Wysypka

Aktualizacja: 28 września 2022

Wysypka pojawiająca się na ciele to objaw licznych chorób dermatologicznych, ale nie tylko. Może występować w przebiegu reakcji alergicznych, nieprawidłowej pielęgnacji skóry czy chorób układu pokarmowego, układu nerwowego, narządów płciowych i wielu innych. Wymaga konsultacji z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub z dermatologiem.

Wysypka – przyczyny

Wysypka na ciele może mieć wiele przyczyn, od infekcji wirusowej, poprzez kontakt z substancjami chemicznymi, aż po poważne choroby przewlekłe. Jej pojawienie się wymaga więc szczegółowej diagnostyki przez doświadczonego specjalistę, przy czym należy brać pod uwagę także objawy dodatkowe. Najczęstszymi przyczynami wysypki są:

• choroby wirusowe, np. odra, ospa wietrzna, świnka, różyczka, opryszczka;
• półpasiec;
• choroby bakteryjne, np. szkarlatyna, liszajec;
• grzybica;
• alergie, zwłaszcza pokarmowe i kontaktowe;
• mononukleoza zakaźna;
• toczeń rumieniowaty układowy;
• łojotokowe zapalenie skóry;
• trądzik;
• borelioza;
• świerzb;
• glistnica;
• plamica Schonleina-Henocha;
• fenyloketonuria.

Choroby i dolegliwości mogą mieć różne podłoże. Wysypka pojawia się niekiedy po użyciu kosmetyków pielęgnacyjnych niedopasowanych do potrzeb skóry lub kosmetyków kolorowych do makijażu, które mogą zawierać sztuczne składniki. Wysypka może wystąpić u każdego, bez względu na wiek. Zdarza się, że obserwujemy ją nawet u noworodków.

Alergie

W przypadku alergii wysypka pojawia się po zjedzeniu określonego rodzaju pokarmu, ukąszeniu owada, a nawet zażyciu lekarstw. Dolegliwość może też wiązać się z kontaktem ze zwierzętami i pyłkami (zwłaszcza na wiosnę). Jeśli przyczyna ma podłoże alergiczne, zmiany skórne zazwyczaj są zaczerwienione i powodują swędzenie lub pieczenie, co zmusza do drapania się po ciele. Zawsze jest to złe rozwiązanie i należy unikać tej czynności, ponieważ tylko nasila nieprzyjemne objawy.

Zakażenia wirusowe

Najczęstszą przyczyną wirusowych wysypek skórnych jest odra, ospa oraz różyczka. W początkowej fazie odry wysypka ma charakter gruboplamisty, a wykwity są różowe, zlewające się i występują na twarzy oraz czole obejmując z czasem resztę ciała. Po kilku dniach wysypka zmienia kolor na ceglasty i ulega złuszczeniu.

Natomiast w przypadku różyczki wysypka ma kolor żywo różowy i pojawia się w pierwszej kolejności na twarzy, aby następnie przenieść się na całe ciało już w ciągu pierwszej doby.

Ospa wietrzna objawia się uogólnioną wysypką całego ciała, przy czym pęcherzyki wypełnia początkowo przejrzysty, a następnie mętniejący płyn. Pęcherzyki te na końcu zasychają i mogą po nich pozostać odbarwienia na skórze.

Nawet porównując te trzy choroby można zauważyć podobieństwo wysypki, co po raz kolejny zaznacza konieczność rozległej wiedzy i doświadczenia w rozpoznaniu przyczyny schorzenia.

Wysypka – rodzaje i objawy

Wysypka może mieć różny przebieg, jak również obraz kliniczny. Wyróżniamy wykwity pierwotne, powstające wskutek bezpośredniego procesu chorobowego, a także wykwity wtórne, będące konsekwencją tych pierwotnych. W zależności od charakteru wymienia się:

• plamy – niewyczuwalne dotykiem zmiany zabarwienia skóry;
• grudki – o wielkości od 1 mm do 1 cm, wystają ponad powierzchnię skóry, dlatego można je wyczuć dotykiem. Ustępują bez pozostawiania blizn;
• guzki – o wielkości zwykle 1 cm, wystają ponad powierzchnię skóry i ustępują z pozostawieniem blizny;
• guzy – o wielkości powyżej 1 cm, wystają ponad powierzchnię skóry i ustępują z pozostawieniem blizny;
• pęcherzyk – o wielkości do 1 cm, wypełniony płynem;
• pęcherz – o wielkości powyżej 1 cm, wypełniony płynem;
• krosta – drobny wykwit wypełniony treścią ropną, wystający ponad powierzchnię skóry;
• bąbel – wykwit wystający ponad powierzchnię skóry, wyraźnie odgraniczony od tkanek okolicznych, ustępuje bez pozostawienia śladu.

Powyżej wymieniono najczęściej występujące wykwity pierwotne.

Do wykwitów wtórnych zalicza się natomiast między innymi blizny, nadżerki, łuski, strupy czy owrzodzenia. Wysypka, w zależności od przyczyny, może dawać różne objawy. Zazwyczaj są to:

• świąd lub pieczenie;
• zaczerwienienie skóry;
• obrzęk w okolicy wysypki lub dotyczący najbliższych węzłów chłonnych;
• nadmierna suchość skóry;
• dyskomfort;
• ból, zwłaszcza podczas dotykania.

Długo utrzymującą się wysypkę lub taką, w przebiegu której pojawiają się inne objawy, powinien obejrzeć lekarz.

Wysypka – leczenie

Leczenie wysypki zawsze powinno być przyczynowe, dlatego nie ma jednego, odgórnie przyjętego schematu. Przykładowo, przy wysypkach alergicznych konieczne jest szybkie odstawienie alergenu lub substancji uczulającej. Z kolei przy wysypce wywołanej infekcjami wirusowymi wdraża się leczenie ogólne (nawodnienie organizmu, lekkostrawna dieta, odpoczynek, ewentualnie farmakoterapia). Trądzik wymaga leczenia dermatologicznego obejmującego leki aplikowane miejscowo, modyfikację diety oraz zmianę sposobu pielęgnacji skóry. W przypadku dermatologicznych chorób przewlekłych dąży się do uzyskania fazy remisji.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kryński J., Kamińska G., Kamińska-Winciorek G., Leczenie reakcji skórnych występujących podczas terapii inhibitorami receptora nabłonkowego czynnika wzrostu u pacjentów z rakiem jelita grubego, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 6/2010.
2. Rycroft R., Robertson S., Wakelin S., Dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.