Kapacytacja to szereg zmian zachodzących w plemniku znajdującym się już w obrębie żeńskich dróg rodnych. Umożliwiają one zapłodnienie komórki jajowej przez ten plemnik. Procesy te dotyczą zarówno ludzi, jak i innych zwierząt. Stanowią podstawę biologii i fizjologii.
Spis treści
Kapacytacja – na czym polega?
Kapacytacja to proces obejmujący liczne zjawiska związane z dojrzewaniem ejakulowanych plemników. Nabywają one wówczas zdolności do zapłodnienia komórki jajowej, co jest podstawą przetrwania gatunku. Warto bowiem pamiętać, że plemniki opuszczające męski organizm podczas wytrysku nie są jeszcze w pełni dojrzałe i tym samym gotowe do połączenia się z komórką jajową. Na ich główce znajduje się warstwa z sialoglikoprotein, która zasłania receptory umożliwiające połączenie się plemnika z komórką jajową. W momencie kapacytacji enzymy zlokalizowane w żeńskich drogach rodnych rozkładają ją i odsłaniają wspomniane receptory. Enzymy te zalicza się do grona hydrolaz.
To nie wszystkie zmiany, które obserwuje się w procesie kapacytacji. Innymi są:
- zmiana składu i struktury błony komórkowej plemnika;
- zmiany fosforylacji białek i poziomu cyklicznego adenozynomonofosforanu (cAMP);
- wzrost przepuszczalności błon plemników dla jonów wapnia (Ca2+) i jonów wodorowęglanowych (HCO3-);
- spadek zawartości cholesterolu w błonie komórkowej plemników, przez co automatycznie staje się ona bardziej płynna, umożliwiając sprawny proces zapłodnienia.
Warto pamiętać, że proces kapacytacji jest swoisty dla danego gatunku. Innymi słowy, plemniki danego osobnika ulegają kapacytacji wyłącznie w drogach rodnych samicy tego samego gatunku. Ostatecznie wszystkie opisane wyżej zmiany prowadzą nieuchronnie do reakcji akrosomowej, hiperaktywacji ruchliwości i zapłodnienia oocytu.
Reakcja akrosomowa – czym jest?
Mianem reakcji akrosomowej określa się ostatni etap aktywacji plemników. Zachodzi ona dopiero w sąsiedztwie komórki jajowej. Polega na uwolnieniu enzymów, które zdolne są do penetrowania osłonek komórki jajowej (osłonki wieńca promienistego i osłonki przejrzystej oocytu).
Kapacytacja a płodność
Zaburzenia procesu kapacytacji są jedną z najczęstszych przyczyn idiopatycznej (niezwiązanej z ruchliwością i morfologią plemników) bezpłodności u mężczyzn. Właśnie dlatego coraz większą wagę w diagnostyce bezpłodności u mężczyzn przykłada się, oprócz standardowych analiz ruchliwości i morfologii plemników, do analizy wskaźników kapacytacji. Warto zaznaczyć, że proces kapacytacji może zostać zaburzony przez komórki zapalne oraz przeciwciała skierowane przeciwko plemnikom, znajdujące się w śluzie dróg rodnych kobiety.
Od czego zależy kapacytacja?
Proces kapacytacji w pierwszych etapach nadzorowany jest prawidłowym działaniem gospodarki hormonalnej, zwłaszcza w obrębie hormonów płciowych. Przede wszystkim zależy on jednak od ilości i jakości śluzu szyjkowego znajdującego się w drogach rodnych kobiety. Ma on najlepsze parametry do kapacytacji podczas owulacji i w okresie okołoowulacyjnym. Daje to maksymalną szansę na zajście w ciążę.
Kapacytacja – ile trwa?
Kapacytacja plemników w żeńskich drogach rodnych trwa w przypadku człowieka około 6‐7 godzin. W przypadku innych gatunków może odbywać się to znacznie szybciej. Przykładowo u myszy wynosi zaledwie 1 godzinę.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Ciereszko A., Regulacja kapacytacji plemników Buhaja poprzez modyfikację redoks białek, 2018.
Zostaw komentarz