Zawał serca

Aktualizacja: 16 września 2022

Zawał serca to inaczej uszkodzenie mięśnia sercowego spowodowane ostrym niedokrwieniem. Dowodem tego jest wzrost markerów sercowych (zwłaszcza sercowych troponin), jednak ponadto muszą występować objawy kliniczne i/lub zmiany w badaniach dodatkowych. To dolegliwość coraz częściej dotycząca młodych – prawie 10% wszystkich pacjentów posiada mniej niż 45 lat. Wówczas przyczyny wiążą się z nieodpowiednim stylem życia.

Zawał serca – przyczyny

Wprawdzie przyczyną zawału serca jest niedokrwienie, jednak może mieć ono różne podłoże. Najczęściej są to:

• pęknięcie, owrzodzenie, rozwarstwienie blaszki miażdżycowej lub inne jej powikłania;
• obkurczenie lub zator tętnicy wieńcowej;
• zakrzepica w stencie;
• zwiększone zapotrzebowanie na tlen przy nieadekwatnej jego podaży do serca, co może mieć miejsce przy tachyarytmii, bradyarytmii, anemii, hipotonii czy niewydolności oddechowej.

Najczęściej jednak diagnozuje się tzw. spontaniczny zawał serca, związany z pęknięciem, owrzodzeniem, rozwarstwieniem blaszki miażdżycowej powodującym wewnątrznaczyniowy zakrzep w tętnicy wieńcowej. To zaś prowadzi do zmniejszonego przepływu w mięśniu sercowym i w konsekwencji jego martwicy. Chorzy mają zwykle istotne zwężenia w naczyniach wieńcowych, choć niekiedy można nie stwierdzić istotnej zmiany w koronarografii. Ryzyko zawału mięśnia sercowego (zwłaszcza u osób młodszych, ale nie tylko) zwiększa siedzący tryb życia oraz nadmiar stresu w życiu codziennym. Pozostałymi czynnikami ryzyka są:

• palenie papierosów;
• otyłość;
• podwyższony cholesterol, zwłaszcza wskutek nieodpowiedniej diety;
• płeć męska;
• brak aktywności fizycznej lub wzmożone, zbyt intensywne treningi fizyczne;
• nieleczone nadciśnienie tętnicze.

Mówiąc w skrócie, zawał serca spowodowany jest nagłym ograniczeniem przepływu krwi przez tętnice wieńcowe. To naczynia krwionośne odpowiedzialne za przepływ krwi do mięśnia sercowego.

Jak objawia się zawał serca?

Najbardziej charakterystycznym objawem zawału serca jest ból. Trwa dłużej niż 20 minut i lokalizuje się w klatce piersiowej zamostkowo. Zazwyczaj jest bardzo silny, piekący, gniotący, ściskający, wręcz promieniujący. W niektórych przypadkach może pojawiać się nawet w nadbrzuszu środkowym lub po prawej stronie brzucha. Jedynie w niektórych przypadkach zawału ból się nie pojawia. Warto wiedzieć, że ból zamostkowy przy zawale serca nie nasila się podczas ucisku klatki piersiowej dłonią, nie zmienia się również po zmianie pozycji ciała. Dzięki temu można go odróżnić od innych przyczyn dolegliwości bólowych, np. nerwobólu. Pozostałymi objawami zawału są:

• duszność;
• nudności;
• osłabienie;
• zawroty głowy;
• kołatanie serca;
• bladość skóry;
• silne poty;
• sine zabarwienie skóry na palcach, wargach czy płatkach uszu;
• niepokój lub lęk wewnętrzny.

Należy pamiętać, że wczesne objawy zawału bywają dyskretne. Niekiedy pacjenci nawet nie wiedzą, że przeszli zawał. Nie należy pomylić go z nerwicą czy dolegliwościami układu pokarmowego (np. chorobą refluksową przełyku). Przy podejrzeniu zawału należy jak najszybciej zadzwonić po pogotowie ratunkowe.

Zawał serca – leczenie

Leczenie zawału serca najczęściej łączy techniki zachowawcze i operacyjne. Do farmakoterapii zalicza się stosowanie leków przeciwzakrzepowych (np. kwas acetylosalicylowy czy heparyna), leków zmniejszających stężenie cholesterolu (statyny) bądź leków inhibitorów konwertazy angiotensyny wraz z beta-blokerami. Z kolei w leczeniu zabiegowym warto wyróżnić angioplastykę tętnic wieńcowych czy pomostowanie aortalno-wieńcowe.

Angioplastyka tętnic wieńcowych polega na wprowadzeniu w miejsce zwężenia tętnicy wieńcowej specjalnego cewnika balonowego, a następnie na rozprężeniu go. Efektem jest skuteczne rozszerzenie światła naczynia krwionośnego. To najczęściej stosowana inwazyjna metoda w leczeniu zawału serca. Z kolei pomostowanie aortalno-wieńcowe to inaczej operacja założenia by-passów. Polega na połączeniu aorty z tętnicą wieńcową za miejscem zwężenia lub niedrożności naczynia. Po zakończeniu leczenia pacjent musi przestrzegać ściśle wszystkich zaleceń lekarza, zwłaszcza tych dotyczących zdrowego stylu życia. Każdy pacjent powinien także długotrwale zażywać kwas acetylosalicylowy i inne przepisane leki.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sacha J., Guzik P., Nowa uniwersalna definicja zawału serca – omówienie ogólne, Anestezjologia i Ratownictwo, 6/2012.
2. Piotrowicz R., Wolszakiewicz J., Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów po zawale serca, Folia Cardiologica Excerpta, 12/2008.
3. Kowalik R., Fojt A., Ozierański K., Główczyńska R., intensywna terapia kardiologiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.