Blizny

Aktualizacja: 16 września 2022

Blizny to efekt gojenia się ran, wskutek których doszło do przerwania ciągłości lub uszkodzenia skóry. Uszkodzone tkanki zastępowane są bowiem tkanką łączną włóknistą o dużej zawartości kolagenu, którą widać na powierzchni ciała. Blizna może powstać zarówno w przebiegu urazów, jak i licznych chorób dermatologicznych (np. trądzik czy ospa wietrzna).

Blizny – mechanizm powstawania

Aby doszło do powstania blizny musi zostać uszkodzona skóra właściwa. Naskórek ma bowiem tendencję do złuszczania się i odnowy, przez co jego uszkodzenia po krótkim czasie przestają być zauważalne. W procesach gojenia się rany wyróżniamy następujące etapy:

• faza zapalna, czyli etap naturalnego oczyszczania rany i uruchamiania szeregu reakcji naprawczych;
• ziarninowanie, czyli proliferacja;
• epitelizacja, czyli tworzenie nabłonka.

Dodatkowo prawidłowe gojenie się uszkodzeń skórnych wymaga zwiększonej aktywności i migracji fibroblastów do złoża rany, jak również właściwego procesu sieciowania kolagenu, który w przestrzeni międzykomórkowej ulega polimeryzacji. W efekcie wytwarza wiązki nierozpuszczalnych fibryli, to właśnie one wchodzą w skład blizny. W przebiegu gojenia ran u niektórych osób może dojść do nieprawidłowego procesu bliznowacenia, wskutek którego powstają blizny hipertroficzne (przerostowe) lub bliznowce. Ich bezpośrednią przyczyną jest niekontrolowana proliferacja fibroblastów i nadmiar macierzy pozakomórkowej. Czynnikami ryzyka tworzenia się przerostów są:

• przedłużające się gojenie ran;
• uwarunkowania genetyczne;
• nieprawidłowa technika chirurgiczna.

Blizny mogą powstać wskutek szczepienia, oparzeń, usuwania tatuażu, przebytych operacji oraz wielu innych czynników. Większość osób jest w stanie wskazać przynajmniej jedną bliznę na swoim ciele.

Blizny atroficzne i blizny hipertroficzne

Blizny atroficzne cechują się obniżoną zawartością kolagenu. To wgłębienia w skórze powstające wtórnie do procesów zapalnych. Najlepszym przykładem są blizny potrądzikowe na twarzy bądź blizny po ospie wietrznej, które tworzą ubytki na powierzchni ciała. Z kolei blizny hipertroficzne stanowią ich odwrotność. Odnoszą się do niekontrolowanej proliferacji fibroblastów i tym samym do tworzenia wypukłych zmian na powierzchni ciała.

Blizny – leczenie

Leczenie blizn zależy od ich lokalizacji, rozległości oraz przyczyny powstania. Przy mniejszych, punktowych bliznach możliwe jest ich usunięcie dzięki nowoczesnym metodom z zakresu kosmetologii. Większe blizny niestety wciąż nie są możliwe do usunięcia. Można jednak zmniejszać ich widoczność. W leczeniu blizn najczęściej stosuje się:

• dermabrazję – mechaniczne złuszczanie warstwy górnej skóry właściwej;
• laseroterapię;
• radiofrekwencję – użycie fal elektromagnetycznych powodujących mocne ogrzanie skóry właściwej;
• zabiegi nacięć podskórnych;
• peelingi chemiczne;
• krioterapię;
• radioterapię;
• farmakoterapię iniekcyjną.

Wysoką skutecznością w ostatnich latach cieszą się silikony. Posiadają właściwości zmiękczające i wygładzające skórę. Aplikuje się na blizny w postaci kremów lub żeli oraz jako opatrunki silikonowe. Są efektywną, nieinwazyjną metodą leczenia blizn, stosowaną również w profilaktyce keloidów. Warstwa silikonowa tworząca film na skórze dopasowuje się do indywidualnego kształtu blizny. Tym samym obserwuje się efekt zmiękczenia i wygładzenie blizn – nie są one mocno widoczne i nie wystają poza obrąb normalnej, nieuszkodzonej skóry. Uzupełniająco stosuje się maści i kremy bogate w witaminę A oraz witaminę E.

Terapia blizn

Aby blizna nie była przerośnięta, a przede wszystkim, aby nie tworzyła zrostów, które mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne, każdą bliznę należy poddać terapii. Mowa o manualnej pracy mającej na celu manipulowanie blizną i skórą wokół w różnych, określonych kierunkach. Dzięki temu zachowuje ona swoją ruchomość i nie tworzy zwłóknień zlokalizowanych głębiej w ciele. Terapię blizny przeprowadza najczęściej fizjoterapeuta, używając do tego również metod wspomagających takich jak kinesiotaping, suche igłowanie czy masaż aplikatorem wieloigłowym. Bardzo dobrym uzupełnieniem terapii blizny jest suplementacja cynku, kolagenu i kwasu hialuronowego, a także picie dużej ilości wody.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Załęska I., Atta-Motte M., Laseroterapia w redukcji blizn o różnej etiologii – przegląd literatury, Kosmetologia Estetyczna, 1/2017.
2. Smith N., Ryan C., Leczenie blizn pourazowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
3. Sazanów-Lubelski J., Bergler-Czop B., Mierzwińska K., Ochała G., Blizny – profilaktyka i wybrane opcje terapeutyczne, Dermatologia po Dyplomie, 3/2017.
4. Jamrógiewicz M., Żebrowska M., Łukasiak J., Sznitowska M., Silikonowe preparaty do leczenia powierzchniowego blizn, Farmakologia Polska, 6/2010.