Pneumokoki

Aktualizacja: 15 lipca 2022

Pneumokoki (zwane inaczej dwoinki zapalenia płuc lub Streptococcus pneumonia) to bakterie Gram-dodatnie należące do paciorkowców. Nazwa „dwoinki” odnosi się do ich charakterystycznego kształtu w obrazie mikroskopowym, przypominającego płomienie dwóch świec zwrócone w swoim kierunku. Obie części bakterii objęte są wspólną otoczką polisacharydową, której celem jest ochrona patogenu przed obronnym działaniem układu immunologicznego człowieka.

Pneumokoki – jakie choroby powodują?

Choć najczęściej pneumokoki są przyczyną zapalenia płuc, mogą powodować także inne choroby. Zaliczamy do nich między innymi:

• infekcje górnych dróg oddechowych;
• zapalenie gardła;
• zapalenie oskrzeli;
• ostre i przewlekłe zapalenie zatok;
• zapalenie ucha środkowego.

Poza zakażeniami miejscowymi, pneumokoki mogą wywołać również infekcje ogólnoustrojowe, w tym zapalenie otrzewnej, zapalenie stawów czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. To właśnie one są przyczyną poważnego powikłania ciężkiego zapalenia płuc, jakim jest posocznica. Najczęściej zakażenia pneumokokowe dotyczą dzieci do 2. roku życia oraz seniorów, a więc osób ze słabą odpornością. Co ciekawe, infekcje pneumokokowe dotyczą także pacjentów hospitalizowanych. Uważa się, że stanowią około 30% wszystkich infekcji szpitalnych.

Zakażenie pneumokokami – objawy

Zakażenie pneumokokowe posiada charakterystyczny obraz kliniczny, na który składają się:

• obecność ropnej wydzieliny w nosogardzieli;
• uczucie zatkanego nosa, trudności w oddychaniu;
• ból głowy;
• gorączka;
• zaburzenia węchu;
• kaszel;
• nieprzyjemny zapach z ust.

W przypadku osób zmagających się z chorobami układu oddechowego, zwłaszcza z astmą oskrzelową, zakażenie pneumokokami powoduje zaostrzenie objawów. Nie można bagatelizować infekcji pneumokokowej, ponieważ nierzadko ma ciężki przebieg, może powodować liczne i trwałe powikłania, a w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do śmierci.

Pneumokoki – powikłania

Do powikłań wskutek zakażenia pneumokokami zalicza się między innymi:

• porażenie nerwu twarzowego;
• ostre zapalenie wyrostka sutkowatego kości skroniowej;
• drgawki oraz padaczkę;
• obrzęk mózgu wraz z wodogłowiem;
• posocznicę;
• głuchotę;
• ropniaki podtwardówkowe lub ropnie nadtwardówkowe;
• wysięki w opłucnej;
• zakrzepowe zapalenie zatok żylnych opony twardej;
• poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego.

I wiele innych poważnych problemów zdrowotnych.

Pneumokoki – profilaktyka zakażeń

Za najskuteczniejszą metodę profilaktyki uznaje się szczepienie przeciwko pneumokokom. Obecnie każdy noworodek jest obowiązkowo poddawany szczepieniom w pierwszych dniach życia, co znacznie zmniejszyło częstotliwość zakażeń i groźnych powikłań. W ramach NFZ oferowana jest szczepionka 10-walentna PCV10, jednak prywatnie można zdecydować się na szczepionkę 13-walentną PCV13, której koszt wynosi około 200 zł. Stanowi skuteczniejszą ochronę dziecka.

W przypadku starszych dzieci należy dbać o higienę osobistą i uczyć podstawowych zasad, takich jak mycie rąk czy zakrywanie ust podczas kichania. Gdy w przedszkolu panują masowe infekcje najlepiej jest na krótki czas powstrzymać się od wysyłania dziecka do placówki.

Pneumokoki – leczenie

Infekcje wywołane pneumokokami leczy się standardowo za pomocą odpowiednich antybiotyków, jak w przypadku każdego zakażenia bakteryjnego. Podstawą antybiotykoterapii są:

• penicylina;
• amoksycylina.

Czas trwania antybiotykoterapii jest różny, zależy od choroby i jej zaawansowania, a także wieku dziecka. Zwykle jednak wynosi dłużej niż 7 dni.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Kulus M., Krenke K., Pulmonologia dziecięca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
3. Jahnz-Różyk K., Kucharczyk A., Nowoczesne terapie w alergologii i pneumonologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.