Dietoterapia

Aktualizacja: 21 września 2020

Dietoterapia określa stosowanie diet terapeutycznych, leczniczych celem leczenia określonych chorób. Prowadzeniem tego typu terapii zajmują się lekarz wraz z doświadczonym dietetykiem. Dieta stosowana podczas tego typu terapii powinna być indywidualnie dopasowana do potrzeb pacjenta.

Choroby wynikające z nieodpowiedniej diety

Uznaje się, że zła, nieodpowiednio skomponowana dieta jest poważnym czynnikiem ryzyka i przyczyną licznych schorzeń i chorób, zaliczanych do grupy cywilizacyjnych. Współczesny tryb życia, głównie siedzący lub zmuszający do pośpiechu, brak czasu dla siebie oraz wszechobecny stres bardzo niekorzystnie wpływają na psychikę i zdrowie fizyczne. Ludzie nie mają czasu przygotowywać pełnowartościowych posiłków lub są zbyt zmęczeni, aby się tym zająć. W efekcie sięgają po fast-foody, niezdrowe przekąski, słodycze, omijają pełnowartościowe posiłki i jedzą w nieregularnych odstępach czasu. Nie zwraca się uwagi na jakość wykonywanych posiłków, lecz na szybkość ich przyrządzenia. Wszystko to sprawia, że na świecie spożywa się zbyt dużo cukrów prostych i tłuszczy trans.

Nieodpowiednia dieta przyczynia się do rozwoju wielu chorób i schorzeń, w tym:

• nadwagi i otyłości;
• miażdżycy, nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu sercowo-naczyniowego;
• zespołu metabolicznego;
• próchnicy zębów;
• awitaminozy lub hipowitaminozy;
• niedożywienia i anemii, co może opóźniać wzrost i rozwój u dzieci;
• alergie układu pokarmowego;
• dnę moczanową;
• cukrzycę.

Istnieje również wiele chorób, których przyczyną nie jest jednoznacznie zła dieta, aczkolwiek można zmniejszać ich objawy i nasilenie stosując dietoterapię. Są to przede wszystkim choroby układu pokarmowego – zespół jelita drażliwego, zespół złego wchłaniania czy choroba Leśniowskiego-Crohna.

Co to jest dietoterapia?

Dietoterapia to dobór odpowiedniego dla danej jednostki chorobowej menu, co przebiega pod okiem doświadczonych specjalistów. Wbrew pozorom ułożenie planu żywieniowego dla osoby chorej nie jest prostą czynnością. Należy nie tylko dobrać poszczególne produkty spożywcze adekwatne do danej choroby i wykluczyć te, których pacjent nie powinien przyjmować. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę zapotrzebowanie kaloryczne pacjenta, jego wiek, ogólny stan zdrowia, a nawet preferencje spożywcze.

Dietoterapia zajmuje się zatem doborem określonej diety, która będzie wykazywała lecznicze działanie w odniesieniu do chorób, które pozytywnie reagują na zmianę diety.

Rodzaje diet terapeutycznych

Do najpopularniejszych diet terapeutycznych zalicza się diety:

• ubogoenergetyczną – stosowaną szczególnie w leczeniu otyłości i redukcji masy ciała. Charakteryzuje się dużym ograniczeniem podaży kalorii i maksymalnym wykluczeniem tłuszczów z diety. Jednocześnie tak skomponowane posiłki powinny zaspokajać apetyt pacjenta i dostarczać mu energii do wykonywania codziennych obowiązków;
• bogatoresztkową – zawierającą spore ilości produktów bogatych w błonnik. Tego typu dieta przeznaczona jest przede wszystkim dla osób z przewlekłymi zaparciami, ponieważ przyspiesza pasaż jelitowy;
• bogatoenergetyczną – o zwiększonej kaloryczności. Przeznaczona dla osób niedożywionych i cierpiących na różnego rodzaju choroby psychiczne, np. anoreksję;
• lekkostrawną – dostarczającą takiej samej ilości energii, kalorii i składników odżywczych jak dieta podstawowa, jednak zawierającą wyłącznie produkty łatwo strawne przez organizm. Taka dieta stosowana jest najczęściej w żywieniu szpitalnym;
• płynną i półpłynną – jak wskazuje nazwa, zawierającą wyłącznie płyny i pokarmy półpłynne, np. papki. Stosowana przy przewlekłych biegunkach i wymiotach.

Wyróżnia się również modyfikacje wymienionych wyżej diet, np. dietę lekkostrawną z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego bądź dietę o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych.

Niezwykle ważne jest, aby nie decydować się na dietę leczniczą przygotowywaną we własnym zakresie. Zły dobór produktów spożywczych może skutkować nie tylko brakiem poprawy klinicznej, ale nawet rozwojem niedoborów pokarmowych i innych skutków ubocznych. Każdorazowo wdrożenie diety leczniczej powinno odbywać się pod okiem dietetyka.

Zobacz również: Dieta redukcyjna.

Dietoterapia a suplementacja

Dietoterapia bardzo często wspomaga się suplementami i preparatami pomocniczymi. Ważne, aby stosowane środki były jak najbardziej naturalne, chyba, że stan pacjenta wymaga sięgnięcia po środki lecznicze.

Zdarza się, że do diety leczniczej w przypadku chorób jelit czy innych odcinków układu pokarmowego, wprowadza się probiotyki, które wspierają czynność naturalnej mikroflory jelit. Z kolei do diety ubogoenergetycznej można wprowadzić suplementy witaminowe, które mają za zadaniem np. wspierać odporność organizmu. Przykładem jest tu suplementacja witaminy C (w tabletkach, proszkach lub pod postacią aceroli). Dieta układana pod pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi może być wspierana naturalnymi suplementami zawierającymi antyoksydanty (np. spiruliną).

Również w tym przypadku należy pamiętać, aby nie dobierać samodzielnie suplementów na własną rękę. Może się bowiem zdarzyć, że stosowane leki kolidują z działaniem wybranego suplementu, o czym z pewnością poinformuje lekarz prowadzący lub dietetyk.

Bibliografia

1. Gajewska D., Myszkowska-Ryciak J., Wybrane problemy dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób przewlekłych, Polskie Towarzystwo Dietetyki, Warszawa 2016.
2. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
3. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...