Otręby pszenne to uboczny produkt przerobu oczyszczonego ziarna pszenicy najczęściej na mąkę bądź kaszę. Mimo tego znajdują zastosowanie w gastronomii, wykorzystuje się je m.in. do przyrządzania śniadań, wypieków czy deserów. To istotny element diety każdego człowieka, zwłaszcza w kontekście poprawy trawienia oraz prewencji niektórych nowotworów.
Spis treści
Co to są otręby pszenne?
Otręby to naturalny roślinny produkt uboczny pozyskiwany w procesie przetwarzania ziarna na mąkę lub kaszę. Jest mieszaniną różnorodnych składników powstających podczas przemiału peryferyjnych części ziarna, wyróżniającą się zmienną zawartością cząstek bielma i różnym stopniem rozdrobnienia. Otręby mogą pochodzić z różnych zbóż, największą popularnością cieszą się jednak otręby pszenne. Jaka powstają otręby pszenne?
Ziarno pszenicy składa się z części zewnętrznej i wewnętrznej, przy czym ta pierwsza chroni bielmo i zarodki skrobiowe znajdujące się wewnątrz. W momencie, gdy ziarno jest mielone na mąkę, otręby są usuwane i oddzielane od niewielkiej ilości mieszanki bielma, która jest produktem ubocznym całego procesu. Otręby pszenne charakteryzują się niezwykle cenionym składem, w którym znaleźć można przede wszystkim:
- związki mineralne (nawet do 80% całego składu) – zwłaszcza potas, fosfor, magnez, wapń, sód, cynk, żelazo, kobalt, molibden, miedź;
- witaminy – szczególnie witamina B2 (ryboflawina), witamina B1 (tiamina), witamina B3 (niacyna), witamina B9 (kwas foliowy), witamina B5 (kwas pantotenowy), witamina B6 (pirydoksyna), ale także witamina A i witamina E;
- fitoestrogeny;
- antyoksydanty – kwasy fenolowe, flawonoidy;
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – dlatego z zarodków pszennych coraz chętniej tłoczy się niezwykle wartościowe oleje;
- proteiny – (nawet do 15% całego składu);
- węglowodany – celuloza, hemiceluloza, pektyny, gumy, śluzy i ligniny, jednak najwięcej jest skrobi.
Należy bezwzględnie pamiętać, że w otrębach pszennych znajduje się gluten, czyli białko typowe dla zbóż. To informacja cenna dla osób z celiakią oraz wykluczających gluten z codziennej diety.
Jak jeść otręby pszenne?
Otręby pszenne znaleźć można w każdym sklepie spożywczym, zwykle na półce z płatkami śniadaniowymi. Ich klasyczne spożycie jest podobne – wystarczy dodać je do ciepłego lub zimnego mleka, jogurtu naturalnego, kefiru, kaszki, najlepiej wspólnie z innymi składnikami, np. owocami, orzechami, odrobiną miodu. Uzyskać można w ten sposób wartościowy posiłek bogaty w węglowodany, który da energię na wiele godzin. Otręby pszenne można wykorzystywać również do wypieków, np. ciastek, chleba, bułeczek, a także do zup, np. krupniku.
Otręby pszenne – wpływ na zdrowie
Suplementacja diety człowieka otrębami pszennymi może wzmacniać prewencję zachorowań na wiele odmian raka w związku z obecnością różnych związków funkcjonalnych. Dotyczy to w szczególności raka okrężnicy i jelita grubego, choć ze względu na właściwości przeciwutleniające omawianego produktu i jego zdolność do usuwania wolnych rodników tlenowych, spada ryzyko rozwoju wielu innych chorób cywilizacyjnych. Otręby pszenne są bogate w błonnik pokarmowy, dzięki czemu ich spożycie dobrze oczyszcza światło jelit, usuwając zalegające i gnijące resztki pokarmowe. Tym samym poprawiają metabolizm, odporność, wchłanianie cennych związków odżywczych z pokarmów oraz wpływają korzystnie na mikroflorę jelitową. Są źródłem prebiotyków, niezbędnych do namnażania się pożytecznych bakterii w jelitach.
Spożycie otrębów pszennych daje energię na wiele godzin i zapewnia uczucie sytości. To świetny pomysł na posiłek z samego rana, jak również podczas układania diety dla osób otyłych i z nadwagą. Co ważne, mają mało kalorii. Wykazano, że systematyczne spożywanie otrębów pszennych wzmacnia układ sercowo-naczyniowy. Pozytywnie wpływa na ciśnienie tętnicze, poziom lipidów oraz prewencję miażdżycy tętnic wieńcowych czy nadciśnienia tętniczego. Składniki otrębów pszennych są ważne dla funkcjonowania układu nerwowego, ponieważ poprawiają pamięć i koncentrację oraz wpływają na dobre samopoczucie.
Otręby pszenne – przeciwwskazania
Otręby pszenne nie powinny być spożywane przez osoby z celiakią lub nietolerancją glutenu. Ostrożność muszą zachować również pacjenci z anemią, zapaleniem żołądka i jelit, zaostrzeniem choroby wrzodowej oraz po operacjach w obrębie jamy brzusznej.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Harasym J., Otręby pszenne jako surowiec w biorafinerii, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 92/2010.
- Harasym J., Biorafineria zbożowa – substancje czynne w otrębach pszennych i metody ich otrzymywania, Przegląd Zbożowo-Młynarski, lipiec 2015.
Zostaw komentarz