z kolei skrócony czas protrombinowy może świadczyć o tym, że organizm ma tendencję do tworzenia skrzepów, jednak najczęściej wynik ten nie ma większego znaczenia klinicznego. Może wskazywać na przyjmowanie suplementów diety zawierających w składzie witaminę K, wysokie spożycie tej witaminy wraz z żywnością bądź przyjmowanie leków estrogenowych.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Konkle B., Krwawienie i krzepnięcie. Główne oznaki i objawy początkowe chorób.
2. Jędrzejczak A., Doustne leki przeciwzakrzepowe, Poznań 2020.
3. Żekanowska E., Kotschy M., Rość D., Missima M., Ogorzeja W., Kotschy D., Kompleksy trombina-antytrombina III podczas pomostowania aortalno-wieńcowego z użyciem i bez zastosowania krążenia pozaustrojowego, Folia Cardiologica, 11/2004.