Adhezja

Aktualizacja: 10 lipca 2022

Adhezja to inaczej przyleganie. Pojęcie odnosi się do zjawiska łączenia się ze sobą powierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz. Jest powszechnie spotykane w przyrodzie, a także w codziennym życiu człowieka. Zjawiskiem przeciwnym jest kohezja związana z oddziaływaniem międzycząsteczkowym pojawiającym się wewnątrz ciała.

Adhezja – definicja

Zgodnie z powszechnie stosowaną definicją, adhezja to zjawisko powierzchniowe, polegające na sczepianiu się stykających się ze sobą ciał wskutek oddziaływania między nimi pola sił. Zjawisko zależy od wielu czynników. Takich definicji jest jednak znacznie więcej. K. L. Mittal wyróżnia adhezję podstawową, będącą wytrzymałością międzyfazowego połączenia. Natomiast J. Gołębiewski twierdzi, że adhezja w ujęciu jakościowym stanowi ogół oddziaływań zachodzących pomiędzy cząsteczkami znajdującymi się w warstwach wierzchnich dwóch przylegających do siebie ciał.

Warto wiedzieć, że podczas adhezji następuje również kohezja, czyli tzw. spójność wewnętrzna. Określa się ją jako działanie sił międzycząsteczkowych w materiale jednorodnym, przeciwstawiających się zmianom istniejącego stanu obciążenia. Źródłem kohezji są więc oddziaływania pomiędzy cząsteczkami lub atomami materiałów.

Na czym polega adhezja?

Adhezja jest możliwa dzięki mieszaniu się pewnej części warstw powierzchownych różnych materiałów. Jest to odwracalny i termodynamiczny proces wynikający z różnicy napięć powierzchniowych na styku substancji. Nie należy mylić jej z zjawiskami powierzchniowymi powstającymi w konsekwencji tworzenia się wiązań chemicznych, choć granica jest tutaj bardzo płynna.

Zjawisko adhezji w praktyce

Zjawisko adhezji towarzyszy nam niemal na każdym kroku. Występuje bowiem podczas klejenia i malowania (w budownictwie), stosowania taśm przylepnych, lutowania czy pisania kredą po tablicy. To powszechne zjawisko również w przyrodzie – niektóre zwierzęta mają zdolność przemieszczania się po gładkich, pionowych ścianach czy powierzchniach, co właśnie wskazuje na zachodzącą adhezję. Dzięki siłom adhezji zwierzęta mogą poruszać się po tafli wody nie tonąć (np. nartnik wodny) bądź możliwe jest podnoszenie wody w naczyniach roślinnych, bez przerwania ciągłości jej słupa.

Mówi się, że adhezja jest tym silniejsza, im większa jest penetracja powierzchni ciała stałego przez ciecz. Spory wpływ na to ma więc lepkość cieczy, temperatura, czas penetracji, kształt nierówności oraz ich głębokość.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Rudawska A., Wybrane zagadnienia konstytuowania połączeń adhezyjnych jednorodnych i hybrydowych, Lublin 2013.
2. Domińczuk J., Właściwości adhezyjne warstwy wierzchniej materiałów konstrukcyjnych, Postępy Nauki i Techniki, 9/2011.