Aktualizacja: 14 listopada 2023
PIMS (ang. pediatric inflammatory multisystem syndrome) to ostry wielonarządowy zespół zapalny występujący u dzieci i młodych dorosłych związany z przebytym zakażeniem SARS-CoV2 (Covid-19). Stanowi potencjalne zagrożenie zdrowia i życia, dlatego wymaga pilnej pomocy medycznej. Pierwsze objawy pojawiają się 2-4 tygodnie po przebyciu wspomnianej infekcji wirusowej.
PIMS – przyczyny
PIMS występuje u około 1 na 1000 dzieci zakażonych SARS-CoV2, przy czym śmiertelność wynosi 1,5 – 2%. Stanowi powikłanie po przebytym Covid-19. Przyczyną PIMS jest reakcja immunologiczna na koronawirusy, pojawiająca się po 2-4 tygodniach od zakażenia. Występuje ona również wtedy, gdy zakażenie było bezobjawowe. PIMS pierwotnie opisywany był jako zespół Kawasaki-podobny, ponieważ część pacjentów (około 50%) spełniała jednocześnie kryteria choroby Kawasaki. Szybko uznano jednak PIMS za odrębną jednostkę chorobową i nadano jej kod ICD10 U10.9.
Z kolei wirus SARS-CoV2 należy do rodzaju tzw. beta-koronawirusów. Jego materiał genetyczny jest RNA-dodatni (+). Wirusy mają otoczkę glikoproteinową oraz „koronę” kolców służących do dokowania w miejscu receptora na powierzchni komórki gospodarza. Przybierają kształt okrągły lub owalny, a ich średnica wynosi 60 do 140 nm. Jest także wysoce zaraźliwy i szybko rozprzestrzenia się drogą kropelkową.
PISM – objawy i diagnostyka
PIMS to ostry i potencjalnie groźny zespół zapalny, w przebiegu którego może dochodzić do rozwoju powikłań kardiologicznych (przede wszystkim ostrego zapalenia mięśnia sercowego z obniżeniem frakcji wyrzutowej lewej komory) lub wstrząsu. Skuteczne leczenie podjęte w odpowiednim czasie pozwala u przeważającej części pacjentów wrócić do pełni zdrowia w ciągu kilku dni. Do najczęstszych trwałych powikłań należą tętniaki tętnic wieńcowych – mogą one wystąpić niezależnie od fenotypu i ciężkości przebiegu choroby. Aby zdiagnozować PIMS, obligatoryjnie muszą być spełnione kryteria:
- wiek pacjenta do 18. roku życia;
- gorączka powyżej 38,5 stopni C przynajmniej przez 3 dni;
- wysokie wskaźniki stanu zapalnego w badaniach laboratoryjnych – w tym CRP, OB, prokalcytonina, fibrynogen, LDH, D-dimery i ferrytyna;
- uszkodzenia wielonarządowe – objawy ze strony co najmniej 2 narządów lub układów. Do wyboru: silne bóle brzucha, wymioty, biegunki, hipotensja, cechy zapalenia mięśnia sercowego, płyn w osierdziu, apatia, drażliwość, porażenia nerwów obwodowych, silne bóle głowy, kaszel, duszności, cechy zapalenia płuc, bóle w klatce piersiowej, wysypka polimorficzna, zapalenie spojówek, język truskawkowy, obrzęk dłoni i stóp, bezmocz, cechy koagulopatii.
Jednocześnie należy wykluczyć inne przyczyny powyższych dolegliwości, takie jak np.:
- infekcje;
- posocznica;
- zespół wstrząsu toksycznego;
- ostre zapalenie wyrostka robaczkowego;
- choroby układowe tkanki łącznej;
- nieswoiste zapalenia jelit.
Na drodze diagnostyki należy wykonać szczegółowe badania krwi, wraz z rozszerzoną morfologią krwi oraz analizę moczu. Dobrze sprawdzi się USG jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej. Dalsze badania diagnostyczne dobierane są do potrzeb pacjenta i podejrzeń lekarza.
PIMS – leczenie
Każdy pacjent z podejrzeniem PIMS powinien być jak najszybciej hospitalizowany. Do czasu wykluczenia aktywnego zakażenia SARS-CoV2 pacjentów należy traktować jak chorych na COVID-19 z zachowaniem standardowych środków ostrożności, zwłaszcza dbając o ich izolację. Stabilizacja hemodynamiczna pacjenta, z uwzględnieniem płynoterapii, powinna odbywać się według ogólnie przyjętych zasad. Płynoterapię należy stosować ostrożnie u osób z obniżoną frakcją wyrzutową serca. Ważne jest ciągłe monitorowanie podstawowych parametrów organizmu, takich jak ciśnienie tętnicze, akcja serca, tętno, saturacja. Pacjentowi podaje się leki przeciwwirusowe, a jeśli nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów w krótkim czasie, wdraża się leczenie immunosupresyjne.
Leczeniem I rzutu jest dożylny wlew immunoglobulin w dawce 2 g na 1 kg masy ciała, zaś leczeniem II rzutu jest glikokortykoidoterapia. Pacjenci leczeni sterydami oraz kwasem acetylosalicylowym w dawkach przeciwzapalnych powinni otrzymać inhibitory pompy protonowej, aby chronić ich żołądki.
Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalnyCzarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Okarska-Napierała M., Ludwikowska K., Książyk J., Kuchar E., Mazur A., Szenborn L., Werner B., Wysocki J. i Jackowska T., Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z Covid-19, Przegląd Pediatryczny, 4/2020.
- Lech-Badłak K., PIMS-TS – co o nim wiemy?, Nowa Pediatria, 24/2020.
- Krzystyniak K., Koronawirus, Wydawnictwo Medyk Sp. z o.o., 2022.
Zostaw komentarz