Dieta w zespole metabolicznym

Aktualizacja: 1 lutego 2021

Dieta w zespole metabolicznym jest niezwykle ważnym elementem leczenia. To właśnie ona gwarantuje efekty terapii i wpływa na rzeczywistą poprawę stanu zdrowia. Ważne, aby pacjent do końca życia przestrzegał zasad prawidłowego odżywiania. Musi wykazać się więc dużą motywacją i samozaparciem, powinien także liczyć na wsparcie i pomoc najbliższych.

Czym jest zespół metaboliczny?

Zespół metaboliczny wiąże się ze współistnieniem czynników rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Obejmuje występowanie otyłości brzusznej, dyslipidemii, nadciśnienia i hiperglikemii. Pojęcie chorób metabolicznych jest niezwykle szerokie i określa wszystkie te schorzenia, które wynikają z zaburzenia przemian biomechanicznych organizmu.

Dieta w zespole metabolicznym

Nieprawidłowe odżywianie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu metabolicznego, a także wpływa negatywnie na rokowania pacjenta z już obecną chorobą. Główną przyczyną występowania zespołu metabolicznego jest nieodpowiednia dieta, zawierająca wielonasycone tłuszcze i cukry proste (słodycze, kolorowe napoje, fast-foody, smażone potrawy). Podstawą dietoterapii będzie więc eliminacja tych produktów z codziennego jadłospisu. Podstawowym celem diety w zespole metabolicznym będzie:

• eliminacja otyłości poprzez ograniczenia kaloryczne;
• dostarczanie wszystkich cennych składników odżywczych;
• odpowiednie nawodnienie organizmu;
• ograniczenie spożycia soli i wymienionych wyżej produktów.

Jeden z ogólnie obowiązujących programów zakłada redukcję masy ciała o 5% lub więcej, zmniejszenie spożycia tłuszczów do 30% ogólnej kaloryczności posiłków, tłuszczów nasyconych do 10% kaloryczności. Program ten umożliwia względną redukcję ryzyka cukrzycy o 58%. Bezwzględnie należy pamiętać, aby po zdiagnozowaniu zespołu metabolicznego nie leczyć się na własną rękę. Mnogość schorzeń sprawia, że pacjent musi znajdować się pod okiem doświadczonego dietetyka. Obecnie główne zalecenia w zakresie modyfikacji diety dotyczą jedynie terapii poszczególnych składowych:

• otyłości – ograniczenie podaży kalorii o 300-500 na dobę i włączenie aktywności fizycznej minimum 150 minut tygodniowo;
• nadciśnienie tętnicze – ograniczenie spożycia sodu, nasyconych tłuszczów, zwiększenie podaży węglowodanów do około 60% dobowego zapotrzebowania kalorycznego. Sięganie głównie po owoce i warzywa;
• hiperlipidemia – restrykcyjna dieta ograniczająca do 300 mg na dobę podaż cholesterolu, przyjmowanie błonnika w ilości około 35 g na dobę;
• hiperglikemii – standardowa, zdrowa dieta wykluczająca tłuszcze nasycone i cukry proste.

Nie można określić konkretnej diety dla każdego pacjenta. Mogą oni różnić się bowiem między sobą ogólnym stanem zdrowia, składowymi zespołu metabolicznymi, ewentualnymi innymi chorobami ogólnoustrojowymi, wiekiem i płcią. To wszystko wpływa na indywidualne dobranie diety.

Białko

W diecie osób z zespołem metabolicznym głównym źródłem białka powinno być chude mięso, czyli indyk, kurczak, cielęcina, chude ryby i wędlina. Wskazane jest także mleko z małą zawartością tłuszczu i chude sery, a także naturalna żywność probiotyczna – kefir, maślanka, jogurt naturalny, a także mleczne desery.

Węglowodany

Głównym źródłem energii w omawianej diecie powinny być węglowodany, czyli produkty bogate w magnez, błonnik, cynk i witaminę B1. Są to przede wszystkim rośliny strączkowe, pieczywo pełnoziarniste, kasza gryczana, zielony groszek, płatki zbożowe i wiele różnych owoców czy warzyw. Bardzo dobrze na stan zdrowia wpływają: cebula, czosnek, soczewica, groch i pomidory.

Tłuszcze

Nie należy całkowicie ograniczać spożycia tłuszczów, ponieważ pełnią one bardzo ważne role w organizmie. Między innymi umożliwiają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, warunkują metabolizm i syntezę hormonów oraz odpowiadają za prawidłowe przewodnictwo nerwowe oraz funkcjonowanie całego układu nerwowego. Nie należy jednak spożywać dużej ilości tłuszczów nasyconych, a ogólnie spożywane tłuszcze nie powinny przekraczać 30% dziennego zapotrzebowania na produkty spożywcze. Należy sięgać po nierafinowane oleje roślinne lub zdecydować się na suplementację omega 3.

Przygotowywanie posiłków

Najwłaściwszą techniką przygotowywania posiłków jest gotowanie w wodzie, na parze, pod ciśnieniem, w specjalnych naczyniach do gotowania bez wody. Oprócz gotowania duże zastosowanie ma zmodyfikowana technika duszenia potraw, polegająca na beztłuszczowym obsmażaniu półproduktów na patelniach teflonowych. Następnie obsmażone potrawy podlewa się niewielką ilością wody i dusi do miękkości pod przykryciem. Innym możliwym rozwiązaniem jest pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, na ruszcie oraz rożnie.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Maćkowska-Kędziora A., Cieślewicz A., Baszko A., Jabłecka A., Czy konieczna jest modyfikacja zaleceń żywieniowych w zespole metabolicznym, Farmacja Współczesna, 7/2014.
2. Skrypnik D., Skrypnik K., Suliburska J., Bogdański P., Pupek-Musialik D., Dietoterapia wybranych chorób metabolicznych, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2/2013.
3. Ostrowska L., Czym kierować się w wyborze diety pacjenta z zespołem metabolicznym?, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2/2011.
4. Niezgódka A., Kargulewicz A., Swora-Cwynar E., Leczenie dietetyczne zespołu metabolicznego na podstawie opisu przypadków, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2017.
5. Kochan Z., Karbowska J., Babicz-Zielińska E., Trans-kwasy tłuszczowe w diecie – rola w rozwoju zespołu metabolicznego, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 64/2010.