PH krwi

PH krwi to inaczej jej kwasowość lub zasadowość, w zależności od obecnych w niej jonów wodoru. Krew ludzka zazwyczaj posiada pH w zakresie 7,35-7,45, jest więc lekko zasadowa. Jeśli pH krwi znajduje się poniżej normalnego zakresu (<7,35), rozpoznaje się kwasicę. Z kolei gdy znajduje się powyżej normalnego zakresu (> 7,45) rozpoznaje się zasadowicę.

Równowaga kwasowo-zasadowa

Przemiany metaboliczne w organizmie człowieka mogą przebiegać w sposób prawidłowy, jeśli pH krwi jest stałe. Odczyn pH krwi i płynów tkankowych utrzymuje się u ludzi na poziomie około 7,4, bez względu na to, że podczas licznych przemian metabolicznych miejsce ma produkcja kwaśnych związków, takich jak kwas węglowy, kwas siarkowy, kwas mlekowy czy kwas fosforowy. Stałe pH krwi i płynów ustrojowych jest kluczowe do utrzymania aktywności wielu dróg metabolicznych. Za utrzymanie pH krwi odpowiadają układu buforowe krwi i tkanek, jak również niektóre narządy wewnętrzne, zwłaszcza nerki i płuca.

Układy buforowe odgrywają tu szczególną rolę. Wyróżniają się tym, że dodany do nich kwas bądź zasada jedynie w niewielkim stopniu zmieniają ich pH, co bazuje na wiązaniu lub oddawaniu jonów wodoru. Spośród wszystkich układów buforowych ludzkiego organizmu największą pojemność wykazuje bufor hemoglobinowy, a następnie kolejno: węglowodanowy, fosforanowy oraz białczanowy. Kwasy lotne i nielotne zostają przez te układy zbuforowane we krwi, a następnie wydalone przez płuca (jako dwutlenek węgla) i nerki (kwasy nielotne). Główna rola płuc w utrzymaniu prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej polega przede wszystkim na eliminacji w ciągu doby od 330 do 440 litrów dwutlenku węgla.

Wskaźniki gospodarki kwasowo-zasadowej krwi

Prawidłowe wskaźniki gospodarki kwasowo-zasadowej krwi prezentują się następująco:

• pH – 7,35-7,45;
• ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej – 36-44 mm Hg;
• ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi żylnej – 44-52 mm Hg;
• wodorowęglany standardowe – 22-26 mmol/l.

Powyższe wartości są stałe, a odchylenia od normy z dużym prawdopodobieństwem wskazują na toczące się problemy zdrowotne.

Badanie pH krwi

W niektórych sytuacjach wskazany jest pomiar pH krwi – można tego dokonać na podstawie gazometrii. Gazometria ocenia prężność gazów oddechowych (tlenu i dwutlenku węgla) we krwi oraz inne parametry gospodarki kwasowo-zasadowej, w tym właśnie pH krwi. Krew do badania pobiera się z tętnicy, a jej próbkę umieszcza się w specjalnym analizatorze. Wyniki dostępne są już po kilku minutach. Normy gazometrii prezentują się następująco:

• pH – 7,35-7,45;
• ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla – 32-45 mmHg;
• ciśnienie parcjalne tlenu – 10,00-13,33 kPa;
• standardowe stężenie wodorowęglanów – 21-25 mmol/l;
• nadmiar zasad we krwi – od -2,3 do +2,3 mEq/l
• wysycenie hemoglobiny tlenem – 95-98%;
• całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu – 22-28 mmol/l.

Wskazaniami do tego badania są natomiast podejrzenie lub monitorowanie niewydolności oddechowej, która może rozwijać się w przebiegu rozmaitych chorób układu oddechowego, np. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc bądź zapalenia płuc. Często gazometrię wykonuje się także u pacjentów chorych na cukrzycę lub inne zaburzenia metaboliczne.

Kwasica i zasadowica

Kwasicę diagnozuje się w momencie, gdy pH krwi spadnie poniżej 7,35. Do przyczyn tego stanu zaliczamy nadprodukcję kwasów w organizmie, spożywanie substancji, które są metabolizowane do kwasów, obniżone wydalanie kwasów lub wzmożone wydalanie zasad. Z kolei zasadowica występuje wówczas, gdy pH krwi wzrasta powyżej 7,45. Może wynikać z rozmaitych zaburzeń elektrolitowych, np. wskutek długotrwałych wymiotów lub znacznego odwodnienia czy hiperwentylacji. W praktyce każda choroba mająca wpływ na płuca, nerki, metabolizm lub oddychanie może stanowić potencjalną przyczynę kwasicy lub zasadowicy.

Zarówno w przebiegu kwasicy, jak i zasadowicy, podstawą jest opisana wcześniej gazometria. Na jej podstawie rozpoznaje się stan wymagający leczenia, lekarz może więc zalecić odpowiednie postępowanie. Zawsze kluczowe jest jednak znalezienie bezpośredniej przyczyny kwasicy lub zasadowicy.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pieczonka A., Objawy neurologiczne w zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej i dyselektrolitemii, Kraków 2016.
2. Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.