Zapalenie górnych dróg oddechowych

Aktualizacja: 4 listopada 2022

Zapalenie górnych dróg oddechowych to bardzo częsta dolegliwość, która może wystąpić bez względu na wiek czy płeć. Zmagamy się z nim przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym oraz podczas grypy i przeziębień. Zwykle stan zapalny wywołany jest infekcją wirusową, rzadziej bakteryjną (która na ogół bywa powikłaniem pierwotnej infekcji wirusowej). Istnieje wiele domowych metod pozwalających radzić sobie z tym problemem.

Zapalenie górnych dróg oddechowych – przyczyny

Do górnych dróg oddechowych zaliczamy następujące struktury anatomiczne: jama nosowa, jama ustna, gardło i część krtani. Kluczowymi elementami górnych dróg oddechowych są dodatkowo migdałki podniebienne i migdałek gardłowy. Zapalenie może dotyczyć więc każdego z tych składowych, najczęściej jednak dotyczy gardła i krtani. Istnieje wiele możliwych przyczyn zapalenia górnych dróg oddechowych. Drobnoustroje chorobotwórcze, w tym bakterie, wirusy i grzyby, wykształciły wiele struktur skutecznie upośledzających funkcje mechanizmów obronnych gospodarza.

Jako że najczęściej przyczyną jest infekcja wirusowa, to właśnie ją warto poznać bliżej. W pierwszej kolejności wnikają one do organizmu gospodarza i uszkadzają strukturę nabłonka dróg oddechowych. Konsekwencją tego zjawiska jest niszczenie komórek zarówno urzęsionych, jak i nieurzęsionych, co powoduje spowolnienie transportu śluzowo-rzęskowego. Wydzielina zaczyna zalegać w drogach oddechowych i pojawia się stan zapalny.

W niektórych przypadkach określone bakterie mogą prowadzić do rozwoju stanu zapalnego w górnych drogach oddechowych bez uprzedniej infekcji wirusowej. Do bakterii chorobotwórczych posiadających otoczkę zaliczamy między innymi Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae. Szczepy bezotoczkowe tych bakterii wykazują znacznie niższą zjadliwość. Czynnikami ryzyka zapalenia górnych dróg oddechowych są przede wszystkim: obniżona odporność, nieodpowiednia dieta, kontakt z osobami chorymi, stres i niewysypianie się.

Zapalenie górnych dróg oddechowych – objawy

W czasie trwania ostrej infekcji pacjenci najczęściej zgłaszają dolegliwości takie jak:

• katar — wydzielina z nosa lub jego niedrożność;
• ból gardła;
• kaszel;
• podwyższona temperatura;
• tkliwe i powiększone węzły chłonne.

Objawy te nie są specyficzne dlatego wymagają diagnostyki różnicowej. Nieco inny obraz kliniczny obserwuje się u małych dzieci, u których dodatkowo pojawiają się bóle brzucha, wymioty i ogólny niepokój. Objawy zapalenia górnych dróg oddechowych zazwyczaj ustępują po około 5-7 dniach. Jeśli tak się nie dzieje lub gdy pojawiają się objawy niepokojące np. krwioplucie, ból w klatce piersiowej, omdlenia, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Zapalenie górnych dróg oddechowych – diagnostyka

Zazwyczaj wykonywanie dodatkowych badań celem rozpoznania zapalenia górnych dróg oddechowych nie jest konieczne. Lekarz przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad, a następnie ogląda jamę ustną i gardło pacjenta w odpowiednim oświetleniu. Jedynie przy podejrzeniu infekcji bakteryjnej można wykonać antybiogram, aby dobrać najskuteczniejszy antybiotyk do danego szczepu bakterii chorobotwórczych.

Zapalenie górnych dróg oddechowych – leczenie

Większość chorych decyduje się na wykorzystanie domowych sposobów na zapalenie górnych dróg oddechowych:

• płukanki gardła roztworem wody z solą lub naparami ziołowymi – najlepiej sprawdza się szałwia, tymianek oraz podbiał;
• ziołolecznictwo – picie naparów z wyżej wymienionych ziół;
• picie naparów, herbat i domowych soków malinowych z dodatkiem cytryny, miodu lub imbiru;
• spożycie łyżki miodu w momencie odczuwania silnego bólu gardła;
• picie dużej ilości wody, najlepiej z dodatkiem 3-4 ziaren soli kłodawskiej.

Pacjenci powinni jednocześnie pamiętać o odpoczynku i odpowiedniej ilości snu, ponieważ to właśnie podczas niego procesy naprawcze i regeneracyjne następują najszybciej, a układ immunologiczny najefektywniej zwalcza patogeny. Ważna jest także zbilansowana dieta, która przy silnych bólach gardła powinna mieć konsystencję półpłynną lub papkowatą. Dobrze sprawdzą się np. zupy kremy. Jeśli domowe metody zawodzą warto sięgnąć po preparaty apteczne na grypę i przeziębienie. Są one dostępne w postaci tabletek lub proszków do rozpuszczania w wodzie. Uzupełniająco można przyjmować syropy na kaszel lub pastylki na ból gardła. Przy infekcjach bakteryjnych już od samego początku leczenia konieczna będzie antybiotykoterapia.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wawrzyniak A., Racjonalna terapia ostrych infekcji górnych dróg oddechowych, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2011.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Kraków 2006.