Dzień Zaduszny

Aktualizacja: 1 listopada 2023

Dzień Zaduszny to święto obchodzone 2 listopada. To właśnie je nazywa się Świętem Zmarłych, a nie 1 listopada, jak uważa wiele osób i z tej okazji masowo odwiedza groby bliskich. 1 listopada to święto Wszystkich Świętych. Nie powinno się ich ze sobą mylić.

Dzień Zaduszny – opis święta

Dzień Zaduszny zapoczątkował w świecie chrześcijańskim św. Odilon – opat benedyktynów w Cluny we Francji. Dzień ten miał stanowić przeciwwagę dla pogańskich obrządków czczących zmarłych. W 998 roku opat zarządził modlitwy za dusze zmarłych, wyznaczając na to pierwszy dzień po Wszystkich Świętych, czyli 2 listopada. Od tamtego momentu dzień ten stał się popularny na całym świecie w religii katolickiej.

Uważa się jednak, że obrzędowość Zaduszek ma genezę przedchrześcijańską. Germanie, Celtowie oraz Słowianie zachodni organizowali jesienią uroczystości ku czci zmarłych. Niektórzy uczeni wiążą dzień 2 listopada z obrzędowością celtycką, jako że rok kalendarzowy i obrzędowy Celtów rozpoczynał się właśnie w listopadzie.

Dzień Zaduszny – tradycja

W Polsce tradycja zaczęła się rozwijać jednak dopiero w XII wieku, zyskując większą popularność końcem wieku XV. To dzień, który powinien być poświęcony rozmyślaniu o bliskich zmarłych, modlitwę za ich duszę, refleksję nad własnym życiem oraz uczestnictwo w mszy za zmarłych. Istnieje tradycja odwiedzania w tym dniu grobów bliskich zmarłych, na których stawia się wiązanki kwiatowe, stroiki oraz zapala znicze. Mają one symbolizować wieczność, ciepło, pamięć i bliskość, które chcemy dzielić ze zmarłymi. Pokazuje się w ten sposób troskę, która mimo trwałej rozłąki nie przemija.
Wiele osób myli Święto Zmarłych ze świętem Wszystkich Świętych, odwiedzając groby 1 listopada, a nie 2 listopada. Należy pamiętać, że odwiedzanie bliskich zmarłych powinno być częstsze niż 1 raz w roku w listopadzie.

Zobacz również: Stroik na Wszystkich Świętych.

Wierzenia związane z Dniem Zadusznym

Zgodnie z tradycją w Dniu Zadusznym odwiedza się groby zmarłych i zapala na nich znicze. Warto wiedzieć, że praktyka ta wiąże się z przedchrześcijańskim zwyczajem rozpalania ognisk na mogiłach, obejściach i rozstajach dróg. Chrust na te ogniska składano we wsi przez cały rok. Wierzono bowiem, że płomienie ognisk ogrzewają dusze zmarłych błąkające się po ziemi. Chronią je przed złymi mocami, pozwalając znaleźć spokój.

Jeszcze nie tak dawno, ponieważ w XIX wieku, uważano, że w nocy z 1 na 2 listopada nie powinno się podróżować, odwiedzać sąsiadów, a nawet wychodzić z domu, ponieważ to czas, w którym po drogach wędrują zmarli – zarówno dobrzy, jak i źli, którzy mogą nawiedzać i straszyć. W niektórych regionach Polski zamykano tej nocy karczmy, zakazane były śpiewy i muzyka.

1 listopada – dzień Wszystkich Świętych

Warto dowiedzieć się, jaka jest idea dnia Wszystkich Świętych, aby mieć porównanie oby tych świąt. W kościele katolickim dzień Wszystkich Świętych obchodzony jest ku czci wszystkich zmarłych chrześcijan, którzy osiągnęli stan zbawienia i przebywają w niebie. Wspomina się świętych kanonizowanych i anonimowych. To dzień ustawowo wolny od pracy, w przeciwieństwie do Zaduszek, który wolny nie jest.