Świszczący oddech

Aktualizacja: 11 lipca 2023

Świszczący oddech to częsty objaw wielu dolegliwości zdrowotnych, odnoszący się do wysokiego, ciągłego dźwięku o muzycznym brzmieniu, powstającego w klatce piersiowej podczas oddychania. Słychać go szczególnie podczas wydechów. Może pojawiać się zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Choć zwykle wskazuje na zaburzenie czynności układu oddechowego, może wynikać także np. z przewlekłego palenia papierosów, bądź narażenia na kontakt z dymem tytoniowym.

Przyczyny świszczącego oddechu

Omawiając przyczyny świszczącego oddechu w pierwszej kolejności należy stwierdzić, czy objaw ten pojawia się podczas wdechów czy wydechów. Znacznie częściej miejsce ma druga sytuacja, wskazująca na zwężenie dróg oddechowych znajdujących się wewnątrz klatki piersiowej, zwykle oskrzeli. Ma to miejsce zwykle przy:

• astmie oskrzelowej;
• przewlekłym zapaleniu oskrzeli;
• przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc.

Zobacz również: Pierwsze objawy POChP.

Z kolei świsty podczas wdychania powietrza wskazują zazwyczaj na zwężenie dróg oddechowych zlokalizowanych poza klatką piersiową, a więc tchawicy i krtani. Może za to odpowiadać np.:

• obecność ciała obcego w wymienionych strukturach anatomicznych;
• porażenie lub uszkodzenie strun głosowych;
• zapalenie krtani lub zapalenie tchawicy.

Świszczący oddech zwykle dotyczy najmłodszych pacjentów, co ma związek ze szczególną budową anatomiczną dróg oddechowych u dzieci. Są one krótkie i wąskie, natomiast szkielet krtani, tchawicy i oskrzeli jest cienki, wiotki, podatny na zapadanie się. Bogate ukrwienie i obecność dużej ilości gruczołów śluzowych sprzyja produkcji śluzu, który dodatkowo zmniejsza światło dróg oddechowych. Do pozostałych możliwych przyczyn świszczącego oddechu zaliczamy:

• różnego rodzaju alergie, zwłaszcza oddechowe i pokarmowe;
• wady rozwojowe, w tym wrodzona wiotkość krtani i tchawicy czy rozszczep podniebienia;
• infekcje wirusowe i nieco rzadziej infekcje bakteryjne;
• zmiany nowotworowe w świetle dróg oddechowych;
• zaburzenia odporności predysponujące do nawracających infekcji;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• choroby śródmiąższowe płuc;
• mukowiscydozę;
• oparzenia dróg oddechowych;
• wszelkie choroby nerwowo-mięśniowe, zwłaszcza w zaawansowanej fazie.

Jeśli przyczyna świstów podczas oddychania nie jest znana, konieczna staje się wizyta u lekarza. Szczególnie, gdy towarzyszy im duszność lub niepokój, a także w sytuacjach, gdy pojawiają się po ukąszeniu jakiegokolwiek owada.

Świszczący oddech – leczenie

Leczenie zależy od przyczyny świszczącego oddechu. Utkwienie ciała obcego w drogach oddechowych jest wskazaniem do szybkiego wyjęcia go przez specjalistę. Bagatelizowanie zjawiska może doprowadzić nawet do uduszenia się. Wszelkie infekcje wirusowe należy leczyć preparatami przeciwwirusowymi, nawodnieniem organizmu i odpoczynkiem, zaś infekcje bakteryjne odpowiednio dobranym antybiotykiem. Choroby przewlekłe przebiegające ze zwężeniem dróg oddechowych, np. astma oskrzelowa, leczy się środkami rozszerzającymi oskrzela i preparatami przeciwastmatycznymi. Świszczący oddech z dusznościami powinno się skonsultować z lekarzem.

Bardzo ważne jest zadbanie o nawilżenie powietrza, ponieważ suche powietrze zwiększa dolegliwości ze strony układu oddechowego. W niemal każdym sklepie można zakupić nawilżacz powietrza. Sprawdzą się również inhalacje, w których składniki dobiera się w zależności od panującej choroby. Przykładowo, w infekcjach wirusowych i bakteryjnych dobrze sprawdzą się inhalacje z soli i szałwii lekarskiej. Biorąc pod uwagę fakt, że błony śluzowe układu oddechowego powinny być stale nawilżone, należy pić dużo wody. Przynajmniej 1,5 litra dziennie, choć przy chorobach rekomenduje się o litr więcej.

Świszczący oddech – kiedy do szpitala?

Do szpitala należy udać się niezwłocznie w sytuacjach, gdy świszczący oddech pojawia się po ukąszeniu owada lub spożyciu konkretnych pokarmów. Może świadczyć o alergii na te czynniki, co w niektórych przypadkach prowadzi do wystąpienia zagrażającej życiu reakcji anafilaktycznej. Wówczas pacjent musi otrzymać adrenalinę. Do szpitala należy udać się także w sytuacjach, gdy świszczący oddech i duszności są konsekwencją utkwienia w drogach oddechowych ciała obcego. Wówczas specjalista wykonuje bronchoskopię, aby szybko je usunąć.

W każdym innym przypadku, gdy świszczący oddech nie zagraża życiu, zaleca się wizytę u pulmonologa. W przypadku trudności z ustaleniem diagnozy lekarz zaleci dodatkowe badania – morfologię krwi, gazometrię, badania biochemiczne, RTG klatki piersiowej oraz spirometrię oceniającą wydolność oddechową pacjenta.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kozielski J., Diagnostyka duszności w chorobach płuc, Folia Cardiologica, 8/2013.
2. Emeryk A., Bartkowiak-Emeryk M., Kowalska M., Nowe oblicze azytromycyny w chorobach układu oddechowego u dzieci, Advances in Respiratory Medicine, 84/2016.
3. Bhatt J., Smyth A., Świszczący oddech – postępowanie u dzieci w wieku przedszkolnym, Peadiatric Respiratory Rewievs, 12/2011.
4. Balińska-Miśkiewicz W., Diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej u osób dorosłych, Farmakologia Polska, 11/2009.