Pneumokoki

Aktualizacja: 15 lipca 2022

Pneumokoki (zwane inaczej dwoinki zapalenia płuc lub Streptococcus pneumonia) to bakterie Gram-dodatnie należące do paciorkowców. Nazwa „dwoinki” odnosi się do ich charakterystycznego kształtu w obrazie mikroskopowym, przypominającego płomienie dwóch świec zwrócone w swoim kierunku. Obie części bakterii objęte są wspólną otoczką polisacharydową, której celem jest ochrona patogenu przed obronnym działaniem układu immunologicznego człowieka.

Pneumokoki – jakie choroby powodują?

Choć najczęściej pneumokoki są przyczyną zapalenia płuc, mogą powodować także inne choroby. Zaliczamy do nich między innymi:

• infekcje górnych dróg oddechowych;
• zapalenie gardła;
• zapalenie oskrzeli;
• ostre i przewlekłe zapalenie zatok;
• zapalenie ucha środkowego.

Poza zakażeniami miejscowymi, pneumokoki mogą wywołać również infekcje ogólnoustrojowe, w tym zapalenie otrzewnej, zapalenie stawów czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. To właśnie one są przyczyną poważnego powikłania ciężkiego zapalenia płuc, jakim jest posocznica. Najczęściej zakażenia pneumokokowe dotyczą dzieci do 2. roku życia oraz seniorów, a więc osób ze słabą odpornością. Co ciekawe, infekcje pneumokokowe dotyczą także pacjentów hospitalizowanych. Uważa się, że stanowią około 30% wszystkich infekcji szpitalnych.

Zakażenie pneumokokami – objawy

Zakażenie pneumokokowe posiada charakterystyczny obraz kliniczny, na który składają się:

• obecność ropnej wydzieliny w nosogardzieli;
• uczucie zatkanego nosa, trudności w oddychaniu;
• ból głowy;
• gorączka;
• zaburzenia węchu;
• kaszel;
• nieprzyjemny zapach z ust.

W przypadku osób zmagających się z chorobami układu oddechowego, zwłaszcza z astmą oskrzelową, zakażenie pneumokokami powoduje zaostrzenie objawów. Nie można bagatelizować infekcji pneumokokowej, ponieważ nierzadko ma ciężki przebieg, może powodować liczne i trwałe powikłania, a w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do śmierci.

Pneumokoki – powikłania

Do powikłań wskutek zakażenia pneumokokami zalicza się między innymi:

• porażenie nerwu twarzowego;
• ostre zapalenie wyrostka sutkowatego kości skroniowej;
• drgawki oraz padaczkę;
• obrzęk mózgu wraz z wodogłowiem;
• posocznicę;
• głuchotę;
• ropniaki podtwardówkowe lub ropnie nadtwardówkowe;
• wysięki w opłucnej;
• zakrzepowe zapalenie zatok żylnych opony twardej;
• poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego.

I wiele innych poważnych problemów zdrowotnych.

Pneumokoki – profilaktyka zakażeń

Za najskuteczniejszą metodę profilaktyki uznaje się szczepienie przeciwko pneumokokom. Obecnie każdy noworodek jest obowiązkowo poddawany szczepieniom w pierwszych dniach życia, co znacznie zmniejszyło częstotliwość zakażeń i groźnych powikłań. W ramach NFZ oferowana jest szczepionka 10-walentna PCV10, jednak prywatnie można zdecydować się na szczepionkę 13-walentną PCV13, której koszt wynosi około 200 zł. Stanowi skuteczniejszą ochronę dziecka.

W przypadku starszych dzieci należy dbać o higienę osobistą i uczyć podstawowych zasad, takich jak mycie rąk czy zakrywanie ust podczas kichania. Gdy w przedszkolu panują masowe infekcje najlepiej jest na krótki czas powstrzymać się od wysyłania dziecka do placówki.

Pneumokoki – leczenie

Infekcje wywołane pneumokokami leczy się standardowo za pomocą odpowiednich antybiotyków, jak w przypadku każdego zakażenia bakteryjnego. Podstawą antybiotykoterapii są:

• penicylina;
• amoksycylina.

Czas trwania antybiotykoterapii jest różny, zależy od choroby i jej zaawansowania, a także wieku dziecka. Zwykle jednak wynosi dłużej niż 7 dni.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Kulus M., Krenke K., Pulmonologia dziecięca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
3. Jahnz-Różyk K., Kucharczyk A., Nowoczesne terapie w alergologii i pneumonologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.