Żylaki

Żylaki to trwałe poszerzenia żył powierzchownych, mających średnicę więcej niż 3 mm w pozycji stojącej. Lokalizują się najczęściej w obrębie kończyn dolnych i stanowią kliniczny objaw przewlekłej choroby żylnej.

Jak wyglądają żylaki?

Żylaki opisuje się jako rozszerzone i wydłużone żyły o krętym przebiegu. Są one widoczne przez skórę i tworzą wyczuwalne wypuklenia. Z tego względu stanowią poważny defekt kosmetyczny. Żylakom często towarzyszą objawy takie jak:

• nawracające obrzęki stóp i całych kończyn dolnych;
• swędzenie, pieczenie i mrowienie w okolicy zmian żylnych;
• dolegliwości bólowe;
• uczucie ciężkości nóg;
• częste kurcze kończyn dolnych, zwłaszcza łydek.

Poważniejszymi objawami są przebarwienia, stwardnienia tłuszczowe i owrzodzenia. Nie należy bagatelizować problemu jakim są żylaki, ponieważ mogą doprowadzić do poważnych powikłań, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.

Żylaki – przyczyny

Do tej pory nie określono jednoznacznych pierwotnych przyczyn powstawania żylaków. Wyróżniono jednak wiele czynników ryzyka, które mogą przyczyniać się do ich rozwoju. Są to między innymi:

• występowanie zmian żylnych w rodzinie (uwarunkowania genetyczne);
• wiek (ryzyko powstawania żylaków rośnie wraz z wiekiem, choć nie jest to warunek);
• płeć (częściej u kobiet);
• wykonywanie zawodu stojącego lub wymagającego długotrwałej pozycji siedzącej;
• przebyta wcześniej zakrzepica naczyń żylnych.

Wciąż trwają badania nad powiązaniem rozwoju żylaków a trybem życia pacjentów. Do tej pory wykazano, że czynnikiem ryzyka może być wysoko przetworzona dieta uboga w błonnik oraz częste noszenie obcisłych części garderoby, np. rajstop czy pończoch. Pewien wpływ na ryzyko tego schorzenia mogą mieć także: doustna antykoncepcja, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i palenie papierosów.

Ostatnie hipotezy sugerują powstawanie żylaków z powodu wewnętrznych zmian w strukturze ścian naczyń, zarówno ich składników komórkowych, jak i matrycy zewnątrzkomórkowej. Typowe dla żylaków objawy (np. rozszerzenie żył i ich kręty przebieg) są dowodem, że naczynia krwionośne uległy przebudowie. Wciąż nie wiadomo jednak czy zmiany strukturalne występują pierwotnie, czy też wynikają z innego patologicznego procesu.

Zapalenie żylaków

Stanowi średnio do 90% wszystkich przypadków zapalenia żył nadpowięziowych. Zastój krwi żylnej w żylakach i zmieniona ściana żyły sprzyjają zakrzepicy, a w jej następstwie zapaleniu ściany naczynia. Zakrzepowe zapalenie żylaków występuje samoistnie lub jest wywoływane dodatkowymi czynnikami, takimi jak długotrwała podróż w pozycji siedzącej, wysoka temperatura, ciąża, uraz, ukąszenie lub użądlenie przez owada, przypadkowe wstrzyknięcie środka obliterującego obok żyły. Zakrzep stopniowo zamyka światło żylaka, a w ścianie naczynia rozwija się zapalenie, które zazwyczaj przechodzi na tkanki otaczające: skórę, nerwy i naczynia chłonne towarzyszące żyle.

Żylaki – leczenie

Istnieje wiele metod leczenia żylaków, w tym:

• metody uciskowe;
• flebektomia (leczenie chirurgiczne);
• farmakoterapia;
• skleroterapia.

Metody uciskowe obejmują noszenie indywidualnie dobranych pończoch, które stanowią mechaniczną podporę dla żył powierzchniowych. Wspomagają tym samym przepływ krwi do żył głębokich. Tego typu metodę stosuje się również po leczeniu chirurgicznym.

Flebektomia to chirurgiczne usunięcie niewydolnej żyły odpiszczelowej. Metodę tę uznaje się za złoty środek w leczeniu żylaków. Jednocześnie należy mieć na uwadze fakt, że operacja może wiązać się z powikłaniami i wymaga dłuższego pobytu pacjenta w szpitalu.

Farmakoterapia ma na celu poprawę napięcia naczyń krwionośnych, zmniejszenie ich przepuszczalności oraz poprawę mikrokrążenia za pomocą środków farmakologicznych. Najczęściej stosuje się bioflawonoidy. Takich substancji jest jednak wiele, a ich wybór powinien być skonsultowany z oczekiwaniami, wiekiem i ogólnym stanem zdrowia pacjenta.

Skleroterapia to inaczej leczenie obliteracyjne. Polega na wstrzykiwaniu do żył substancji, które powodują zamknięcie światła naczynia i przez to ich ominięcie przez krążącą krew. Ta metoda jest skuteczna w przypadku żylaków małych i średnich naczyń krwionośnych.

Do pomocniczych metod i czynności w leczeniu żylaków można zaliczyć np. elewację kończyn, regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią dietę. Taka dieta powinna ograniczyć sól i być bogata w witaminę C, napary (zwłaszcza z liści lipy czy brzozy) oraz błonnik pokarmowy.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Krasiński Z., Aniukiewicz K., Krasińska A., Czyżak W., Przewlekła niewydolność żylna – epidemiologia i leczenie farmakologiczne, Przegląd Flebologiczny, 1/2014.
2. Marona H., Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy, Postępy Farmakoterapii, 2/2009.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
4. Zabielska D., Czarnecka J., Kobos E., Krupienicz A., Profilaktyka żylaków kończyn dolnych u pielęgniarek pracujących na bloku operacyjnym, Pielęgniarstwo Polskie, 2/2013.