Peptydy natriuretyczne

Aktualizacja: 3 października 2024

Peptydy natriuretyczne (ang. natriuretic peptides, NP) to grupa białek syntetyzowanych i wydzielanych przez mięśnie sercowe ssaków, w tym także ludzi. Wykazują działanie hormonalne, przy czym angażują się głównie w regulację gospodarki wodno-elektrolitowej oraz regulację czynności układu krążenia. Dotychczas opisano sześć klasycznych peptydów tej rodziny.

Peptydy natriuretyczne – charakterystyka

Wszystkie peptydy natriuretyczne są syntetyzowane z prohormonów. Posiadają 17-aminokwasową pierścieniową strukturę, zawierającą 2 reszty cysteinowe, połączone wewnętrznym wiązaniem dwusiarczkowym. Charakteryzują się szerokim zakresem działania, głównie poprzez ich receptory błonowe. Przykładami omawianych peptydów są:

• przedsionkowy peptyd natriuretyczny;
• mózgowy peptyd natriuretyczny;
• peptyd natriuretyczny typu C;
• urodylatyna;
• DNP (ang. dendroaspis natriuretic peptide) – nie występujący w organizmie ludzkim.

Geny dla ludzkiego przedsionkowego peptydu natriuretycznego i peptydu natriuretycznego typu B znajdują się w krótkim ramieniu chromosomu 1, natomiast gen dla peptydu natriuretycznego typu C lokalizuje się w chromosomie 2. Współcześnie znane są 3 receptory peptydów natriuretycznych: NPR-A/NPR1, NPR-B/NPR2 i NPR-C/NPR3. Dwa pierwsze są biologicznie aktywnymi białkami błonowymi, będącymi błonowymi cyklazami guanylanowymi wytwarzającymi z GTP cykliczny GMP.

Peptydy natriuretyczne – działanie

Peptydy natriuretyczne działają moczopędnie oraz zwiotczająco w stosunku do mięśni gładkich naczyń krwionośnych, w konsekwencji czego uczestniczą w regulacji gospodarki wodnej i elektrolitowej oraz stabilizują ciśnienie tętnicze krwi. Wpływają także na układ hormonalny oraz układ nerwowy. Efekt neurohormonalnej regulacji krążenia polega przede wszystkim na antagonizmie z układem renina-angiotensyna-aldosteron.

Główny efekt hemodynamiczny peptydów natriuretycznych wykorzystywany w medycynie i wspieraniu ludzkiego zdrowia to obniżanie ciśnienia tętniczego oraz zmniejszenie obciążenia wstępnego i następczego komór. Omawiane związki prowadzą bowiem do obniżenia aktywności układu współczulnego, wywołując zwiększenie natriurezy i diurezy oraz rozkurcz komórek mięśni gładkich ścian naczyń. Wpływają tym samym na przebudowę serca i naczyń, hamują włóknienie oraz przerost wskutek zmniejszania aktywności fibroblastów, a także ograniczają syntezę kolagenu w mięśniu sercowym.

Peptydy natriuretyczne w medycynie

Peptydy natriuretyczne są wartościowym markerem diagnostycznym wielu problemów zdrowotnych. Przykładowo peptyd natriuretyczny typu B jest wydzielany jako prohormon (proBNP), a następnie rozszczepiany do biologicznie aktywnego hormonu BNP oraz nieaktywnego N-końcowego fragmentu – NT-proBNP. Pomiar stężenia któregokolwiek z tych białek można wykorzystać do oceny stopnia przeciążenia mięśnia sercowego, np. w przebiegu choroby wieńcowej czy niewydolności mięśnia sercowego. Podwyższenie poziomu omawianych peptydów można zaobserwować także w przebiegu następujących problemów zdrowotnych:

• przewlekła choroba nerek;
• niedokrwistość;
• posocznica (sepsa);
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zawał serca;
• nadciśnienie tętnicze;
• nadciśnienie płucne;
• udar mózgu;
• obturacyjny bezdech senny.

I wiele innych. Przyjmuje się, że poziom peptydów natriuretycznych typu B powinien wynosić poniżej 35 pg/ml w przypadku BNP oraz poniżej 125 pg/ml w przypadku NT-pro-BNP.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Malinowski M., Biernat J., Roleder T., Dalecka A., Reszka B., Deja M., Woś S., Gołba K., Peptydy natriuretyczne: coś nowego w kardiologii?, Kardiol Pol 2006; 64: 10 (supl. 6): 578-585.
2. Skiendzielewski J., Werner B., Zastosowanie peptydu natriuretycznego typu B w kardiologii dziecięcej oraz u dzieci bez patologii układu sercowo-naczyniowego, Nowa Pediatr 2016; 20(2): 53-56.
3. Surma S., Bańkowski E., Postęp w badaniach nad peptydami natriuretycznymi, Folia Cardiologica 2020 tom 15, nr 2, strony 137-148.
4. Pakuła D., Marek B., Kajdaniuk D., Kos-Kudła B., Borgiel-Marerk H., Krysiak R., Gatnar A., Pakuła P., Peptydy natriuretyczne: ich znaczenie w diagnostyce i terapii, Endokrynologia Polska, 4/2007.