Histony

Aktualizacja: 27 marca 2025

Histony to białka fizjologicznie występujące w zwierzęcym organizmie (w tym w organizmie człowieka), a dokładniej w jądrze komórkowym komórek eukariotycznych. Odgrywają istotną rolę zwłaszcza w organizacji DNA (materiału genetycznego). W organizmie człowieka wyróżnia się 5 typów histonów, a każdy ma swoje określone zadanie i różni się budową.

Histony – co to jest?

Histony to białka wchodzące w skład chromatyny. Mają raczej niewielką masę cząsteczkową. Wyróżniają się wysoką zawartością aminokwasów zasadowych. Jak wspomniano we wstępie, w organizmie człowieka wyróżnia się 5 typów histonów, a są nimi:

• H1 – najbardziej zasadowy spośród wszystkich histonów, jest również największy. Jednocześnie wykazuje najwyższą zmienność, trudno opisać go w jeden sposób dla każdego;
• H2A – tworzy rdzeń nukleosomu (podstawowa jednostka strukturalna chromatyny);
• H2B – tworzy rdzeń nukleosomu;
• H3 – tworzy rdzeń nukleosomu, jest szczególnie bogaty w argininę;
• H4 – tworzy rdzeń nukleosomu, jest szczególnie bogaty w argininę.

Histony H1, H2A i H2B są bogate w lizynę. Co niezwykle istotne, histony H2A, H2B, H3 i H4 tworzą rdzeń nukleosomu, natomiast histon H1 spina DNA wchodzące i schodzące z nukleosomu. Na szczególną uwagę zasługuje histon H1.

Rdzeń każdego histonu jako białka jest niepolarną domeną globulinową. Polarne są natomiast obydwa końce, które zawierają właśnie aminokwasy zasadowe odpowiadające za polarność cząsteczki. Motyw C-końcowy nazywa się powszechnie zawinięciem histonowym. Z kolei motyw N-końcowy (ogon histonu) jest zwykle obiektem modyfikacji potranslacyjnych.

Histon H1 w organizmie człowieka

Histony H1 wyróżniają się niezwykłą zmiennością. Wymienia się bowiem choćby CAF-1, NAP-1 czy N1 i N2, a wszystkie one są histonami łącznikowymi H1. Wraz z postępem badań odkryto, że stanowią najliczniejszą grupę histonów pod względem wariantów występujących u ludzi. Podobnie jak histony rdzeniowe, histony H1 składają się z trzech domen, N-końcowej, globularnej i C-końcowej. U ssaków opisano aż 11 wariantów histonu H1, w tym 7 wariantów somatycznych (H1.0-H1.5 i H1.10), 3 warianty specyficzne dla jąder (H1.6, H1.7 i H1.9) oraz 1 wariant występujący w oocytach (H1.8).

Funkcje histonów

Histony H1 wiążą się z tworzeniem wyższych struktur organizacji chromatyny, stabilizują jej włókna, zapobiegając transkrypcji oraz ślizganiu się nukleosomów. Wiązanie histonów H1 hamuje rozwijanie nukleosomu, w konsekwencji czego ogranicza dostępność chromatyny. Poszczególne histony H1 pełnią specyficzne funkcje w organizacji genomu i ekspresji genów. Wynikające z sekwencji i modyfikacji potranslacyjnych różnice w sposobie wiązania wariantów H1 z nukleosomem wpływają na strukturę chromatyny i przyczyniają się tym samym do regulacji funkcji jądrowych, włączając transkrypcję, replikację i naprawę DNA oraz stabilność genomu.

Histony w medycynie

Niedawno na podstawie badań klinicznych udowodniono, że zmiany poziomów oraz specyficznych wariantów histonów łącznikowych wiążą się z licznymi stanami chorobowymi. Istnieją przesłanki, że w niektórych przypadkach mogą służyć jako ich biomarkery, a więc znajdują zastosowanie we współczesnej diagnostyce medycznej. Przykładowo sugeruje się, że warianty histonu H1 są biomarkerami użytecznymi do stratyfikacji pacjentów z chorobami nowotworowymi. H1.0 może być biomarkerem glejaka złośliwego, H1.3 gruczolaka przewodowego trzustki, H1.4 raka płuc, natomiast H1.2T145p raka pęcherza moczowego. Wymagane są jednak dalsze badania na ten temat.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu …
Zobacz tutaj ...

Chlorella i młody jęczmień – oczyszczanie i odchudzanie
Chlorella i młody jęczmień w postaci sproszkowanego soku to w 100% naturalne produkty wysokiej jakości premium. W połączeniu uzupełniają składniki odżywcze i wspomagają oczyszczanie organizmu z zalegających toksyn …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Żukowska A., Perła-Kajan J., Histony łącznikowe H1 w chorobach człowieka, Postępy Biochemii 70 (3) 2024.
2. Kilichowska M., Kotliński M., Histon H1 – struktura i funkcja, Postępy Biochemii 68 (4) 2022.