Fosfoproteiny

Aktualizacja: 16 stycznia 2023

Fosfoproteiny to specyficzna grupa białek o charakterze kwasowym. W swojej strukturze cząsteczkowej posiadają podstawowy łańcuch białkowy (tzw. białko proste) oraz grupy prostetyczne (niebiałkowe składniki białek). Wyróżniają się przede wszystkim zdolnością wiązania jonów wapnia, przez co odgrywają niezwykle istotną rolę w leczeniu złamań, jak również w profilaktyce urazów dotyczących narządu ruchu.

Fosfoproteiny – charakterystyka

Cząsteczki fofoprotein posiadają dość typową budowę. Składają się z grup hydroksylowych reszt seryny oraz treoniny, zestryfikowanych kwasem fosforowym. Są białkami połączonymi wiązaniem kowalencyjnym z grupą fosforanową. Takie połączenie tworzy się głównie po modyfikacji, która z kolei następuje po translacji DNA. Fosfoproteiny łączą się najczęściej z grupami fosforanowymi w określonych sekwencjach aminokwasowych. Z kolei aminokwasy powszechnie związane z grupami fosforanowymi to przede wszystkim: seryna, treonina, tyrozyna, histydyna i kwas asparaginowy.

Fosfoproteiny – funkcje

Omawiane związki biorą udział w wielu procesach zachodzących na poziomie komórkowym. Między innymi chronią komórki przed stresem oksydacyjnym, regulują reakcje biochemiczne oraz pomagają w adaptacji do nowych warunków środowiska. Przykładami fosfoprotein są między innymi:

• kazeina występująca w mleku – zapobiega procesowi rozpadu tkanki mięśniowej, wpływa pozytywnie na przyrost masy mięśniowej, bywa więc chętnie stosowana przez sportowców i osoby aktywne fizycznie. Dodatkowo zwiększa wchłanianie niektórych aminokwasów z żywności;
• foswityna występująca w żółtku jaj – fosfolipid zawierający 2/3 całego fosforu znajdującego się w żółtku jajek, ma również działanie antyoksydacyjne;
• ichtulina występująca w ikrach ryb;
• osteopontyna – białko macierzy kostnej, odgrywające rolę w procesach takich jak angiogeneza, adhezja komórkowa czy apoptoza;
• sialoproteiny – niekolagenowe białka macierzy kostnej.

Fosfoproteiny są wyjątkowo rozpowszechnione i niemal zawsze odgrywają rolę kluczową dla człowieka. Nie zawsze jednak w pozytywnym kontekście. Przykładowo, jądrowa fosfoproteina p53, kodowana przez jeden z najistotniejszych znanych genów supresorowych nowotworów, uczestniczy w reakcji komórki na uszkodzenia DNA. Mutacje w genie p53 notuje się w większości ludzkich nowotworów.

Fosfoproteiny w medycynie

Oznaczenie poziomu konkretnych fosfoprotein ma duże znacznie kliniczne i jest podstawą współczesnej medycyny. Fosfoproteiny są bowiem markerami służącymi do identyfikacji niektórych rodzajów nowotworów. Mowa zwłaszcza o raku piersi u kobiet, który jest najczęściej występującym nowotworem płci żeńskiej w Polsce.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Dobrzańska-Paprocka Z., Bigda J., Przeciwciała przeciwko białku p53, Współczesna Onkologia, 7/2003.
2. Rodwell V., Bender D., Botham K., Weil P., Kennelly P., Biochemia Harpera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.