Heterozygota

Heterozygota to organizm posiadający 2 różne allele danego genu w określonym locus (Aa, aA). Allel dominujący (A) warunkuje cechę, która ujawnia się zarówno u heterozygoty, jak i homozygoty. Z kolei allel recesywny (a) dotyczy cechy ukrytej, która może ujawnić się w kolejnym pokoleniu.

Czym jest dziedziczenie?

Na podstawie swoich obserwacji Grzegorz Mendel, austriacki zakonnik, opracował zasady dziedziczenia. Ich treść zmieniała się wraz z upływem czasu, w oparciu o nowe odkrycia. Współczesne ich wersje noszą nazwę praw Mendla:

• pierwsze prawo Mendla – prawo czystości gamet. Zgodnie z nim każda gameta wytwarzana przez organizm, ma tylko jeden allel (wersję) z danej pary alleli genu;
• drugie prawo Mendla – prawo niezależnej segregacji cech. Zgodnie z nim cecha uwarunkowana przez daną parę alleli (gen) dziedziczona jest niezależnie od cechy warunkowanej przez inną parę alleli.

Podstawą genetyki mendlowskiej jest mejoza, która zapewnia zmniejszenie o połowę ploidalności komórek – gamet, kompensując w ten sposób podwojenie informacji genetycznej występującej w momencie zapłodnienia. Mejoza stanowi wyjaśnienie prawa czystości gamet.

Co to jest heterozygota?

Mianem heterozygoty nazywa się organizm posiadający zróżnicowane allele tego samego genu, w tym samym locus w chromosomach homologicznych. Chromosomy homologiczne to z kolei takie chromosomy, które posiadają identyczny kształt i wielkość, zawierając przy tym podobną informację genetyczną, czyli prawie te same geny. Geny te jednak mogą występować w innych postaciach, czyli allelach. Gamety osobnika heterozygotycznego mogą być różne, tzn. mogą zawierać zupełnie odmienny materiał genetyczny. W heterozygocie wyróżnia się:

• allel dominujący – maskuje obecność innego allelu danego genu. Oznaczany dużą literą alfabetu (A);
• allel recesywny – jego obecność jest maskowana przez obecność allelu dominującego. Oznaczany małą literą alfabetu (a).

Określenie „heterozygota” implikuje więc, że dany gen może występować w przynajmniej 2 postaciach. Kombinacja Aa informuje, że jeden allel genu ma charakter dominujący (A) nad drugim (a), to znaczy, że w fenotypie osobnika heterozygotycznego będzie on w jakiś sposób brał przewagę nad allelem recesywnym. Co to jest jednak fenotyp? Fenotyp to zestaw wszystkich cech wykształconych podczas rozwoju danego organizmu, które można opisać.

Heterozygota – przykład

Przykład organizmu heterozygotycznego można przedstawić z wykorzystaniem dwóch kwiatów – białej i czerwonej róży. Krzyżując dwie heterozygoty, otrzymamy w: 1/4 homozygoty dominujące, czyli kwiaty czerwone, 1/2 heterozygoty, czyli kwiaty różowe oraz 1/4 homozygoty recesywne, czyli kwiaty w kolorze białym. Kwiaty białe mają bowiem allele aa (recesywne), kwiaty czerwone natomiast allele AA (dominujące). Wykonując klasyczną krzyżówkę genetyczną, otrzyma się 4 organizmy potomne, z których jeden będzie mieć allele AA, drugi allele aa, zaś pozostałe dwa organizmy – allele Aa (po jednym od każdego rodzica). Te heterozygotyczne (Aa) będą posiadać cechy obu rodziców, zatem kwiaty okażą się różowe.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wojcierowski J., Genetyka i epigenetyka komórek somatycznych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2022.
2. Drewa G., Ferenc T., Genetyka medyczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2011.