Suchy, duszący kaszel

Aktualizacja: 17 października 2024

Suchy, duszący kaszel najczęściej jest objawem wskazującym na toczącą się infekcję dróg oddechowych, jednak może mieć wiele innych, mniej oczywistych przyczyn. Dlatego, gdy diagnostyka pulmonologiczna jest niewystarczająca, często rozszerza się ją o ocenę ryzyka chorób kardiologicznych i wybranych ogólnoustrojowych. O czym warto wiedzieć?

Suchy, duszący kaszel – przyczyny

Kaszel jest fizjologicznym mechanizmem ochronnym organizmu służącym oczyszczeniu drzewa oskrzelowego. Stanowi więc pożądany odruch umożliwiający usuwanie nadmiaru wydzieliny oraz zapobiegający przedostawaniu się ciał obcych do dolnych odcinków dróg oddechowych. Niestety wskutek różnych patologii może on mieć charakter przewlekły, ostry lub napadowy, co zawsze wymaga szukania przyczyn tego stanu. Suchy, duszący kaszel może wskazywać na:

• astmę oskrzelową;
• zapalenie płuc;
• zapalenie oskrzeli;
• zatorowość płucną;
• przewlekłą obturacyjną chorobę płuc;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• przewlekłe zapalenie zatok przynosowych.

Znacznie rzadziej są to schorzenia takie jak:

• chrapanie;
• obturacyjny bezdech senny;
• niedoczynność tarczycy;
• skrzywiona przegroda nosa;
• niewydolność lewokomorowa serca;
• przewlekłe zakażenia grzybicze o charakterze ogólnoustrojowym;
• polineuropatia czuciowa;
• zaburzenia rytmu serca;
• przerost migdałka gardłowego.

I wiele innych. Jedną z najczęstszych przyczyn uporczywego, suchego i duszącego kaszlu stanowi tzw. zespół kaszlowy górnych dróg oddechowych. Wiąże się on z przewlekłym drażnieniem receptorów zlokalizowanych w nosie, zatokach obocznych nosa oraz gardle. Syndrom ten może być wywołany przez inhalację środowiskowych zanieczyszczeń (np. smog), stan zapalny górnych dróg oddechowych lub schorzenia alergiczne. Cechami charakterystycznymi dla niego są dodatkowo: obecność wycieku z jamy nosowej, wydzieliny spływające po tylnej ścianie gardła, przewlekłe odkrztuszanie i podrażnienia błony śluzowej górnych dróg oddechowych.

Suchy, duszący kaszel – objawy

Duszący kaszel to taki, który praktycznie cały czas nawraca, nasilając lub inicjując kolejne jego epizody. Towarzyszy temu uczucie duszności, ponieważ napady kaszlu są tak częste i intensywne, że mogą powodować lekkie niedotlenienie organizmu. Ponadto każdy głębszy wdech wywołuje atak. Duszący kaszel może mieć charakter suchy lub mokry. W drugim przypadku zauważyć można odkrztuszanie gęstej wydzieliny, która spływa też po tylnej ścianie gardła, co jest wyjątkowo nieprzyjemne. Przy kaszlu suchym nie obserwuje się wydzieliny, jednak w większym stopniu podrażnia on ściany gardła, nasilając jego ból.

Suchy, duszący kaszel – diagnostyka

Wiele przypadków rozpoznaje się na podstawie wywiadu zdrowotnego z pacjentem, obserwacji występujących objawów, ocenie gardła i migdałków oraz osłuchaniu klatki piersiowej. Jeśli jednak z różnych względów wyniki takich badań nie dają jasnego rozpoznania, pomocniczo wykonuje się RTG klatki piersiowej, spirometrię i badania bakteriologiczne, aby wykluczyć ewentualne infekcje bakteryjne. Przy podejrzeniu chorób o innym podłożu niż pulmonologiczne należy wykonać gastroskopię oraz EKG Holter.

Suchy, duszący kaszel – leczenie

Wyróżnia się podstawowe grupy leków stosowanych w leczeniu kaszlu. Są to:

• leki o działaniu ośrodkowym – kodeina, dekstrometorfan, butamirat;
• leki działające obwodowo – lewodropropizyna (działa przez modulację neuropeptydów, mogących stymulować odruch kaszlowy);
• leki roślinne – działają powlekająco na nabłonek dróg oddechowych oraz przeciwzapalnie.

Dodatkowo w farmakoterapii kaszlu wymienia się leki o nieco innym mechanizmie, takie jak wziewne glikokortykosteroidy, leki o działaniu cholinolitycznym (bromek ipratropium, bromek tiotropium), antyhistaminiki pierwszej generacji, jak również podawanie w określonych sytuacjach lignokainy lub morfiny w nebulizacjach.

Jeśli uporczywy, duszący kaszel ma podłoże wirusowe i charakter ostry, często wystarczające są metody objawowe takie jak inhalacje, picie dużej ilości wody, picie naparów ziołowych zmniejszających kaszel (np. z lipy czy podbiału) oraz smarowanie klatki piersiowej maściami na bazie mentolu. Bez względu na przyczynę kaszlu wskazana jest suplementacja wzmacniająca odporność, np. witaminą D, acerolą, kwasami tłuszczowymi Omega 3, a także zdrowa i zbilansowana dieta oraz czas na sen i odpoczynek.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Undrunas A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, Tom 11, nr 4, 149-155.
2. Kwiatkowska J., Wałdoch A., Meyer-Szary J., Potaż P., Pawlaczyk P., Woźniak L., Duszność i kaszel jako objawy kardiologicznego stanu zagrożenia życia u nastolatka, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, Tom 9, nr 3, 285-287.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.