Glikogen

Glikogen to związek chemiczny z grupy polisacharydów, czyli węglowodanów złożonych. Pojedyncza jego cząsteczka składa się bowiem aż z 100 000 reszt D-glukozy. W organizmach ludzi i zwierząt glikogen odkłada się w wątrobie i odpowiada głównie za dostarczanie dużych ilości energii. U roślin związek występuje bardzo rzadko, a jeśli już to lokalizuje się w ciałkach odżywczych.

Charakterystyka glikogenu

Glikogen jest rozgałęzionym polimerem glukozy z dwoma rodzajami wiązań glikozydowych. Białkiem niezbędnym do inicjowania syntezy glikogenu z glukozo-1-fosforanu jest glikogenina. Ostatni etap syntezy katalizowany jest natomiast przez syntazę glikogenu. Fosforylaza, katalizująca rozpad glikogenu, jest aktywowana przez adrenalinę za pośrednictwem receptorów beta-adrenergicznych w wątrobie. Rozpad glikogenu jest indukowany działaniem glukagonu (hormonu produkowanego przez komórki alfa trzustki). Proces może przebiegać dwojako – torem fosforolitycznym bądź hydrolitycznym.

Wyróżniamy glikogen wątrobowy oraz glikogen mięśniowy. Ten pierwszy wykorzystuje się do odżywienia mięśni po wyjątkowo mocnych treningach, jednak jego podstawową funkcją jest dostarczanie energii komórkom nerwowym i erytrocytom. Z kolei glikogen mięśniowy gromadzi się wyłącznie w tkance mięśniowej i odpowiada za jakość treningu od strony fizjologii. Warunkuje wytrzymałość mięśni.

Za co odpowiada glikogen?

Główną funkcją glikogenu jest gromadzenie zapasu energetycznego i tym samym dodawanie energii w momencie zmęczenia czy intensywnego wysiłku fizycznego lub umysłowego. Dzieje się tak, ponieważ glikogen z mięśni w procesie glikolizy ulega transaminacji do alaniny, która z kolei jest eksportowana z mięśni i zużywana w wątrobie podczas glukoneogenezy. W efekcie organizm uzyskuje niezbędne zapasy energii w postaci ATP.

Osoba mająca niedobory glikogenu może mieć problemy z koncentracją i koordynacją. Nie jest w stanie racjonalnie myśleć, szybciej się męczy i nie może podjąć intensywnych wysiłków – ani umysłowych, ani fizycznych.

Zobacz również: Energetyka wysiłku fizycznego.

Glikogen w organizmie człowieka

Poziom glikogenu zauważalnie maleje podczas aktywności fizycznych lub intensywnych wysiłków umysłowych (jednak w znacznie większym stopniu w pierwszym przypadku). Najgwałtowniejszy spadek zauważamy przy aktywnościach aerobowych, już po około 35 minutach od rozpoczęcia treningu. Na szczęście poziom tego związku można bardzo szybko uzupełnić – istnieje wiele odżywek i suplementów diety zawierających jego odpowiednią ilość. Jest on również powszechnym składnikiem produktów spożywczych.

Źródła glikogenu

Poza suplementami dla sportowców i odżywkami glikogen występuje w produktach spożywczych dostępnych w każdym sklepie. Do jego bogatych źródeł można zaliczyć między innymi:

• owoce morza;
• mięso – zwłaszcza wołowe i drobiowe;
• produkty mączne – np. makarony, pieczywo;
• owsianka;
• nasiona i pestki – np. dyni.

Aby nie dopuścić do niedoborów glikogenu należy pilnować, aby dieta była stale urozmaicona i zbilansowana. Musi zawierać odpowiednią ilość pełnowartościowego białka oraz wody. Aby uzupełnić poziom glikogenu po treningu należy unikać owoców, ponieważ są one źródłem fruktozy. Fruktoza uzupełni poziom glikogenu jedynie wątrobowego, a sportowcom chodzi głównie o glikogen mięśniowy. Najlepiej jest więc spożyć odżywkę z glikogenem, a chwilę później pełnowartościowy posiłek.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
3. Dymkowska-Malesa M., Walczak Z., Suplementacja w sporcie, Nowiny Lekarskie, 3/2011.