Zaćma to jedna z najczęściej występujących chorób oczu, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Nieleczona prowadzi nieuchronnie do zmętnienia soczewki oka, na szczęście istnieje wiele skutecznych metod leczniczych. W okulistyce wyróżnia się 3 postacie choroby:
- Zaćma wrodzona.
- Zaćma nabya.
- Zaćma wtórna.
Spis treści
1. Zaćma wrodzona.
W przypadku wrodzonej, zmętnienie w obrębie soczewki pojawia się już po urodzeniu. Biorąc pod uwagę fakt, że drobne zmiany w strukturze oka mogą pozostać niezauważone na wczesnym etapie życia, zaćma dziecięca także zalicza się do wrodzonych. Może być jedno- lub obustronna, a najczęstsze jej formy to:
- biegunowa przednia i biegunowa tylna;
- wrodzona jądrowa – dotycząca zmętnienia w obrębie jądra zarodkowego;
- warstwowa – występuje najczęściej;
- wrodzona całkowita – uniemożliwia rozwój prawidłowego widzenia u noworodka, co z kolei prowadzi do wtórnego niedowidzenia;
- błoniasta – występuje w efekcie przerwania ciągłości torebki soczewki i wchłonięcia się jej mas;
- wieńcowa – nazwana tak, ponieważ układ zmętnień, widocznych po rozszerzeniu źrenicy, przypomina wieniec;
- błękitnych plamek – dość często spotykane, niepowiększające się zmętnienie soczewki. Plamki są na ogół niezbyt gęste i położone na obwodzie soczewki. Nie upośledzają widzenia i są stwierdzane przypadkowo.
Przyczyny
Wśród wrodzonych zaburzeń metabolicznych najczęściej powodujących zaćmę znajdują się:
- galaktozemia;
- niedobór galaktokinazy;
- zespół Lowe’a.
Objawy
Biała źrenica zaliczana jest do pierwszych i podstawowych objawów i wskazuje na istnienie formy całkowitej wrodzonej. Objaw ten nie jest patognomoniczny wyłącznie dla zmętnienia soczewki, gdyż występuje również np, w przypadku siatkówczaka czy retinopatii wcześniaków. W tych przypadkach jednak, badając w świetle zogniskowanym, można stwierdzić głębsze położenie białych mas, na powierzchni których często widoczne są naczynia siatkówkowe.
Istnieje jeszcze odruch palcowo-oczny, który stanowi drugi objaw zwracający uwagę lekarza. Obserwuje się go m.in. w formie obustronnej całkowitej, a polega na tym, że niemowlę uciska oczy piąstkami lub kciukami obu dłoni.
Leczenie zaćmy wrodzonej
Jest ono wyłącznie operacyjne i wymusza usunięcie soczewki. Szybkość interwencji chirurgicznej jest szczególnie ważna u małych dzieci, ponieważ w tej grupie wiekowej prym wiedzie zdolność do patrzenia z bliska, co obecność zaćmy skutecznie uniemożliwia. Rozwój prawidłowego widzenia jest najintensywniejszy w 1. roku życia, przez co im szybsze leczenie, tym lepsze rokowanie dla pacjenta.
2. Zaćma nabyta.
W przypadku zaćmy nabytej wyróżnia się jej następujące rodzaje:
- starcza – najpopularniejsza ze wszystkich form zaćmy, z reguły ujawnia się po 50. roku życia;
- Morgagniego;
- przejrzała obkurczona;
- całkowita;
- początkowa.
Przyczyny
Przyczyną są patologiczne zmiany w soczewce oka, które powstają w wyniku starzenia się organizmu lub zaburzeń w metabolizmie soczewki wywołanych czynnikami powstającymi w przebiegu schorzeń ogólnych lub miejscowych, a także tych o charakterze fizycznym lub chemicznym.
3. Zaćma wtórna.
Rozwija się w wyniku zaburzeń metabolicznych. W związku z tym wyróżnia się:
- cukrzycową rzeczywistą – występuje rzadko i rozwija się u młodych pacjentów;
- cukrzycową starczą;
- tężyczkową – pojawia się często po usunięciu przytarczyc;
- miotoniczną – jako objaw dystrofii miotonicznej;
- choinkową – uważa się, że jest spowodowana depozytami kryształków cholesterolu na poziomie kory lub jądra soczewkowego;
- wikłającą – najczęściej spowodowana chorobami zapalnymi;
- urazową – w wyniku urazów mechanicznych, uszkodzeń chemicznych, obecności w oku metalicznego ciała obcego – w szczególności żelaza, miedzi lub ołowiu, czy wreszcie porażenie prądem elektrycznym oraz uszkodzenia przez promieniowanie mikrofalowe, podczerwone i jonizujące;
- toksyczną – najczęściej w wyniku przewlekłego stosowania leków steroidowych.
Leczenie zaćmy nabytej i wtórnej
W przypadku leczenia zaćmy nabytej czy wtórnej najczęściej stosuje się metody operacyjne, ponieważ są one najbardziej skuteczne. Wśród popularnych metod znajduje się chirurgia soczewki polegająca na wykonaniu niewielkiego nacięcia w rogu soczewki i usunięcie przez nie zmętniałej soczewki. Można ją zastąpić sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Zabieg jest skuteczny, szybki, a rana dobrze się goi. Inną coraz częściej wybieraną metodą jest fakoemulsyfikacja polegająca na rozdrobnieniu zmętniałych miejsc za pomocą ultradźwięków.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Ozimek M., Nowakowska D., Gajda B., Cisek E., Wykrota A., Chorągiewicz T., Nowomiejska K., Rejdak R., Zastosowanie technik miniinwazyjnych w chirurgii zaćmy i witrektomii, Ophtha Therapy, 2/2016.
- Iwaszkiewicz-Bilikiewicz B., Zaćma, Geriatria, 2/2008.
- Grabska-Liberek I., Derlacka D., Skowyra A., Nowoczesne metody leczenia zaćmy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2013.
- Wilczyńska J., Bogusławski S., Plisko R., Leczenie zaćmy jedną z największych niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych polskiego społeczeństwa, Warszawa-Kraków 2012.
- Niżankowska H., Okulistyka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Zostaw komentarz