Badanie densytometryczne

Badanie densytometryczne (inaczej densytonometria) to złoty standard diagnostyki w kierunku osteoporozy, osteopenii i zwiększonego ryzyka złamania kości. Wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie, które prześwietla kość udową i/lub kręgosłup lędźwiowy. Wyniki są rzetelne i bardzo dokładne, stanowią wstęp do dalszej terapii pacjenta.

Na czym polega badanie densytometryczne?

W trakcie badania densytometrycznego lampa rentgenowska emituje wysokoenergetyczne i niskoenergetyczne wiązki promieniowania RTG, które są w różnym stopniu pochłaniane przez tkankę kostną. Wyniki pomiaru energii, która dotarła do detektora, są prezentowane w ekwiwalentach hydroksyapatytu i przeliczane na badaną powierzchnię. Tym sposobem lekarz może z dużą dokładnością ocenić gęstość kości. Densytometry RTG są precyzyjne i bezpieczne – dawka promieniowania nie przekracza 1/30 dawki podczas normalnego zdjęcia RTG. Dodatkowo takie badanie jest nieinwazyjne, całkowicie bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Oprócz pomiaru gęstości wyniki obejmują:

• T-score – liczba odchyleń standardowych, o które dany wynik odbiega od normy, jaką stanowią wartości dla osób w wieku 20-29 lat;
• Z-score – liczba odchyleń standardowych, o które wynik odbiega od normy wiekowej.

Wyniki badania densytometrycznego mogą być następujące:

• T-score 1: norma;
• T-score od -1 do -2,5: osteopenia;
• T-score poniżej -2,5: osteoporoza;
• T-score poniżej -2,5 z potwierdzoną obecnością typowego osteoporotycznego złamania: osteoporoza zaawansowana.

Rekomenduje się wykonywanie oznaczeń densytometrycznych jednocześnie w części lędźwiowej kręgosłupa oraz na bliższej nasadzie kości udowej. Należy jednak pamiętać, że u osób w podeszłym wieku czasami nie można prawidłowo zinterpretować badań części lędźwiowej kręgosłupa z powodu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych. Wówczas badanie kości udowej staje się złotym standardem diagnostycznym. Każdorazowo wyniki badania densytometrycznego interpretuje lekarz. Diagnostyką i leczeniem osteoporozy zajmuje się lekarz reumatolog.

Badanie densytometryczne – wskazania

Podstawowe wskazania do odbycia densytometrii w przypadku pacjentów po 60. roku życia i pacjentek po 50. roku życia :

• złamania w przeszłości (zwłaszcza przy urazach niskoenergetycznych);
• wczesna menopauza;
• choroby endokrynologiczne;
• przebyte nowotwory, zwłaszcza kości i układu krwiotwórczego;
• późna pierwsza miesiączka;
• glikokortykoidoterapia lub stosowanie leków negatywnie oddziałujących na kondycję kośćca;
• niewielka aktywność fizyczna;
• niska zawartość wapnia i witaminy D w diecie, brak suplementacji witaminy D;
• częste porody w krótkich odstępach czasu;
• palenie papierosów;
• nadużywanie alkoholu;
• przewlekłe choroby narządu ruchu, w tym choroba zwyrodnieniowa stawów czy reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).

Wskazaniem jest również wynik badania ultradźwiękowego wyrażony wartością T-score poniżej -2,5 uzyskany w czasie badania przesiewowego. Należy pamiętać, że wskazaniem nie jest menopauza o fizjologicznym czasie oraz bóle kostno-stawowe.

Badanie densytometryczne – przeciwwskazania

Nie zawsze densytometria może być wykonana mimo wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest ciąża, ponieważ nawet niskie dawki promieni RTG mogą wpływać negatywnie na rozwijający się płód. Do grona innych przeciwwskazań zaliczyć można: materiał obcy w miejscu badania (np. implant), zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w miejscu badania, świeże i rozległe złamania w miejscu badania.

Ile kosztuje badanie densytometryczne?

Jeśli pacjent chce wykonać badanie densytometryczne w ramach NFZ (nieodpłatnie), musi posiadać skierowanie od lekarza specjalisty lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Badanie można także wykonać prywatnie, wówczas należy liczyć się z wydatkiem rzędu 60-120 zł.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Marcinowska-Suchowierska E., Czerwiński E., Badurski J., Walicka M., Tałałaj M., Osteoporoza – diagnostyka i terapia u osób starszych, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
2. Szafrański T., Kostyk T., Leszczyński P., Interpretacja badań densytometrycznych i morfometrycznych metodą DXA, Przegląd Menopauzalny, 5/2012.
3. Banaś T., Klimek M., Skotniczy K., Gruca-Banaś L., Badania przesiewowe w kierunku obniżonej masy kostnej metodą DXA – analiza przyczyn udziału pacjentów, Reumatologia, 43/2005.