Aktualizacja: 14 listopada 2023
PIMS (ang. pediatric inflammatory multisystem syndrome) to ostry wielonarządowy zespół zapalny występujący u dzieci i młodych dorosłych związany z przebytym zakażeniem SARS-CoV2 (Covid-19). Stanowi potencjalne zagrożenie zdrowia i życia, dlatego wymaga pilnej pomocy medycznej. Pierwsze objawy pojawiają się 2-4 tygodnie po przebyciu wspomnianej infekcji wirusowej.
PIMS – przyczyny
PIMS występuje u około 1 na 1000 dzieci zakażonych SARS-CoV2, przy czym śmiertelność wynosi 1,5 – 2%. Stanowi powikłanie po przebytym Covid-19. Przyczyną PIMS jest reakcja immunologiczna na koronawirusy, pojawiająca się po 2-4 tygodniach od zakażenia. Występuje ona również wtedy, gdy zakażenie było bezobjawowe. PIMS pierwotnie opisywany był jako zespół Kawasaki-podobny, ponieważ część pacjentów (około 50%) spełniała jednocześnie kryteria choroby Kawasaki. Szybko uznano jednak PIMS za odrębną jednostkę chorobową i nadano jej kod ICD10 U10.9.
Z kolei wirus SARS-CoV2 należy do rodzaju tzw. beta-koronawirusów. Jego materiał genetyczny jest RNA-dodatni (+). Wirusy mają otoczkę glikoproteinową oraz „koronę” kolców służących do dokowania w miejscu receptora na powierzchni komórki gospodarza. Przybierają kształt okrągły lub owalny, a ich średnica wynosi 60 do 140 nm. Jest także wysoce zaraźliwy i szybko rozprzestrzenia się drogą kropelkową.
PISM – objawy i diagnostyka
PIMS to ostry i potencjalnie groźny zespół zapalny, w przebiegu którego może dochodzić do rozwoju powikłań kardiologicznych (przede wszystkim ostrego zapalenia mięśnia sercowego z obniżeniem frakcji wyrzutowej lewej komory) lub wstrząsu. Skuteczne leczenie podjęte w odpowiednim czasie pozwala u przeważającej części pacjentów wrócić do pełni zdrowia w ciągu kilku dni. Do najczęstszych trwałych powikłań należą tętniaki tętnic wieńcowych – mogą one wystąpić niezależnie od fenotypu i ciężkości przebiegu choroby. Aby zdiagnozować PIMS, obligatoryjnie muszą być spełnione kryteria:
- wiek pacjenta do 18. roku życia;
- gorączka powyżej 38,5 stopni C przynajmniej przez 3 dni;
- wysokie wskaźniki stanu zapalnego w badaniach laboratoryjnych – w tym CRP, OB, prokalcytonina, fibrynogen, LDH, D-dimery i ferrytyna;
- uszkodzenia wielonarządowe – objawy ze strony co najmniej 2 narządów lub układów. Do wyboru: silne bóle brzucha, wymioty, biegunki, hipotensja, cechy zapalenia mięśnia sercowego, płyn w osierdziu, apatia, drażliwość, porażenia nerwów obwodowych, silne bóle głowy, kaszel, duszności, cechy zapalenia płuc, bóle w klatce piersiowej, wysypka polimorficzna, zapalenie spojówek, język truskawkowy, obrzęk dłoni i stóp, bezmocz, cechy koagulopatii.
Jednocześnie należy wykluczyć inne przyczyny powyższych dolegliwości, takie jak np.:
- infekcje;
- posocznica;
- zespół wstrząsu toksycznego;
- ostre zapalenie wyrostka robaczkowego;
- choroby układowe tkanki łącznej;
- nieswoiste zapalenia jelit.
Na drodze diagnostyki należy wykonać szczegółowe badania krwi, wraz z rozszerzoną morfologią krwi oraz analizę moczu. Dobrze sprawdzi się USG jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej. Dalsze badania diagnostyczne dobierane są do potrzeb pacjenta i podejrzeń lekarza.
PIMS – leczenie
Każdy pacjent z podejrzeniem PIMS powinien być jak najszybciej hospitalizowany. Do czasu wykluczenia aktywnego zakażenia SARS-CoV2 pacjentów należy traktować jak chorych na COVID-19 z zachowaniem standardowych środków ostrożności, zwłaszcza dbając o ich izolację. Stabilizacja hemodynamiczna pacjenta, z uwzględnieniem płynoterapii, powinna odbywać się według ogólnie przyjętych zasad. Płynoterapię należy stosować ostrożnie u osób z obniżoną frakcją wyrzutową serca. Ważne jest ciągłe monitorowanie podstawowych parametrów organizmu, takich jak ciśnienie tętnicze, akcja serca, tętno, saturacja. Pacjentowi podaje się leki przeciwwirusowe, a jeśli nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów w krótkim czasie, wdraża się leczenie immunosupresyjne.
Leczeniem I rzutu jest dożylny wlew immunoglobulin w dawce 2 g na 1 kg masy ciała, zaś leczeniem II rzutu jest glikokortykoidoterapia. Pacjenci leczeni sterydami oraz kwasem acetylosalicylowym w dawkach przeciwzapalnych powinni otrzymać inhibitory pompy protonowej, aby chronić ich żołądki.
Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalnyCzarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Okarska-Napierała M., Ludwikowska K., Książyk J., Kuchar E., Mazur A., Szenborn L., Werner B., Wysocki J. i Jackowska T., Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z Covid-19, Przegląd Pediatryczny, 4/2020.
- Lech-Badłak K., PIMS-TS – co o nim wiemy?, Nowa Pediatria, 24/2020.
- Krzystyniak K., Koronawirus, Wydawnictwo Medyk Sp. z o.o., 2022.
Zostaw komentarz