Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego to częsty problem osób w każdym wieku, choć zazwyczaj dotyczy kobiet. Wiąże się to z anatomicznie krótszą cewką moczową, przez którą bakterie i inne patogeny mogą szybciej penetrować do głębszych odcinków układu moczowego. Zwykle mamy do czynienia z infekcjami bakteryjnymi, wówczas postępowaniem leczniczym z wyboru jest antybiotykoterapia. Przy zakażeniach układu moczowego warto dbać również o odpowiednie nawodnienie i prawidłową dietę.

Zakażenia układu moczowego – przyczyny

Najczęstszą przyczyną zakażeń układu moczowego jest infekcja bakteryjna, a dokładniej – zakażenie Gram-ujemnymi pałeczkami jelitowymi z rodziny Enterobacteriaceae, wśród których wiodącym patogenem jest Escherichia coli. Odpowiada za niemal 90% wszystkich przypadków niepowikłanych zakażeń układu moczowego. Jeśli są one powikłane, dominują bakterie:

• Proteus spp.;
• Klebsiella spp.;
• Providencia spp.;
• Enterobacter spp.;
• Pseudomonas aeruginosa.;
• Acinetobacter spp.

Zakażenia mogą wynikać również z infekcji bakteriami Gram-dodatnimi, choć ma to miejsce znacznie rzadziej. Wówczas wymienia się jednak Enterokoki oraz Streptococcus agalactiae.

Grzyby i wirusy powodują zakażenia układu moczowego bardzo rzadko. Jeśli już do tego dojdzie, czynnikiem sprawczym są adenowirusy prowadzące do rozwoju krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego u dzieci i pacjentów po przeszczepach, ewentualnie grzyby Candida albicans. Czynnikami ryzyka zakażeń układu moczowego są:

• podeszły wiek;
• ciąża (powoduje ucisk na moczowody, zmniejsza napięcie mięśniówki narządów układu moczowego);
• kamica nerkowa;
• przyjmowanie leków immunosupresyjnych;
• przewlekła antybiotykoterapia;
• cukrzyca;
• cewnikowanie;
• osłabiona odporność, np. w przebiegu AIDS czy nowotworów.

Kluczowym czynnikiem predysponującym do wystąpienia zakażeń układu moczowego jest utrudniony odpływ moczu. Zastój moczu ułatwia wywołanie infekcji także przez drobnoustrój, który w warunkach prawidłowych nie jest uropatogenny.

Zakażenia układu moczowego – objawy

Obraz kliniczny zakażeń układu moczowego może być mocno zróżnicowany. Od bezobjawowego bakteriomoczu (obecność infekcji można potwierdzić dopiero po wykonaniu posiewu moczu), aż do ciężkiej urosepsy. Przy infekcjach dolnego odcinka układu moczowego dochodzi do wystąpienia:

• częstomoczu;
• nykturii;
• nietrzymania moczu;
• bólu i pieczenia podczas oddawania moczu;
• uczucia zalegania moczu w pęcherzu moczowym;
• dysurii.

Mogą pojawić się również objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, osłabienie, zmęczenie czy bóle brzucha i bóle w okolicy lędźwiowej grzbietu. W przypadku zakażeń górnego odcinka układu moczowego nierzadko stwierdza się dodatni objaw Goldflama czy krwiomocz.

Zakażenia układu moczowego – diagnostyka

Podstawą diagnostyki wszelkich zakażeń układu moczowego jest podstawowe badanie moczu rozszerzone o jego posiew. Szczególną uwagę zwraca się na obecność w moczu leukocytów, erytrocytów i bakterii. Uzupełniająco można wykonać USG nerek i USG układu moczowego.

Zakażenie układu moczowego – leczenie

Podstawą leczenia zakażeń układu moczowego jest stosowanie indywidualnie dobranych antybiotyków. Wybór ten powinien być dobrze przemyślany, a w razie wątpliwości poprzedzony antybiogramem. Dzieje się tak, ponieważ coraz częściej obserwuje się antybiotykooporność szczepów powodujących infekcje układu moczowego. Bez względu na wybrany antybiotyk bardzo ważne jest również postępowanie domowe.

Pacjentowi zaleca się picie dużej ilości wody oraz spożywanie produktów moczopędnych. Szczególnie korzystnie działa acerola, wyciąg z liści brzozy, wyciąg z rumianku, soki z żurawiny oraz przetwory z borówki brusznicy. Po każdej wizycie w toalecie należy umyć okolicę cewki moczowej lub chociaż przetrzeć ją wilgotnym papierem toaletowym. Kobiety powinny bezwzględnie pamiętać, aby podczas podcierania się kierować się od okolicy pochwy do odbytu, nigdy odwrotnie. Dodatkowo podczas brania prysznica należy stosować wyłącznie pianki i żele do higieny intymnej – zabronione jest mycie okolic intymnych mydłem lub zwykłym żelem do mycia ciała.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochniewska V., Jung A., Żuber J., Zakażenie układu moczowego u dzieci, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8/2012.
2. Czajkowski K., Broś-Konopielko M., Teliga-Czajkowska J., Zakażenie dróg moczowych u kobiet, Lekarz POZ, 2/2021.
3. Hryniewicz W., Holecki M., Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych, Warszawa 2015.