Splenomegalia

Splenomegalia to inaczej powiększenie śledziony, czyli narządu wewnętrznego odpowiedzialnego przede wszystkim za filtrowanie krwi. Przyczyn powiększenia śledziony jest wiele, sam objaw nie wskazuje na żadną konkretną chorobę. Należy wykonać dodatkowe badania (badanie moczu, morfologia krwi, badanie obrazowe). W większości przypadków możliwe jest wyleczenie splenomegalii.

Splenomegalia – przyczyny

Najczęściej diagnozowane przyczyny powiększenia śledziony:

• infekcje wirusowe, np. zakażenie wirusem EBV lub cytomegalowirusem;
• zakażenia bakteryjne, np. gruźlica, dur brzuszny, bruceloza;
• zakażenia pierwotniakowe, np. malaria, toksoplazmoza;
• niedokrwistości hemolityczne wrodzone i nabyte;
• talasemia;
• nowotwory hematologiczne, np. białaczka, chłoniak;
• choroby mieloproliferacyjne;
• choroby autoimmunologiczne, np. toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa;
• niektóre niedobory odporności;
• nadciśnienie wrotne w przebiegu marskości wątroby, zespołu Budda-Chiariego lub niedrożności żyły wrotnej;
• zakrzepica żyły wrotnej;
• lizosomalne zaburzenia spichrzeniowe, np. choroba Gauchera, mukopolisacharydozy;
• naczyniaki, torbiele, cysty, ropnie i krwiaki śródtorebkowe, które mogą być spowodowane m.in. urazem mechanicznym.

Znacznie rzadziej do splenomegalii dochodzi w przebiegu następujących problemów zdrowotnych:

• niewydolność mięśnia sercowego;
• sarkoidoza;
• guzy przerzutowe, np. neuroblastoma.

Przyczyn jest wiele, dlatego samo powiększenie śledziony nie wskazuje na żadną konkretną chorobę. Wymagana jest wnikliwa, kompleksowa diagnostyka.

Splenomegalia – objawy

Śledziona jest istotnym narządem pełniącym funkcje odpornościowe i krwiotwórcze. Odpowiada za magazynowanie krwi i krwinek oraz za usuwanie z krążenia starzejących się lub nieprawidłowych erytrocytów, leukocytów oraz trombocytów. W życiu płodowym śledziona jest ponadto narządem krwiotwórczym. Powiększenie śledziony nie pozostaje bez konsekwencji dla naszego zdrowia. Główne objawy splenomegalii obejmują:

• ból pleców w okolicy rzutu śledziony;
• zgagę;
• nudności;
• utratę masy ciała;
• wybroczyny na skórze;
• zmęczenie;
• bladość skóry;
• duszności;
• zwiększoną podatność na różnego rodzaju infekcje.

Należy wiedzieć, że powiększona śledziona sama w sobie nie boli, na co wpływa jej charakterystyczne unerwienie. Jeśli odczuwalny jest ból, wynika on z ucisku na tkanki okoliczne, znajdujące się w otoczeniu tego narządu.

Diagnostyka splenomegalii

W badaniu palpacyjnym jamy brzusznej splenomegalia jest definiowana jako wyczuwalna krawędź śledziony poniżej lewego brzegu żebrowego. Należy jednak pamiętać, że wyraźnie wyczuwalna końcówka śledziony może być normalnym objawem nawet u 30% noworodków. Najskuteczniejszą i najpowszechniej stosowaną metodą diagnostyczną splenomegalii są badania obrazowe, np. tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. U dzieci najczęściej wybiera się ultrasonografię (badanie USG jamy brzusznej).

Splenomegalia – leczenie

W zależności od pierwotnej przyczyny splenomegalii, procedury terapeutyczne skupiają się przede wszystkim na leczeniu choroby podstawowej. Najczęściej stosuje się więc odpowiednio dobraną farmakoterapię. Przykładowo, w przebiegu chorób autoimmunologicznych pacjent otrzymuje glikokortykoidy, natomiast przy nowotworach leczenie obejmuje chemioterapię i radioterapię. U niektórych pacjentów konieczny może się okazać zabieg usunięcia śledziony lub jej części (ma to miejsce np. w opornej na leczenie małopłytkowości immunologicznej). Zabieg wycięcia śledziony zwie się splenektomią.

Życie bez śledziony jest możliwe, ponieważ jej czynność w większości przejmują: wątroba, szpik kostny, układ limfatyczny. Nie zmienia się również znacząco styl i jakość życia pacjentów po splenektomii. Obserwuje się jedynie spadki odporności, które można kontrolować za pomocą zdrowego trybu życia, odpowiedniej diety i suplementacji.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Allan M., Marsh J., Wywiad i badanie przedmiotowe, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2005.
2. Walczyk J., Walas M., Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie śledziony, Journal of Ultrasonography, 13/2013.
3. Lipiński P., Jankowska I., Szymańska E., Rokicki D., Tylki-Szymańska A., Hepato- i splenomegalia w wybranych chorobach metabolicznych – diagnostyka i różnicowanie, Pediatria Polska, 93/2018.
4. Malinowska I., Diagnostyka splenomegalii i hipersplenizmu, Pediatria po Dyplomie, 5/2022.