Heparyna

Aktualizacja: 28 czerwca 2022

Heparyna to związek organiczny produkowany naturalnie przez organizm człowieka, a dokładniej przez komórki tuczne. Wyodrębniono ją już w roku 1938 i od tego momentu stała się tematem licznych badań. Współcześnie heparynę stosuje się w medycynie jako środek przeciwkrzepliwy, a więc w leczeniu wielu chorób, zwłaszcza zakrzepicy. Jest dostępna w formie żelu, aerozolu czy płynów do iniekcji.

Heparyna – działanie

Heparyna jest polisacharydem produkowanym przez komórki tuczne zlokalizowane głównie w wątrobie, sercu, płucach i jelitach. To naturalny czynnik zapobiegający krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych. Dzięki niemu krew sprawnie krąży po całym krwiobiegu, nie tworząc skrzepów, które mogłyby zamknąć światło naczynia. Hamuje wszystkie etapy krzepnięcia, począwszy od fazy przejścia protrombiny w trombinę, kończąc na zmianie wpływu trombiny na fibrynogen. Heparyna aktywuje antytrombinę, a więc hamuje działanie trombiny. Dodatkowo heparyna działanie ma następujące:

• obniża poziom cholesterolu i lipidów we krwi, ponieważ aktywuje lipazę lipoproteinową;
• w większych stężeniach hamuje agregację trombocytów i ich adhezję, czyli przyleganie do ścian naczyń krwionośnych;
• zwiększa ładunek ujemny ścian naczyń krwionośnych, co chroni przed przyleganiem do nich płytek krwi.

Wytwarzana w organizmie heparyna działanie ma skuteczne i intensywne, lecz krótkotrwałe. Ciekawostką jest, że może mieć także działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe oraz przeciwłuszczycowe.

Zobacz również: Czy zakrzepica jest groźna?

Leki z heparyną

Heparyna jest powszechnie wykorzystywana do produkcji leków przeciwzakrzepowych. Jest standardowo podawana pacjentom poddawanym zabiegom i operacjom chirurgicznym, a także tym unieruchomionym, np. wskutek przewlekłych chorób. To podstawowy lek uznawany za złoty standard w terapii ostrych zespołów wieńcowych oraz żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Często podaje się ją także w trakcie hemodializy. W medycynie stosuje się 2 rodzaje preparatów. Są to:

1. Heparyna drobnocząsteczkową.
2. Heparyna niefrakcjonowaną.

Innymi wskazaniami do terapii tym związkiem są:

• zatorowość płucna;
• tętnicze powikłania zatorowo-zakrzepowe;
• profilaktyka nawykowych poronień.

Żele i aerozole są przeznaczone do stosowania zewnętrznego, zwłaszcza w terapii krwiaków podskórnych, żylaków kończyn dolnych, nieco rzadziej przy stłuczeniach i obrzękach. Heparyna stosowana do iniekcji podskórnych i dożylnych cechuje się słabym powinowactwem do białek osocza i płytek krwi, ma więc lepszą biodostępność oraz dłuższy czas półtrwania. Heparyny nie znajdziemy w żadnych tabletkach, ponieważ po podaniu doustnym nie wchłania się do organizmu.

Heparyna – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami bezwzględnymi do podawania leków z heparyną są:

• skazy krwotoczne;
• rozwarstwienie aorty;
• krwawienia z przewodu pokarmowego;
• objawowe nadciśnienie wrotne.

Z kolei przeciwwskazaniami względnymi są między innymi:

• udar krwotoczny;
• retinopatia cukrzycowa;
• ciężka niewydolność wątroby bądź ciężka niewydolność nerek;
• ostre zapalenie osierdzia;
• niekontrolowane, bardzo wysokie nadciśnienie tętnicze;
• guzy mózgu.

O podaniu heparyny decyduje lekarz.

Skutki uboczne heparyny

U 1-3% pacjentów wskutek przyjęcia heparyny dochodzi do nadmiernej reakcji immunologicznej organizmu. Polega ona na aktywacji produkcji przeciwciał przeciw trombocytom, czego konsekwencją jest obniżenie liczby płytek krwi w osoczu. Paradoksalnie prowadzi to do ich aktywacji i powstawania skrzeplin. Jest to jednak sytuacja stosunkowo rzadka. Częściej heparyna skutki uboczne wykazuje takie jak:

• pokrzywka;
• świąd;
• rumień.

Zbyt długie stosowanie może zwiększać ryzyko martwicy skóry.

Na ogół heparyna uznawana jest za bezpieczną, dlatego nie ma przeciwwskazań do stosowania jej nawet u kobiet ciężarnych. Mowa o heparynie drobnocząsteczkowej. Nie przechodzi przez łożysko i nie dociera do płodu.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jędrzejczak A., Doustne leki przeciwzakrzepowe, Poznań 2020.
2. Windyga J., Powikłania leczenia przeciwkrzepliwego, Hematologia, 2/2010.
3. Kotłowski Ł., Zasady stosowania leków przeciwtrombinowych w ostrych zespołach wieńcowych: heparyna niefrakcjonowana, heparyny drobnocząsteczkowe, bezpośrednie inhibitory trombiny, pentasacharydy, Choroby Serca i Naczyń, 2/2016.
4. Kałaska B., Mikłosz J., Sokołowska E., Mogielnicki A., Blaski i cienie współczesnej farmakoterapii antykoagulacyjnej, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM, 10/2016.