Dieta bogatoresztkowa – zalecenia

Aktualizacja: 29 sierpnia 2022

Dieta bogatoresztkowa opiera się na zwiększonej podaży błonnika i produktów poprawiających trawienie. Wskazana jest w przypadku przewlekłych zaparć i wszystkich innych sytuacji, gdy chcemy przyspieszyć i wspomóc perystaltykę jelit. Celem takiej diety jest uregulowanie czynności układu pokarmowego bez stosowania środków farmakologicznych.

Dieta bogatoresztkowa – zalecenia

Podstawą diety bogatoresztkowej jest spożywanie produktów, które w swoim składzie mają więcej błonnika niż inna żywność tego samego typu. Przykładem jest porównanie pieczywa – pełnoziarniste ma znacznie więcej błonnika niż jasne. W takiej diecie muszą znajdować się włókna. Za włókna uważa się wszystkie węglowodany, które nie ulegają strawieniu w jelicie cienkim i docierają do jelita grubego, gdzie są w stanie całkowicie lub częściowo brać udział w przemianach metabolicznych i energetycznych. Głównymi składnikami włókien pokarmowych są:

• polisacharydy nieskrobiowe;
• inulina;
• fruktooligosacharydy;
• oporna na trawienie skrobia;
• lignina.

Dodanie do diety włókien może wpływać na wchłanianie składników pokarmowych, metabolizm tłuszczów i węglowodanów, objętość i masę stolca oraz procesy fermentacji w jelicie grubym. Biorąc pod uwagę fizjologiczne działanie włókien pokarmowych można wyróżnić włókna rozpuszczalne i nierozpuszczalne.

Produkty diety bogatoresztkowej

Dieta bogatoresztkowa zaleca spożywanie:

• produktów pełnoziarnistych – ciemne makarony, ciemny ryż, pieczywo pełnoziarniste, kasza gryczana;
• warzyw i owoców – szczególnie w surowej postaci, ale i suszonej (np. suszonej morele);
• płatków zbożowych, otrębów;
• orzechów, nasion, siemienia lnianego, chia;
• drobiu, ryb;
• nabiału – kefir, jogurt, mleko 2%, maślanka, chudy ser (należy unikać sera żółtego, mozzarelli, jaj, a całkowicie wyeliminować tłusty twaróg, topione serki i sery pleśniowe);
• olejów roślinnych – np. oliwy z oliwek;
• herbat owocowych, wody mineralnej.

Zaleca się spożywanie 2-3 razy dziennie łyżkę otrąb, które mogą być podawane z jogurtem, surówkami i owocami. Dobrym pomysłem jest również picie każdego dnia chłodnej wody z łyżką miodu na czczo.

Dieta bogatoresztkowa zakłada ograniczanie spożycia produktów, które spowalniają perystaltykę jelit: biały ryż, jasne pieczywo, banany, mąka ziemniaczana, mocna herbata, słodycze. Do potraw nie należy dodawać majonezu, śmietany i ketchupu. Całkowicie unika się czekolady, kakao, słodkich napojów gazowanych, cukrów prostych i tłustych, smażonych potraw (w tym fast-foodów).

Zobacz również: Jakie produkty zawierają błonnik?

Przykładowy jadłospis

Na diecie bogatoresztkowej można sięgać po wiele różnorodnych produktów spożywczych, dlatego jadłospis wcale nie musi być monotonny i niesmaczny. Przykładowe menu dzienne:

• szklanka wody z miodem na czczo, przed śniadaniem;
• śniadanie – płatki zbożowe z siemieniem lnianym, kilkoma migdałami, jogurtem i wybranymi owocami;
• II śniadanie – kromka żytniego pieczywa z chudą wędliną, pomidorem i ogórkiem;
• obiad – zupa jarzynowa z dodatkiem kaszy gryczanej lub barszcz ukraiński, ciemny ryż, pieczona ryba i ulubiona surówka;
• kolacja – naleśniki wykonane na mące żytniej.

Do posiłków lub pomiędzy posiłkami można pić wodę, kawę zbożową, napary ziołowe i domowej roboty soki owocowe lub owocowo-warzywne.

Suplementacja

Do diety bogatoresztkowej można włączyć suplementy wspierające prawidłowe trawienie. Skuteczne są: witamina B12, kurkuma, olejek z oregano, koenzym Q10. Można sięgnąć po probiotyki, prebiotyki i postbiotyki. Jeśli występują poważne problemy żołądkowo-jelitowe lub choroby, probiotykoterapia powinna być dobrana indywidualnie przez dietetyka.

Dla kogo jest dieta bogatoresztkowa?

Przede wszystkim taka dieta zalecana jest przy zaparciach, zarówno tych chronicznych, jak i spontanicznych. Jako zaparcie określa się stan, gdy defekacja nie następuje w ciągu 3 dni. Dietę bogatoresztkową stosuje się także podczas walki z otyłością, celem leczenia i profilaktyki zespołu jelita drażliwego, raka jelita grubego i kamicy nerkowej.

Z takiej diety nie powinny korzystać osoby z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy, a także cierpiące na stany zapalne poszczególnych odcinków dróg pokarmowych. W przypadku dzieci i osób starszych stosowanie diety bogatoresztkowej budzi wiele kontrowersji. Wykazano, że nadmierna ilość błonnika może ograniczać wchłanianie składników odżywczych, co negatywnie oddziałuje na osoby w tych grupach wiekowych.

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sobotka L., Podstawy żywienia klinicznego, Kraków 2013.
2. Bienkiewicz M., Bator E., Bronkowska M., Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej, Problemy Higieny i Epidemiologii, 1/2015.
3. Walczak-Gałęzewska M., Nowrocka M., Pupek-Musialik D., Zastosowanie błonnika w terapii otyłości i zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2/2012.