Potrawy wigilijne

Aktualizacja: 27 listopada 2023

Potrawy wigilijne na każdym stole mogą być inne, w zależności od regionu Polski, własnych przyzwyczajeń i upodobań oraz tradycji rodzinnych. Przyjęło się jednak, że na wigilijnym stole powinno gościć 12 dań, do których zalicza się również przystawki, desery czy świąteczne napoje. Niektóre osoby wliczają do nich również opłatek, choć przeważnie liczenie potraw wigilijnych rozpoczyna się przystawką.

1. Barszcz czerwony z uszkami

Barszcz z uszkami to zdecydowanie król na polskich stołach świątecznych. Uszka powinny być faszerowane grzybami leśnymi, choć w praktyce wyróżnia się wiele wersji farszu, np. z kapusty kiszonej, kapusty i pieczarek lub nawet samych pieczarek. Tradycyjny barszcz nie powinien być zabielany śmietaną. Buraki, z których przygotowywany jest barszcz, według wierzeń ludowych miały zapewniać urodę i długowieczność. Z całą pewnością potrawa ta jest bardzo zdrowa, bogata w żelazo, magnez, witaminę C i liczne antyoksydanty.

2. Zupa grzybowa

Niektóre osoby zamiast barszczu na święta gotują zupę grzybową. Można znaleźć ją na stołach w całej Polsce, jednak najbardziej lubiana jest ona w Krakowie i całym województwie małopolskim. Do takiej zupy idealnie pasują łazanki, ziemniaki, uszka lub pierogi. Grzyby powinny być natomiast suszone – sprawdzą się znacznie lepiej niż mrożone.

3. Pierogi z kapustą i grzybami

Pierogi na Wigilię przeważnie przyrządza się z nadzieniem grzybowo-kapuścianym i polewa sosem z suszonych grzybów albo omastą z cebulki i masła. W zależności od preferencji można jednak wykonać pierogi ruskie (z ziemniakami i białym serem) lub inne. To tradycyjna polska potrawa, kojarzona nie tylko ze świętami Bożego Narodzenia.

4. Ryba

Ryba to kolejne danie, którego nie może zabraknąć na wigilijnym stole. Przeważnie przyrządza się rybę po grecku, wykorzystując do tego karpia, choć można go również usmażyć lub upiec. Ostatnimi czasy coraz więcej osób odchodzi od tradycji spożywania karpia na Wigilię, decydując się na mniej ościste rodzaje ryb – morszczuki, dorsze czy halibuty. Ryba jest bardzo dobrym źródłem kwasów tłuszczowych Omega 3 i kwasów tłuszczowych Omega 6, a także składników mineralnych.

5. Sałatka jarzynowa

Królową polskich sałatek bezspornie jest klasyczna sałatka jarzynowa, wykonywana przez Polaków niemal na każdą większą okazję czy święto. Zgodnie z uniwersalnym przepisem przyrządza się ją z marchewki, ziemniaków, selera, pietruszki, ogórka kiszonego, groszku konserwowego oraz jajka. Niektóre osoby wzbogacają ją jednak cebulą, jabłkiem lub innymi dodatkami.

6. Kompot z suszu

Kompot z suszonych owoców przygotowuje się w całej Polsce w okresie przedświątecznym. Mieszanki suszonych owoców składają się z: jabłek, gruszek, moreli, śliwek, żurawiny, w odpowiednio dobrych proporcjach. Wykonanie kompotu jest bardzo proste. Wystarczy pokroić owoce, zalać je wodą na 30 minut, a następnie wszystko zagotować i gotować przez 10 minut na małym ogniu. Gotowy kompot odstawia się na kilka godzin, po czym odcedza.

7. Makowiec

Makowiec to placek najbardziej kojarzony ze świętami Bożego Narodzenia. Może mieć formę klasycznego placka, jak również rolady czy keksa. Można oblać go lukrem lub polewą czekoladową. Według ludowych wierzeń spożywanie maku w okresie Bożonarodzeniowym miało przynosić domownikom szczęście oraz dobrobyt. Dodatkowo mak był symbolem płodności, co miało znaczenie zwłaszcza w młodych małżeństwach.

8. Sernik

Kolejnym klasycznym plackiem świątecznym jest sernik – jeden z ulubionych wypieków Polaków. Może mieć postać klasyczną, jak również z rodzynkami, kokosem, brzoskwiniami i innymi dodatkami. Klasyczny przepis obejmuje twaróg mielony tłusty lub półtłusty, choć coraz więcej osób decyduje się na skorzystanie z sera we wiaderku lub sera homogenizowanego.

9. Kutia

Kutia jest tradycyjną potrawą ukraińską, białorusińską oraz litewską, dawniej zaś była niezwykle popularna w Polsce kresowej. Do dziś przyrządza się ją na Wigilię zwłaszcza na terenie województwa podkarpackiego i lubelskiego. Zwyczajowo robiona jest z obtłuczonej pszenicy, ziaren maku, słodu, miodu, bakalii: orzechów, rodzynek i innych dodatków. W wielu przepisach uwzględnia się mleko lub śmietankę do polania.

10. Gołąbki

Gołąbki na święta mogą być wykonane z kaszy i grzybów, co jest najbardziej klasyczną wersją świąteczną tej potrawy. Farszem może być jednak także ryż i mięso mielone lub soczewica. Gołąbki przeważnie polewa się sosem grzybowym, jako że grzyby są podstawowym składnikiem potraw wigilijnych. Gołąbki na święta powinny być klasycznie zawijane w liście kapusty.

11. Kluski z makiem

To bardzo popularny deser podawany na Wigilię. Osoby, które mają nieco więcej czasu w okresie przedświątecznym, mogą pokusić się na samodzielnie przyrządzenie makaronu. Poza kluskami przepis zawiera masę makową, suszone owoce i orzechy. Niektóre osoby dodają do niego śmietanę kremówkę lub miód.

12. Kapusta z grochem

Ostatnią klasyczną, najczęściej wykonywaną potrawą wigilijną jest kapusta z grochem. Przyrządza się ją z grochu łuskanego (można użyć kilku rodzajów) oraz kapusty kiszonej. Wśród przypraw nie może zabraknąć kminku, liści laurowych i pieprzu czarnego. Kapusta z grochem jest łatwa w przygotowaniu, choć dość czasochłonna – groch moczy się już dzień wcześniej. Bardzo dobrze smakuje polana olejem lnianym, co dodatkowo dostarcza do organizmu cennych kwasów tłuszczowych.

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Potrawy wigilijne, praca zbiorowa, Wydawnictwo Arystoteles, Ciechanów 2015.
2. Adamska E., Przy wigilijnym stole, Wydawnictwo Olesiejuk, 2013.