Dermatoskopia

Aktualizacja: 20 listopada 2023

Dermatoskopia to nieinwazyjna metoda diagnostyczna powszechnie praktykowana w dermatologii. Z jej pomocą uzyskać można znaczne powiększenie obrazu, np. podczas oględzin zmian skórnych. Co więcej, można z łatwością ocenić nawet te struktury i części naskórka, które są niewidoczne gołym okiem. Metoda jest bezpieczna, tania i może stanowić wstęp do bardziej szczegółowej diagnostyki.

Dermatoskopia – znaczenie

Światło generowane przez lampy LED w dermatoskopie umożliwia wgląd w morfologię zmian skórnych, ponieważ wchodząc w wierzchnie warstwy skóry, rozświetla te zmiany, uwidaczniając ich budowę. W efekcie dermatoskopia może być stosowana jako badanie pośrednie pomiędzy oceną kliniczną, a oceną histopatologiczną. Jest to szczególnie istotne np. w diagnostyce czerniaka (niebezpiecznej choroby nowotworowej skóry). Dermatoskopia jest niezastąpiona w diagnostyce różnicowej zmian barwnikowych, jako że pozwala ocenić i rozpoznać:

• brodawki łojotokowe;
• barwnikowe raki podstawnokomórkowe;
• naczyniaki;
• znamiona błękitne.

Dla zmian nowotworowych (czerniaka złośliwego) charakterystyczne są:

• atypowe siatki barwnikowe;
• nieregularne smugi i pseudopodia;
• struktury krystaliczne;
• atypowe kropki i globule;
• obwodowe, brązowe, bezpostaciowe obszary.

Wszystkie podejrzane ogniska, które odróżniają się wyglądem od pozostałych, należy wyciąć chirurgicznie i wykonać badanie histopatologicznie.

Dermatoskopia – na czym polega?

Wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje dermatoskopii: niepolaryzacyjną i polaryzacyjną. W trybie spolaryzowanym światło odbite (spolaryzowane) na powierzchni skóry jest blokowane przez filtr polaryzacyjny. Badanie w trybie oświetlenia spolaryzowanego wzbogaca konwencjonalną niespolaryzowaną dermatoskopię kontaktową, dostarczając dodatkowych informacji – w zależności od problemu. Niektóre struktury można lepiej identyfikować za pomocą polaryzacji, a inne łatwiej rozpoznać bez polaryzacji. Oba rodzaje dermatoskopów mogą dać lekarzowi zupełnie inny wgląd w skórę, dlatego warto wybierać urządzenia dające możliwość przełączania światła spolaryzowanego na niespolaryzowane i odwrotnie.

Podczas badania powierzchnię skóry pokrywa się alkoholem, żelem, wodą lub olejem mineralnym, które minimalizują rozproszenie światła na powierzchni i sprawiają, że warstwa rogowa naskórka staje się bardziej przejrzysta. Tym samym można uwidocznić warstwy znajdujące się głębiej. Dla początkującego lekarza głównym celem jest stwierdzenie, czy z podejrzanej zmiany skórnej należy pobrać wycinek, czy raczej kwalifikuje się ona do usunięcia chirurgicznego. Podstawowa reguła mówi, że żaden pacjent nie powinien opuścić kliniki z nierozpoznanym czerniakiem złośliwym. Lekarz internista może wykorzystywać dermatoskopię w celu określenia, czy podejrzana zmiana skórna powinna zostać oceniona przez bardziej doświadczonego klinicystę.

Alternatywą dla klasycznej dermatoskopii jest wideodermatoskopia, która umożliwia nawet 20-krotne powiększenie obrazu. W połączeniu z systemem komputerowym lekarz może wygodnie porównywać zmiany barwnikowe na przestrzeni czasu. Dzięki temu widzi, jak zmieniają się one w ciągu dni, tygodni i miesięcy.

Dermatoskopia – wskazania

Wskazaniami do przeprowadzenia dermatoskopii są następujące zmiany skórne:

• zmiany zmieniające zabarwienie, kształt lub wymiary;
• zmiany swędzące, piekące, krwawiące i wykazujące stan zapalny;
• zmiany znacznie różniące się od pozostałych zmian skórnych i pieprzyków;
• zmiany o nierównych brzegach i nieregularnej powierzchni;
• zmiany z których sączy się jakakolwiek wydzielina;
• zmiany pękające.

Chirurgicznie wycięte powinny być m.in. te zmiany skórne, które podczas badania dermatoskopowego wykazały znaczące różnice od zmian fizjologicznych, a także te o zabarwieniu szarym lub zabarwieniu białym, związane z regresją. Zwłaszcza jeśli zabarwienie to przekracza 10% powierzchni zmiany.

Dermatoskopia – przeciwwskazania

Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonywania badania dermatoskopem. Można je przeprowadzić u kobiet w ciąży, małych dzieci, seniorów i osób przewlekle chorych. Nie ma także przeciwwskazań, by powtarzać to badanie wielokrotnie na przestrzeni czasu. Nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi i powikłaniami, jest bezpieczne i bezbolesne. Co więcej, może ocalić zdrowie lub życie pacjenta.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kamińska-Winciorek G., Śpiewak R., Podstawy dermoskopii zmian melanocytowych dla początkujących, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 65/2011.
2. Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M., Współczesna dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.