Otręby pszenne to uboczny produkt przerobu oczyszczonego ziarna pszenicy najczęściej na mąkę bądź kaszę. Mimo tego znajdują zastosowanie w gastronomii, wykorzystuje się je m.in. do przyrządzania śniadań, wypieków czy deserów. To istotny element diety każdego człowieka, zwłaszcza w kontekście poprawy trawienia oraz prewencji niektórych nowotworów.
Spis treści
Co to są otręby pszenne?
Otręby to naturalny roślinny produkt uboczny pozyskiwany w procesie przetwarzania ziarna na mąkę lub kaszę. Jest mieszaniną różnorodnych składników powstających podczas przemiału peryferyjnych części ziarna, wyróżniającą się zmienną zawartością cząstek bielma i różnym stopniem rozdrobnienia. Otręby mogą pochodzić z różnych zbóż, największą popularnością cieszą się jednak otręby pszenne. Jaka powstają otręby pszenne?
Ziarno pszenicy składa się z części zewnętrznej i wewnętrznej, przy czym ta pierwsza chroni bielmo i zarodki skrobiowe znajdujące się wewnątrz. W momencie, gdy ziarno jest mielone na mąkę, otręby są usuwane i oddzielane od niewielkiej ilości mieszanki bielma, która jest produktem ubocznym całego procesu. Otręby pszenne charakteryzują się niezwykle cenionym składem, w którym znaleźć można przede wszystkim:
- związki mineralne (nawet do 80% całego składu) – zwłaszcza potas, fosfor, magnez, wapń, sód, cynk, żelazo, kobalt, molibden, miedź;
- witaminy – szczególnie witamina B2 (ryboflawina), witamina B1 (tiamina), witamina B3 (niacyna), witamina B9 (kwas foliowy), witamina B5 (kwas pantotenowy), witamina B6 (pirydoksyna), ale także witamina A i witamina E;
- fitoestrogeny;
- antyoksydanty – kwasy fenolowe, flawonoidy;
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – dlatego z zarodków pszennych coraz chętniej tłoczy się niezwykle wartościowe oleje;
- proteiny – (nawet do 15% całego składu);
- węglowodany – celuloza, hemiceluloza, pektyny, gumy, śluzy i ligniny, jednak najwięcej jest skrobi.
Należy bezwzględnie pamiętać, że w otrębach pszennych znajduje się gluten, czyli białko typowe dla zbóż. To informacja cenna dla osób z celiakią oraz wykluczających gluten z codziennej diety.
Jak jeść otręby pszenne?
Otręby pszenne znaleźć można w każdym sklepie spożywczym, zwykle na półce z płatkami śniadaniowymi. Ich klasyczne spożycie jest podobne – wystarczy dodać je do ciepłego lub zimnego mleka, jogurtu naturalnego, kefiru, kaszki, najlepiej wspólnie z innymi składnikami, np. owocami, orzechami, odrobiną miodu. Uzyskać można w ten sposób wartościowy posiłek bogaty w węglowodany, który da energię na wiele godzin. Otręby pszenne można wykorzystywać również do wypieków, np. ciastek, chleba, bułeczek, a także do zup, np. krupniku.
Otręby pszenne – wpływ na zdrowie
Suplementacja diety człowieka otrębami pszennymi może wzmacniać prewencję zachorowań na wiele odmian raka w związku z obecnością różnych związków funkcjonalnych. Dotyczy to w szczególności raka okrężnicy i jelita grubego, choć ze względu na właściwości przeciwutleniające omawianego produktu i jego zdolność do usuwania wolnych rodników tlenowych, spada ryzyko rozwoju wielu innych chorób cywilizacyjnych. Otręby pszenne są bogate w błonnik pokarmowy, dzięki czemu ich spożycie dobrze oczyszcza światło jelit, usuwając zalegające i gnijące resztki pokarmowe. Tym samym poprawiają metabolizm, odporność, wchłanianie cennych związków odżywczych z pokarmów oraz wpływają korzystnie na mikroflorę jelitową. Są źródłem prebiotyków, niezbędnych do namnażania się pożytecznych bakterii w jelitach.
Spożycie otrębów pszennych daje energię na wiele godzin i zapewnia uczucie sytości. To świetny pomysł na posiłek z samego rana, jak również podczas układania diety dla osób otyłych i z nadwagą. Co ważne, mają mało kalorii. Wykazano, że systematyczne spożywanie otrębów pszennych wzmacnia układ sercowo-naczyniowy. Pozytywnie wpływa na ciśnienie tętnicze, poziom lipidów oraz prewencję miażdżycy tętnic wieńcowych czy nadciśnienia tętniczego. Składniki otrębów pszennych są ważne dla funkcjonowania układu nerwowego, ponieważ poprawiają pamięć i koncentrację oraz wpływają na dobre samopoczucie.
Otręby pszenne – przeciwwskazania
Otręby pszenne nie powinny być spożywane przez osoby z celiakią lub nietolerancją glutenu. Ostrożność muszą zachować również pacjenci z anemią, zapaleniem żołądka i jelit, zaostrzeniem choroby wrzodowej oraz po operacjach w obrębie jamy brzusznej.


Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Harasym J., Otręby pszenne jako surowiec w biorafinerii, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 92/2010.
- Harasym J., Biorafineria zbożowa – substancje czynne w otrębach pszennych i metody ich otrzymywania, Przegląd Zbożowo-Młynarski, lipiec 2015.
Zostaw komentarz