Zaburzenia odżywiania

Aktualizacja: 7 września 2022

Zaburzenia odżywiania to problem głównie krajów wysokorozwiniętych, jako że w tych ubogich niemal nie występuje. Wiąże się z wieloma czynnikami, jednak najczęściej wyróżniamy problemy psychiczne i emocjonalne oraz chęć uzyskania pożądanego współcześnie wizerunku, kreowanego zwykle przez media. Większość zaburzeń odżywiania ma poważne konsekwencje zdrowotne, wyjątkiem jest nowa forma zaburzeń odżywiania zwana ortoreksją. W jej przebiegu charakterystyczny jest wyjątkowo dobry stan zdrowia.

Zaburzenia odżywiania – rodzaje

Istnieje wiele rodzajów zaburzeń odżywiania, różniących się między sobą przyczynami i obrazem klinicznym. Poniżej przedstawimy 3 najczęściej występujące współcześnie zaburzenia odżywiania.

Ortoreksja

W ostatnich latach problem ortoreksji zaczął gwałtownie wzrastać, wcześniej nie był znany. Taka osoba ma obsesję na punkcie poprawnie przygotowanej i przechowywanej żywności. Może tym samym spędzać całe godziny w kuchni, dopracowując każdy szczegół i dokładnie pilnując jakości posiłków. Wraz z upływem czasu jedzenie staje się głównym tematem jej rozmów, a gotowanie jedyną pasją. Ortorektycy są przekonani, że często przesadne dbanie o jakość żywienia pomoże im uniknąć chorób i wzmocni ich organizm. W efekcie eliminują z diety potrawy, które uważają za ciężkostrawne lub zbędne, przez co narażają swój organizm na osłabienie, zawroty głowy i niedobory, choć nierzadko cieszą się dobrym zdrowiem. Poważne konsekwencje ortoreksji obserwuje się w odniesieniu do stanu psychicznego. Typowe są:

• pogorszenie samopoczucia;
• poczucie odizolowania;
• stany depresyjne;
• problemy w kontaktach interpersonalnych.

Do dnia dzisiejszego nie ustalono przyczyn tego zaburzenia odżywiania, choć lekarze sugerują, że może mieć ono podłoże emocjonalne. Najprawdopodobniej wynika z braku bliskości, samotności lub niskiej samooceny.

Anoreksja (jadłowstręt psychiczny)

Anoreksja (zwana także jadłowstrętem psychicznym) to zaburzenie, w którym chorzy osiągają skrajnie niską masę ciała. Mimo tego uważają się za otyłych i w dalszym ciągu starają się unikać jedzenia. Chorzy dążą do spadku masy ciała poniżej przyjętych norm, jednocześnie nieprawidłowo oceniając własny wygląd i odczuwając patologiczny lęk przed przytyciem. Stan ten nie wywołują organiczne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym ani choroby somatyczne, jednak w miarę trwania anoreksji może dojść do poważnych zmian neurologicznych oraz zagrażających życiu zaburzeń somatycznych, ze śmiercią włącznie.

Główną przyczyną jadłowstrętu psychicznego są determinanty społeczno-kulturowe. Nadmierna dbałość o sylwetkę przejawia się modą na różnorodne ćwiczenia, akcesoria modelujące ciało czy właśnie głodówki. Choć świadomość ludzi w ostatnich latach i tak znacznie wzrosła, zrzucając głodówki z piedestału na rzecz zbilansowanego odżywiania się, anoreksja nie została wyeliminowana. Moda na szczupłe ciało wciąż jest poważnym problemem XXI wieku.

Bulimia

Cechą charakterystyczną bulimii jest nadmierne objadanie się. Podczas jednego epizodu osoba chora może spożyć ogromne ilości pożywienia różnego rodzaju. Traci kontrolę nad tym, co je i przede wszystkim w jakich ilościach. Zwykle są to pokarmy wysokokaloryczne, czyli słodycze, żywność przetworzona, fast-foody, słone przekąski. Napad zaczyna się dużym napięciem wewnętrznym, które przemija na chwilę po zakończeniu obżarstwa. Niedługo później pojawiają się wyrzuty sumienia, wstyd i poczucie winy spowodowane utratą kontroli. W wielu przypadkach epizod bulimiczny nie jest pojedynczym zjawiskiem (jest ich wiele w ciągu dnia). Osoby chore, pomimo spożywania nadmiernej ilości jedzenia, patologicznie boją się przytyć, dlatego stosują różne metody zapobiegawcze. Najczęściej są to:

• prowokowanie wymiotów;
• stosowanie chwilowych głodówek;
• zażywanie środków moczopędnych i przeczyszczających;
• przyjmowanie leków zmniejszających łaknienie.

Aż u 1/3 pacjentów z bulimią zdiagnozowano osobowość borderline, czyli chwiejność emocjonalną. Pojawia się wiele zachowań impulsywnych, choćby obniżenie nastroju, skrywana wrogość czy myśli samobójcze. Choroba rozwija się w okresie młodzieńczym, gdy dopiero kształtujemy świadomość własnego ciała, pewność siebie i poczucie wartości.

Zobacz również: Dietoterapia.

Zaburzenia odżywiania – leczenie

Leczeniem zaburzeń odżywiania powinien zajmować się zespół specjalistów, w skład którego musi wchodzić dietetyk, trener personalny lub fizjoterapeuta oraz psychiatra. Pacjent przede wszystkim musi zrozumieć istotę swojego problemu i wyrazić chęć zmiany. Stopniowo wprowadza się nową, zdrową dietę dopasowaną do aktualnych możliwości i potrzeb, a także usprawnianie ruchowe. Psychiatra czuwa nad przebiegiem leczenia i łagodzi ewentualne załamania psychiczne. Pacjenci muszą być poddawani regularnym badaniom krwi i moczu, a w zależności od rodzaju zaburzenia odżywiania powinni odwiedzać także innych specjalistów. Przykładowo, przy bulimii zaleca się regularne kontrole u stomatologa, jako że kwaśna treść wymiotów szybko uszkadza szkliwo.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Komorowska-Szczepańska W., Plata A., Podkórska M., Problem zaburzeń odżywiania, Żywienie a Środowisko, Gdańsk 2016.
2. Jabłońska E., Błądkowska K., Bronkowska M., Zaburzenia odżywiania jako problem zdrowotny i psychospołeczny, Problemy Nauk Biologicznych, 1/2019.
3. Koszowska A., Dittfeld A., Fizia K., Ziora K., Ortoreksja – nowe zaburzenie odżywiania, Annales Academiae Mediace Silesiensis, 6/2013.
4. Strzelecki W., Cybulski M., Strzelecka M., Dolczewska-Samela A., Zmiana wizerunku medialnego kobiety a zaburzenia odżywiania we współczesnym świecie, Nowiny Lekarskie, 2/2007.
5. Kędra E., Pietras J., Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów, Problemy Higieny i Epidemiologii, 3/2011.