Półpasiec

Aktualizacja: 16 września 2022

Półpasiec to choroba wirusowa spowodowana wirusem VZV. Ma trudny do przewidzenia przebieg, do którego aktywowania dochodzi wskutek uczynnienia utajonego zakażenia i rozwoju zmian zapalnych w zwojach międzykręgowych bądź zwojach nerwów czaszkowych. Niektóre objawy mogą utrzymywać się nawet przez wiele lat. Półpasiec jest zakaźny, dlatego osoby chore powinny przez pewien czas być odizolowane od osób zdrowych.

Półpasiec – przyczyny

Główną przyczyną półpaśca jest zakażenie wirusem VZV, czyli dokładnie tym samym, który wywołuje ospę wietrzną. Warto rozważyć szczepienie, które daje więc odporność na obydwie wspomniane choroby. Wirus ten wnika do osłabionego organizmu, zwykle u dzieci, i powoduje ospę wietrzną, po której wyleczeniu pozostaje w tkankach w fazie utajenia. W życiu dorosłym może dojść do ponownego, znacznego osłabienia układu immunologicznego, co ponownie aktywuje patogen. Zwykle półpasiec rozwija się u osób po 50. roku życia, znacznie rzadziej u dzieci.

Objawy półpaśca

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest wysypka przyjmująca formę pęcherzyków. Lokalizują się one wyłącznie po jednej stronie tułowia, znacznie rzadziej na twarzy, rękach czy nogach. Nazwa choroby pochodzi właśnie od tego, że wysypka nie przekracza linii pośrodkowej ciała. Objawy półpaśca zależą również od jego postaci klinicznej, a wyróżniamy ich kilka:

• oczna – zapalenie spojówek, zapalenie tęczówek, niekiedy nawet trwałe uszkodzenie wzroku;
• uszna – bolesna wysypka wewnątrz ucha, porażenie nerwu twarzowego, utrata smaku, w skrajnych przypadkach trwała, jednostronna utrata słuchu;
• krwotoczna – wylewy do skóry;
• zgorzelinowa – rozpadające się zmiany skórne powodujące owrzodzenia;
• rozsiana – zmiany skórne na całym tułowiu.

Rozwój choroby bardzo często poprzedza kombinacja objawów:

• gorączka;
• bóle kostno-stawowo-mięśniowe;
• dreszcze całego ciała;
• nadmierne zmęczenie;
• nadwrażliwość na światło;
• bóle głowy;
• osłabienie.

Są to objawy mylnie uznawane za zwykłą grypę, co opóźnia postawienie prawidłowej diagnozy. Dopiero po kilku dniach od ich wystąpienia pojawia się wspomniana wysypka, która zaczyna niepokoić i sugerować zupełnie inne schorzenie. Pęcherzyki znajdują się w skupiskach i są wypełnione płynem. Po kilku kolejnych dniach zamieniają się w strupy, znikające po upływie miesiąca. Co ciekawe, pęcherzyki umiejscawiają się wzdłuż przebiegu nerwów.

Półpasiec – powikłania

Do możliwych powikłań podczas choroby zaliczamy:

• neuralgię półpaścową – przewlekły, silny ból w miejscu występowania wysypki, trwający długo po jej ustąpieniu;
• bakteryjne nadkażenie wykwitów skórnych;
• zaburzenia równowagi;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• pogorszenie ostrości widzenia lub jednostronna utrata wzroku;
• trwałe blizny w miejscu wykwitów.

Warto wiedzieć, że większość osób zachoruje na półpaśca tylko raz. Ponowne zakażenie sugeruje, że w organizmie toczą się zupełnie inne patologie, np. nowotworowe. Jest więc wskazaniem do bardziej szczegółowych badań.

Półpasiec – leczenie

Leczenie zależy od wielu czynników, w tym ewentualnych powikłań, wieku pacjenta i jego ogólnego stanu zdrowia. Wystąpienie powikłań można zmniejszać stosując leki przeciwwirusowe, najczęstszym wyborem są acyklowir, walacyklowir oraz famcyklowir. Poleca się również stosowanie leków przeciwbólowych i maści rozgrzewających, działających objawowo. W przypadku intensywnego świądu zmian skórnych lekarz przepisze leki przeciwhistaminowe.

Leczeniem półpaśca zajmuje się lekarz rodzinny lub dermatolog, natomiast w przypadku zajęcia narządu wzroku – okulista. Jedynie do 4% przypadków leczy się w warunkach szpitalnych. Mowa o pacjentach z wyjątkowo osłabioną odpornością, np. wskutek poważnych chorób przewlekłych oraz o pacjentach z powikłaniami. Zakażenie półpaścem jest szczególnie niebezpieczne dla wcześniaków oraz kobiet w ciąży. Należy natychmiast zgłosić się do lekarza, ponieważ zarówno ciężarne, jak i dzieci mogą być leczone acyklowirem.

Cały proces zdrowienia można wspomagać w warunkach domowych. Choć podstawą jest leczenie zalecone przez specjalistę, w domu z powodzeniem można stosować chłodne kąpiele i okłady, dbać o urozmaiconą dietę bogatą we wszystkie witaminy, pilnować nawodnienia organizmu oraz unikać stresu. Udowodniono, że stres nasila objawy nie tylko półpaśca, ale i wielu innych chorób.

Zobacz również: Domowe sposoby na półpasiec.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Biesiada G., Czepiel J., Skwara P., Loster J., Sobczyk-Krupiarz I., Mach T., Zachorowania na półpasiec u ludzi w starszym wieku w materiale Kliniki Chorób Zakaźnych w latach 2001-2003, Gerontologia Polska, 3/2005.
2. Bujnowska-Fedak M., Węgierek P., Pacjent z półpaścem w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2018.