Paciorkowce

Aktualizacja: 16 września 2022

Paciorkowce to bakterie Gram-dodatnie, klasyfikowane na podstawie ich właściwości hemolitycznych. Atakują organizm zwłaszcza wtedy, gdy z różnych przyczyn jest on osłabiony. Wyróżniamy kilka rodzajów paciorkowców, a zakażenia nimi różnią się przebiegiem klinicznym. Objawy mogą dotyczyć niemal każdego układu, najczęściej jednak odnoszą się do układu nerwowego, układu oddechowego lub tkanek miękkich.

Czym są paciorkowce?

Paciorkowce, znane również jako streptokoki, to kuliste bakterie, u których podziały zachodzą wzdłuż jednej osi, co jest ich cechą charakterystyczną. Z tego względu rosną one albo w łańcuchu albo w parach, wykazując znaczne zróżnicowanie między sobą. Podstawowy podział tych bakterii bierze pod uwagę rodzaj hemolizy, czyli rozpadu erotrocytów pod wpływem różnych czynników. Są to wówczas paciorkowce:

• alfa – u których zachodzi częściowa hemoliza, związana z redukcją żelaza w hemoglobinie. Bakterie te odpowiadają za wywoływanie pospolitych chorób u człowieka;
• beta – u których zachodzi całkowita hemoliza, związana z całkowitym rozerwaniem erytrocytów. Paciorkowce alfa i beta hemolizujące grupy A i B mają w medycynie najistotniejsze znaczenie;
• gamma – brak widocznej hemolizy.

Dodatkowo wyróżnia się podział paciorkowców na poszczególne grupy. To właśnie od nich zależą objawy wywołanej przez patogeny choroby. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące grupy tych bakterii.

Paciorkowce grupy A

Są to paciorkowce ropne, potocznie znane jako pneumokoki. Bytują w jamie nosowej oraz gardle bez względu na wiek pacjenta oraz jego stan zdrowia. Przy osłabieniu odporności wywołują przykre objawy. Zwykle mają łagodny przebieg, dzięki czemu leczenie jest krótkie i proste. Wywołują one bowiem typowe infekcje błon śluzowych górnych dróg oddechowych oraz skóry. Paciorkowce ropne wywołują również:

• ropne zapalenie gardła;
• infekcje dróg moczowych;
• gorączkę reumatyczną;
• szkarlatynę;
• liszajec;
• posocznicę (sepsa);
• zapalenie ucha środkowego;
• kłębuszkowe zapalenie nerek.

Jednocześnie paciorkowce ropne są wrażliwe na działanie penicyliny, która często jest lekiem pierwszego wyboru.

Paciorkowce z grupy B

Fizjologicznie stanowią część mikroflory jelitowej, więc w pewnym sensie pełnią istotną funkcję w życiu człowieka. Niestety, ich nadmiar przy osłabionej odporności lub po zadziałaniu pewnych czynników może spowodować rozwój licznych chorób. Są to przede wszystkim choroby noworodków i niemowląt, znacznie rzadziej dorosłych ludzi. Mowa o chorobach takich jak:

• noworodkowe zakażenie paciorkowcami;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• posocznica;
• zapalenie płuc;
• zakażenie bakteriemii;
• zakażenie układu moczowego.

Bakterie te traktuje się również jako patogen bydła, ponieważ odpowiadają za stany zapalne gruczołu mlecznego.

Paciorkowce z grupy D

Tego rodzaju paciorkowe fizjologicznie bytują w drogach pokarmowych człowieka. Bardzo szybko się jednak namnażają, przechodząc w nieodpowiednie dla nich miejsca, np. do cewki moczowej czy dróg rodnych u kobiet. Bardzo łatwo można się nimi zarazić przy nieodpowiedniej higienie osobistej, np. unikaniu mycia rąk po skorzystaniu z toalety. Paciorkowce z grupy D powodują zakażenie pęcherza moczowego lub zapalenie cewki moczowej. Jeśli do infekcji dojdzie w przypadku kobiet w ciąży, jest ona pewnym zagrożeniem dla płodu.

Paciorkowce – leczenie

Podstawą leczenia wszystkich chorób bakteryjnych, także tych wywołanych paciorkowcami, jest antybiotykoterapia. Największe znaczenie w terapii ma penicylina, choć równie często sięga się po amoksycylinę czy cefalosporyny. Zwłaszcza, gdy pacjent wykazuje objawy nadwrażliwości na penicylinę, co wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Niektóre paciorkowce wykazują odporność na powyższe antybiotyki, wówczas proponuje się leczenie chinolonami.

W zależności od rodzaju zakażenia i objętych nim układów stosuje się leczenie wspomagające. Przykładowo, przy zajęciu górnych dróg oddechowych stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne. Warto wspomagać się domowymi metodami, do których zaliczamy m.in.: przyjmowanie naturalnych antybiotyków, picie ciepłej herbaty z miodem, unikanie stresu, odpoczynek czy zwalczanie nadmiernej gorączki chłodnymi okładami czoła.

Zobacz również: Bakterie oporne na antybiotyki.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Miks-Krajnik M., Rola paciorkowców mlekowych i pałeczek propionowych w procesie dojrzewania sera typu szwajcarsko-holenderskiego, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2012.
2. Samed A., Wysocki T., Nowicki R., Paciorkowce grup A, C, G, F, jako wrota zakażeń, patogen zapalenia migdałków i przewlekłego zapalenia zatok.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.