Dermatoskopia

Aktualizacja: 20 listopada 2023

Dermatoskopia to nieinwazyjna metoda diagnostyczna powszechnie praktykowana w dermatologii. Z jej pomocą uzyskać można znaczne powiększenie obrazu, np. podczas oględzin zmian skórnych. Co więcej, można z łatwością ocenić nawet te struktury i części naskórka, które są niewidoczne gołym okiem. Metoda jest bezpieczna, tania i może stanowić wstęp do bardziej szczegółowej diagnostyki.

Dermatoskopia – znaczenie

Światło generowane przez lampy LED w dermatoskopie umożliwia wgląd w morfologię zmian skórnych, ponieważ wchodząc w wierzchnie warstwy skóry, rozświetla te zmiany, uwidaczniając ich budowę. W efekcie dermatoskopia może być stosowana jako badanie pośrednie pomiędzy oceną kliniczną, a oceną histopatologiczną. Jest to szczególnie istotne np. w diagnostyce czerniaka (niebezpiecznej choroby nowotworowej skóry). Dermatoskopia jest niezastąpiona w diagnostyce różnicowej zmian barwnikowych, jako że pozwala ocenić i rozpoznać:

• brodawki łojotokowe;
• barwnikowe raki podstawnokomórkowe;
• naczyniaki;
• znamiona błękitne.

Dla zmian nowotworowych (czerniaka złośliwego) charakterystyczne są:

• atypowe siatki barwnikowe;
• nieregularne smugi i pseudopodia;
• struktury krystaliczne;
• atypowe kropki i globule;
• obwodowe, brązowe, bezpostaciowe obszary.

Wszystkie podejrzane ogniska, które odróżniają się wyglądem od pozostałych, należy wyciąć chirurgicznie i wykonać badanie histopatologicznie.

Dermatoskopia – na czym polega?

Wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje dermatoskopii: niepolaryzacyjną i polaryzacyjną. W trybie spolaryzowanym światło odbite (spolaryzowane) na powierzchni skóry jest blokowane przez filtr polaryzacyjny. Badanie w trybie oświetlenia spolaryzowanego wzbogaca konwencjonalną niespolaryzowaną dermatoskopię kontaktową, dostarczając dodatkowych informacji – w zależności od problemu. Niektóre struktury można lepiej identyfikować za pomocą polaryzacji, a inne łatwiej rozpoznać bez polaryzacji. Oba rodzaje dermatoskopów mogą dać lekarzowi zupełnie inny wgląd w skórę, dlatego warto wybierać urządzenia dające możliwość przełączania światła spolaryzowanego na niespolaryzowane i odwrotnie.

Podczas badania powierzchnię skóry pokrywa się alkoholem, żelem, wodą lub olejem mineralnym, które minimalizują rozproszenie światła na powierzchni i sprawiają, że warstwa rogowa naskórka staje się bardziej przejrzysta. Tym samym można uwidocznić warstwy znajdujące się głębiej. Dla początkującego lekarza głównym celem jest stwierdzenie, czy z podejrzanej zmiany skórnej należy pobrać wycinek, czy raczej kwalifikuje się ona do usunięcia chirurgicznego. Podstawowa reguła mówi, że żaden pacjent nie powinien opuścić kliniki z nierozpoznanym czerniakiem złośliwym. Lekarz internista może wykorzystywać dermatoskopię w celu określenia, czy podejrzana zmiana skórna powinna zostać oceniona przez bardziej doświadczonego klinicystę.

Alternatywą dla klasycznej dermatoskopii jest wideodermatoskopia, która umożliwia nawet 20-krotne powiększenie obrazu. W połączeniu z systemem komputerowym lekarz może wygodnie porównywać zmiany barwnikowe na przestrzeni czasu. Dzięki temu widzi, jak zmieniają się one w ciągu dni, tygodni i miesięcy.

Dermatoskopia – wskazania

Wskazaniami do przeprowadzenia dermatoskopii są następujące zmiany skórne:

• zmiany zmieniające zabarwienie, kształt lub wymiary;
• zmiany swędzące, piekące, krwawiące i wykazujące stan zapalny;
• zmiany znacznie różniące się od pozostałych zmian skórnych i pieprzyków;
• zmiany o nierównych brzegach i nieregularnej powierzchni;
• zmiany z których sączy się jakakolwiek wydzielina;
• zmiany pękające.

Chirurgicznie wycięte powinny być m.in. te zmiany skórne, które podczas badania dermatoskopowego wykazały znaczące różnice od zmian fizjologicznych, a także te o zabarwieniu szarym lub zabarwieniu białym, związane z regresją. Zwłaszcza jeśli zabarwienie to przekracza 10% powierzchni zmiany.

Dermatoskopia – przeciwwskazania

Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonywania badania dermatoskopem. Można je przeprowadzić u kobiet w ciąży, małych dzieci, seniorów i osób przewlekle chorych. Nie ma także przeciwwskazań, by powtarzać to badanie wielokrotnie na przestrzeni czasu. Nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi i powikłaniami, jest bezpieczne i bezbolesne. Co więcej, może ocalić zdrowie lub życie pacjenta.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kamińska-Winciorek G., Śpiewak R., Podstawy dermoskopii zmian melanocytowych dla początkujących, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 65/2011.
2. Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M., Współczesna dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.