Hemopoeza to proces wytwarzania grupy hemowej hemoglobiny, zachodzący w układzie krwiotwórczym organizmu każdego człowieka. Dzięki niemu hemoglobina może spełniać swoją podstawową rolę. Nie należy mylić hemopoezy z hematopoezą, która odnosi się do wytwarzania i różnicowania komórek krwi.
Budowa hemoglobiny
Hemoglobina składa się z 2 części – białka globiny oraz części niebiałkowej, nazywanej grupą hemową (hemem). W centrum hemu lokalizuje się jon żelaza. Każdy z 4 łańcuchów polipeptydowych jednej cząsteczki hemoglobiny wiąże się z jedną cząsteczką hemu, który jest jednocześnie barwnikiem tego związku. Każda cząsteczka hemu może nietrwale przyłączyć jedną cząsteczkę tlenu, nie zmieniając stopnia utlenienia żelaza. Wiązanie z tlenem jest nietrwałe, a jego odłączanie wywołuje zmiany w układzie przestrzennym hemoglobiny. Właśnie dlatego białko to występuje w 2 postaciach:
- zwartej T (gdy tlen jest odłączony) – tzw. hemoglobina odtlenowana;
- luźnej R (gdy tlen jest przyłączony) – tzw. hemoglobina utlenowana.
Podsumowując, w zależności od tego, ile cząsteczek tlenu przyłącza hemoglobina, wyróżniamy hemoglobinę odtlenowaną (deoksyhemoglobina) i utlenowaną (oksyhemoglobina).
Funkcje hemoglobiny
Hemoglobina odpowiada głównie za pobieranie tlenu w płucach i transportowanie go do wszystkich komórek organizmu, które potrzebują cząsteczek tlenu do prawidłowego funkcjonowania. Dodatkowo pobiera i transportuje dwutlenek węgla, a także nadaje erytrocytom tak charakterystyczny, dwuwklęsły kształt. Także hem spełnia określone funkcje, które warto znać. Po pierwsze wiąże cząsteczki (ligandy), po drugie zaś – wiąże elektrony, co ma znaczenie w reakcjach łańcuchów transportu elektronów.
Hemopoeza – charakterystyka
Hemopoeza zachodzi już na etapie życia płodowego. Nieco przed 5. tygodniem ciąży powstają erytrocyty, zaś w okolicach 5. tygodnia ciąży tworzy się antygen D na ich powierzchni. Krwinki czerwone posiadają już hemoglobinę, która utworzyła się na drodze hemopoezy. Zjawisko to przebiega jednak również u osób dorosłych, trwa całe życie. Do prawidłowego przebiegu hemopoezy niezbędne są witaminy (zwłaszcza witamina A, witamina D, witamina E i witamina B12) oraz żelazo, a warunkuje ją m.in. erytropoetyna. Produkcja czerwonych krwinek (erytropoeza) odbywa się w szpiku kostnym. Komórki przykłębuszkowe w nerkach produkują erytropoetynę w odpowiedzi na zmniejszone dostarczanie tlenu (jak w anemii lub hipoksji) lub zwiększone poziomy androgenów.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Medlock A., Dailey H., New Avenues of Heme Synthesis Regulation, Int J Mol Sci, 23/2022.
- Franken A., Lokman B. i inn., Heme biosynthesis and its regulation: Towards understanding and improvement of heme biosynthesis in filamentous fungi, Applied Microbiology and Biotechnology, 91/2011.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
Zostaw komentarz