Aktualizacja: 9 stycznia 2023
Angiogeneza to niezwykle ważny proces, polegający na tworzeniu się nowych kapilar na bazie istniejących już naczyń krwionośnych. Może mieć miejsce zarówno podczas rozwoju embrionalnego, jak i u osób dorosłych. Zwykle jest zjawiskiem korzystnym, jednak nie zawsze. Negatywne działanie angiogenezy obserwuje się w przebiegu chorób nowotworowych, gdy tworzenie się nowych naczyń krwionośnych odżywia guzy nowotworowe i stymuluje je do dalszego wzrostu.
Spis treści
Znaczenie angiogenezy
Dzięki angiogenezie rozwijają się nowe naczynia krwionośne, co jest obiektem zainteresowania wielu specjalistów i naukowców. U dzieci wzrost ilości naczyń krwionośnych jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Z kolei u osób dorosłych angiogeneza występuje podczas gojenia się ran i regeneracji, np. błony śluzowej macicy u kobiet, po menstruacji. Proces ten występuje również podczas dłuższego treningu fizycznego, odpowiadając za zwiększanie dopływu krwi do mięśnia sercowego i mięśni szkieletowych.
W żeńskim układzie rozrodczym angiogeneza odgrywa kluczową rolę w trakcie dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, ciałka żółtego, jak również podczas przemian endometrium w cyklu miesiączkowym.
Angiogeneza w nowotworach
Angiogeneza nie zawsze ma korzystny wpływ na organizm człowieka. Występuje bowiem także w sytuacjach wzrostu guzów nowotworowych, które są zaopatrywane patologicznymi naczyniami krwionośnymi w krew i składniki odżywcze konieczne do dalszego wzrostu. Kiedy komórki nowotworowe zaczynają się namnażać, zmuszają tkanki pacjenta do tworzenia nowych naczyń krwionośnych, aby tym samym zaspokoić swoje potrzeby. Bez tych nowych naczyń komórki wewnątrz masy nowotworowej nie byłyby w stanie otrzymywać odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych, w konsekwencji czego mogłyby obumierać.
Angiogenezę obserwuje się również w przebiegu innych chorób, nie tylko nowotworów. Mowa o:
- chorobie niedokrwiennej serca;
- przeroście komór serca;
- toczniu rumieniowatym układowym;
- łuszczycy;
- przewlekłych stanach zapalnych wsierdzia;
- reumatoidalnym zapaleniu stawów;
- retinopatii cukrzycowej.
I innych.
Angiogeneza – fizjologia
Angiogeneza jest kontrolowana przez równowagę w układzie angiogennych i przeciwangiogennych cytokin. Rozmaite czynniki wzrostu, w tym naczyniowy śródbłonkowy czynnik wzrostu i czynnik wzrostu fibroblastów, wspierają angiogenezę. Określane są one jako mitogeny, czyli związki wspierające mitozę (podział komórki). W warunkach prawidłowych są produkowane przez komórki mięśni gładkich i perycyty.
Cytokiny odpowiedzialne za hamowanie angiogenezy zawierają angiostatynę, produkowaną z białka krwi – plazminogenu oraz endostatynę. Angiogenne cytokiny i ich inhibitory są współcześnie testowane przez naukowców w terapii nowotworów. Sprawdza się czy mogą one zahamować angiogenezę i sprawić, że guzy nie będą otrzymywać potrzebnych do wzrostu składników, przez co zaczną obumierać.
Angiogeneza a waskulogeneza
Przede wszystkim nie należy mylić angiogenezy z waskulogenezą. W drugim przypadku nowe naczynia krwionośne tworzą się wyłącznie podczas embriogenezy. Komórki śródbłonka powstają wówczas z komórek prekursorowych – angioblastów, co umożliwia prawidłowy rozwój zarodka i łożyska, jak również wzrost płodu i noworodka.
Na czym polega angiogeneza?
Angiogenezę można opisać w kilku krokach:
- cytokiny i inne czynniki wzrostu inicjują proces, podczas którego następuje zwiększenie aktywności metaloproteinaz znajdujących się w formie nieaktywnych proenzymów w macierzy pozakomórkowej oraz błonie podstawnej;
- odsłonięcie ściany naczyń, rozluźnienie struktury macierzy pozakomórkowej oraz stworzenie przestrzeni dla nowych naczyń krwionośnych;
- migracja komórek śródbłonka w kierunku źródła sygnałów mitogennych;
- proliferacja oraz różnicowanie komórek śródbłonka;
- dojrzewanie powstałych naczyń krwionośnych.
Dotychczas poznano blisko 30 czynników o działaniu stymulującym angiogenezę.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Jarosz P., Woźniak B., Angiogeneza w chorobach nowotworowych, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 4/2012.
- Sacewicz I., Wiktorska M., Wysocki T., Niewiarowska J., Mechanizmy angiogenezy nowotworowej, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 63/2009.
- Korzyk A., Angiogeneza – możliwości, problemy, perspektywy, Postępy Biochemii, 1/2015.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Zostaw komentarz