Fosfokreatyna

Aktualizacja: 19 września 2022

Fosfokreatyna to związek występujący w organizmie człowieka, mający na celu gromadzenie energii w wiązaniach wysokoenergetycznych. Występuje głównie w tkance mięśniowej, a jej właściwy poziom ma ogromne znaczenie szczególnie dla osób aktywnych fizycznie oraz dla sportowców. Fosfokreatyna bywa również stosowana jako lek przy chorobach serca.

Czym jest kreatyna?

Kreatyna (N-metyloguanidynooctan) to związek chemiczny syntezowany endogennie, który można jednak dostarczać także wraz z dietą. Największe ilości tego związku znajdziemy w rybach i mięsie, natomiast w organizmie człowieka gromadzi się ona głównie w mięśniach szkieletowych (95%) oraz w sercu, mięśniach gładkich, mózgu i jądrach (5%). W organizmie występuje w postaci wolnej oraz w postaci ufosforylowanej, czyli jako fosfokreatyna. Jeśli chodzi o mięśnie szkieletowe, aż 60% zawartego w nich związku występuje pod postacią fosfokreatyny. To właśnie ona pełni najważniejsze funkcje w ustroju.

Czym jest fosfokreatyna?

Fosfokreatyna to substrat niezbędny do resyntezy ATP. Bierze udział w procesach wytwarzania energii głównie przez mięśnie. Nazywa się ją również fosforanem kreatyny. Stanowi związek zbudowany z węgla, wodoru, azotu, tlenu i fosforu. W całym organizmie dorosłej, zdrowej osoby ilość fosfokreatyny sięga 120 g. Spożycie kreatyny wpływa na naturalną syntezę fosfokreatyny, co ma miejsce w wątrobie, trzustce oraz nerkach. Wykorzystana podczas pracy fizycznej ulega metabolizowaniu do kreatyniny, która za pośrednictwem nerek jest wydalana z organizmu przez układ moczowy.

Fosfokreatyna – funkcje

Za ważne funkcje odpowiada głównie fosfokreatyna, stanowiąca substrat energetyczny. W reakcji katalizowanej przez kinazę kreatynową fosfokreatyna rozpada się do kreatyny i jonu fosforowego. Podczas tego procesu zostaje uwolniona energia, która następnie wykorzystywana jest do resyntezy ATP – podstawowego nośnika energii w komórce. Pod względem szybkości dostarczania ATP fosfokreatyna jest najważniejszym substratem energetycznym, występującym w mięśniach szkieletowych, dostarczającym 4 mole ATP na minutę. Fosfokreatyna odpowiada również za:

• prawidłową czynność ośrodkowego układu nerwowego;
• uwalnianie istotnych neuroprzekaźników;
• przywracanie gradientu jonowego po depolaryzacji błony komórkowej.

Kreatynę uznaje się za jeden z najlepszych, dozwolonych środków anabolicznych. Podczas treningów o dużej intensywności, energia potrzebna do resyntezy ATP pochodzi głównie z jednoczesnego rozkładu fosfokreatyny i glikolizy beztlenowej. Jednakże, resynteza ATP z fosfokreatyny spada niemal trzykrotnie w stosunku do tempa glikolizy. Właśnie dlatego poziom kreatyny w mięśniach może zostać podniesiony poprzez suplementację diety ludzi aktywnych monohydratem kreatyny.

Zobacz również: Energetyka wysiłku fizycznego.

Fosfokreatyna w medycynie

W medycynie fosfokreatynę najczęściej wykorzystuje się do leczenia chorób serca. Dzięki swojej wysokoenergetyczności pozytywnie wpływa na poziom ATP w mięśniach poprzecznie prążkowanych, a właśnie takim mięśniem jest serce. Niedobór tego związku przyczynia się do osłabienia pracy serca i mniejszej jego regeneracji. Fosfokreatyna w lekach i suplementach działa kardioprotekcyjnie oraz zwiększa tolerancję wysiłkową. Udowodniono, że może również łagodzić dolegliwości bólowe mięśni występujące w przebiegu choroby McArdle’a.

Podsumowanie

Fosfokreatyna sama w sobie nie stanowi źródła energii, jednak jest niezbędna w przebiegu cyklicznych reakcji chemicznych, występujących w mitochondriach każdej komórki. Warto wiedzieć, że większe zapasy tego związku w mózgu chronią przed rozwojem wielu chorób neurologicznych, jak również mogą poprawić funkcję mózgu u osób starszych. Najlepiej, aby jej wysokie stężenie znajdowało się w każdym organizmie żywym.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Morawska-Staszak K., Wpływ suplementacji kreatyną na całkowity potencjał antyoksydacyjny oraz wydolność psycho-fizyczną u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami wątroby, Poznań 2012.
2. Kiszczak L., Brzewski P., Nowak M., Skuteczność suplementacji kreatyną w leczeniu wrodzonych zaburzeń metabolizmu kreatyny i innych zaburzeń neuromięśniowych, Medicina Sportiva Practica, 4/2009.
3. Nastaj M., Wpływ suplementacji monohydratem kreatyny diety mężczyzn uprawiających sporty siłowe, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2012.
   Poprzęcki S., Druga twarz kreatyny, 2008.