Aktualizacja: 10 września 2023
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno to jeden z najcenniejszych olejów roślinnych. Zarówno w kontekście wartości samego surowca, z którego pozyskuje się produkt, jak i metody jego obróbki. Oleje nierafinowane, tłoczone na zimno zawsze są cenniejsze pod względem składu i walorów odżywczych niż ich rafinowane odpowiedniki.
Spis treści
Na czym polega tłoczenie na zimno?
Tłoczenie na zimno to jedna z najstarszych i najpopularniejszych metod obróbki nasion i surowców roślinnych celem pozyskania z nich olejów. Odbywa się ona bez użycia zewnętrznego źródła ciepła czy substancji chemicznych. Przeważnie nasiona zgniata się na specjalnym urządzeniu przypominającym prasę, aby oddzielić olej od reszty surowca. Zgodnie ze standardami europejskimi, tłoczeniem na zimno nazywamy proces pozyskiwania olejów, podczas którego temperatura nie przekracza 81 stopni C. Jednakże im jest ona niższa, tym więcej korzyści dla przyszłego konsumenta i bardziej wartościowy skład oleju. Optymalnie tłoczenie na zimno powinno przebiegać w temperaturze 35-40 stopni C.
Dla porównania rafinacja olejów przebiega w kilku etapach, a wykorzystuje się do nich różnorodne związki chemiczne i bardzo wysokie temperatury. Celem tej obróbki jest oczyszczenie oleju, przez co zostaje on pozbawiony metali ciężkich i innych potencjalnie szkodliwych składników, jednakże traci również większość cennych składników odżywczych (witamin, minerałów itd.). Jest mniej wartościowy pod względem zbilansowanej diety, ale nadaje się do smażenia, pieczenia i innych obróbek termicznych, w przeciwieństwie do olejów tłoczonych na zimno, które należy spożywać bez podgrzewania.
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno – charakterystyka
Jednym z najcenniejszych olejów roślinnych tłoczonych na zimno jest olej z czarnuszki egipskiej (olej z czarnego kminku egipskiego), nazywany również złotem faraonów. Zawiera szereg niezwykle wartościowych związków, a wszystkie w odpowiednio dużych stężeniach, aby wywołały oczekiwany efekt odżywczy i zdrowotny. Do podstawowych składników oleju z czarnuszki tłoczonego na zimno zaliczamy:
- tymochinon;
- saponiny;
- tymohydrochinon;
- p-cymen;
- alfa-pinen;
- białka;
- karwakrol;
- olejki eteryczne;
- flawonoidy;
- tymol;
- alkaloidy;
- tokoferole (witaminę E);
- witaminę A;
- witaminę C;
- sole mineralne – żelazo, wapń, potas, cynk, miedź, fosfor.
Większość właściwości terapeutycznych zawdzięczamy sporej obecności tymochinonu, który niemalże nie występuje w innych surowcach roślinnych. Spore znaczenie w diecie mają też niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Sporą większość związków tłuszczowych w oleju z nasion czarnuszki stanowi kwas linolowy (nawet do 60%), a następnie kwas oleinowy (do 20%) oraz kwas eikozadienowy (do 3%).
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno – właściwości zdrowotne
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno ma udowodnione właściwości terapeutyczne, dlatego bywa wykorzystywany w medycynie alternatywnej. Jest też cennym suplementem diety do stosowania długoterminowego, nadający się również dla dzieci i seniorów, niepowodujący działań niepożądanych. Olej z czarnuszki na zimno tłoczony:
- stymuluje układ immunologiczny i zwiększa odporność, m.in. poprzez podnoszenie ilości leukocytów w ustroju;
- łagodzi infekcje bakteryjne, uznawany jest za jeden z naturalnych antybiotyków;
- działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i antyoksydacyjnie, obniżając ryzyko rozwoju tzw. chorób cywilizacyjnych;
- stanowi skuteczne remedium na różnego rodzaju alergie;
- łagodzi objawy astmy oskrzelowej;
- obniża poziom glukozy oraz cholesterolu LDL we krwi;
- poprawia pamięć i koncentrację;
- podnosi libido w związku z udziałem NNKT w tworzeniu hormonów steroidowych;
- poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci;
- przeciwdziała depresji i stanom lękowym;
- stymuluje metabolizm i zmniejszania ryzyko otyłości;
- chroni wątrobę głównie przed czynnikami toksycznymi;
- poprawia trawienie.
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno sprawdza się jako suplement diety lub dodatek do żywności, np. sałatek i koktajli warzywno-owocowych. Jest też przeznaczony do stosowania zewnętrznego, zwłaszcza w odniesieniu do włosów wysokoporowatych oraz skóry wrażliwej, skóry suchej, skóry dojrzałej oraz skóry problematycznej.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak E., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2012.
- Wroniak M., Kwiatkowska M., Krygier K., Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość, 2/2006.
- Jurczak R., Reguła J., Właściwości prozdrowotne czarnuszki siewnej i jej znaczenie w leczeniu dny moczanowej, Fozum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2018.
- Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.
Zostaw komentarz