Glukoneogeneza

Glukoneogeneza to enzymatyczny proces polegający na przekształcaniu niecukrowych prekursorów (np. aminokwasów, glicerolu i mleczanu) w glukozę. Główne zadanie tego procesu to utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy i umożliwienie wykorzystania jej przez mózg i erytrocyty w okresie między posiłkami. Zjawisko nasila się podczas głodu i intensywnej aktywności fizycznej.

Glukoneogeneza – na czym polega?

Glukoneogeneza przebiega głównie w wątrobie i nerkach oraz w niewielkim stopniu w mózgu. Prekursorami glukozy są aminokwasy pochodzące z mięśni, mleczan wytwarzany przez erytrocyty lub mięśnie oraz glicerol powstający na skutek rozpadu lipidów w tkance tłuszczowej. Niektóre reakcje glukoneogenezy katalizowane są przez enzymy aktywne także w procesie glikolizy, oba procesy nie są jednak odwracalne. Ponadto glikoliza przebiega wyłącznie w cytoplazmie, natomiast glukoneogeneza zachodzi również w mitochondriach i retikulum endoplazmatycznym. Glukoneogenezę można przedstawić w kilku krokach:

• karboksylacja pirogronianu;
• transport szczawiooctanu do cytozolu, który jest następnie przekształcany do jabłczanu, cytrynianu, asparaginianu;
• dekarboksylacja szczawiooctanu i jego przekształcenie do fosfoenolopirogronianu;
• dalsza przemiana fosfoenolopirogronianu, w tym odwrócenie reakcji glikolizy z wykorzystaniem jej enzymów;
• defosforylacja fruktozo-1,6-bis-fosforanu, w efekcie czego powstaje fruktozo-6-fosforan;
• defosforylacja glukozo-6-fosforanu, wskutek czego powstaje wolna glukoza mająca możliwość opuszczania komórki.

Wzrost wskaźnika glukagon/insulina pobudza glukoneogenezę i hamuje glikolizę. W mięśniach kortyzol wyzwala rozpad białek, a uwolnione aminokwasy (głównie alanina i glutamina) są wykorzystywane w procesie glukoneogenezy. Glukoneogeneza jest procesem endoergicznym, ponieważ wymaga nakładu ATP.

Glukoneogeneza – znaczenie dla organizmu

Proces glukoneogenezy jest podstawowym źródłem glukozy po wyczerpaniu zapasów glikogenu. Główne jego zadanie polega na utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy i umożliwieniu wykorzystania glukozy przez mózg i erytrocyty w okresie pomiędzy posiłkami, gdy nie jest ona dostarczana drogą pokarmową. Innymi słowy, glukoneogeneza ratuje organizm przed brakiem substratu energetycznego, odtwarzając glukozę z mleczanu, glicerolu lub aminokwasów glukogennych.

Regulacja glukoneogenezy

Proces glukoneogenezy regulują hormony oraz efektory allosteryczne. Podczas głodu glukoza jest oszczędzana, dochodzi do hamowania dehydrogenazy pirogronianowej, pobudzania karboksylazy pirogronianowej i kierowania pirogronianu w glukoneogenezę. Spośród hormonów największe znaczenie dla regulacji omawianego procesu mają adrenalina, glikokortykoidy oraz glukagon.

Glukoneogeneza a glikoliza

Glukoneogeneza i glikoliza są dwiema przeciwnymi procesami regulującymi stężenie glukozy we krwi. Glikoliza jest procesem rozkładu glukozy w celu wytworzenia energii, podczas gdy glukoneogeneza to proces syntezy glukozy z nieglukozowych prekursorów, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu glukozy we krwi. Oba te procesy są istotne dla homeostazy glukozy organizmu.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Barciszewski J., Strukturalne podstawy działania ludzkiej mięśniowej fosfatazy fruktozo-1,6-bisfosforanu, Poznań 2016.
2. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.