Spirometria

Aktualizacja: 6 listopada 2022

Spirometria to często wykonywane badanie szczególnie na oddziałach pulmonologicznych. Służy ocenie sprawności wentylacyjnej płuc i całego układu oddechowego. Mierzy składowe objętości powietrza w płucach oraz szybkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe zarówno podczas wdechu, jak i wydechu. Zaletą badania spirometrycznego jest jego nieinwazyjność i duże bezpieczeństwo.

Co bada spirometria?

Badanie spirometryczne wykorzystuje się celem oceny sprawności wentylacyjnej układu oddechowego, czyli tylko jednej z trzech składowych, od których zależy prawidłowa funkcja płuc. Pozostałymi dwoma są perfuzja (kontakt pęcherzyków płucnych z krwią bogatą w tlen) oraz dyfuzja (właściwa wymiana gazowa). Badania wentylacja zapewnia stały skład gazów w pęcherzykach płucnych, a wszelkie zaburzenia w jej aspekcie wskazują na dolegliwości układu oddechowego.

Podsumowując, spirometria mierzy składowe objętości powietrza w płucach oraz szybkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas wdechu i wydechu. Stanowi niezbędny warunek rozpoznawania, monitorowania i oceny przebiegu leczenia oraz przewidywania dalszego rokowania wielu chorób układu oddechowego. Najczęściej badanie spirometryczne wykonuje się w przebiegu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), choć wskazań jest znacznie więcej.

Na czym polega spirometria?

Badanie spirometryczne jest proste w wykonaniu, dlatego nie mają z nim problemu nawet dzieci. Wystarczy wykonać kilka głębokich wdechów, po których następują pełne wydechy. Wszystko odbywa się po włożeniu do ust specjalnego ustnika. Badanie można wykonać metodą statyczną lub dynamiczną. Statyczna pozwala na uzyskanie danych takich jak objętość oddechowa, pojemność wdechowa, zapasowa objętość wdechowa i wydechowa oraz pojemność życiowa płuc. Z kolei metoda dynamiczna polega na wykonywaniu szybkich i nasilonych oddechów, dzięki czemu można uzyskać krzywą przepływu – objętości.

Spirometria – wskazania

Wskazaniami do wykonania spirometrii są między innymi:

• podejrzenie chorób układu oddechowego – np. astmy oskrzelowej, POChP, rozstrzenia oskrzeli, rozedmy płuc, nowotworów płuc i innych;
• narażenie na czynniki ryzyka chorób oddechowych, takie jak palenie papierosów czy ekspozycja na pyły i zanieczyszczenia w miejscu pracy;
• monitorowanie przebiegu leczenia chorób układu oddechowego;
• przebyty przeszczep płuc lub innych narządów;
• przewlekłe leczenie (np. farmakoterapia) obarczone ryzykiem uszkodzenia dróg oddechowych.

Spirometrię należy wykonać również przy dusznościach, bólach w klatce piersiowej, wzmożonej męczliwości oraz przy wystąpieniu wszelkich innych objawów, które mogą wskazywać na rozwój chorób układu oddechowego.

Spirometria – przeciwwskazania

Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do wykonania spirometrii są:

• tętniak aorty i tętnic mózgowych;
• przebyte odwarstwienie siatkówki;
• niedawna operacja okulistyczna;
• krwioplucie nieznanego pochodzenia;
• odma opłucnowa, która pojawiła się w ciągu ostatniego miesiąca;
• świeży zawał serca;
• świeży udar mózgu.

W pozostałych przypadkach o wykonaniu badania spirometrycznego decyduje lekarz po zapoznaniu się ze stanem zdrowia pacjenta.

Jak przygotować się do spirometrii?

Do badania spirometrycznego nie są wymagane specjalne przygotowania. Do jego wykonania należy znać jedynie wzrost i masę ciała pacjenta – tych pomiarów dokonuje się już w placówce medycznej przed wykonaniem spirometrii. Badanie jest bezbolesne i szybkie, trwa maksymalnie kilka minut. Pacjent powinien jedynie pamiętać, aby przed spirometrią nie palić papierosów, wygodnie się ubrać, nie wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych 30 minut wcześniej oraz odstawić niektóre leki przeciwastmatyczne. Konieczność odstawienia stale przyjmowanych leków zawsze omawia się z lekarzem.

Ile kosztuje badanie spirometryczne?

Badanie spirometryczne można wykonać w ramach NFZ, wówczas jest ono nieodpłatne. W niektórych przypadkach pacjenci decydują się na prywatne wykonanie badania. Wówczas należy liczyć się z wydatkiem rzędu 30-70 zł.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Ziółkowska-Graca B., Spirometria praktycznie – jak wykorzystać badania spirometryczne w diagnostyce i leczeniu chorób dróg oddechowych?, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 9/2013.
2. Flisińska J., Gawrońska-Ukleja E., Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z., Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do badania spirometrycznego w wybranej jednostce chorobowej – POChP, Pielęgniarstwo Polskie, 2/2014.
3. Franczuk M., Przybyłowski T., Czajkowska-Malinowska M., Badanie spirometryczne w praktyce lekarza rodzinnego podczas pandemii COVID-19, Lekarz POZ, 1/2021.