Osłabienie kości

Aktualizacja: 17 kwietnia 2025

Osłabienie kości niepokojące zjawisko predysponujące do ich zwiększonej łamliwości. Zazwyczaj współwystępuje z osteopenią lub osteoporozą, jednak może też mieć związek z innymi problemami zdrowotnymi. Osłabienie kości jest częstsze u osób starszych, niż u dzieci, co wiąże się z naturalnym procesem starzenia się organizmu, czemu towarzyszy spadek gęstości mineralnej kośćca. Problem ten diagnozuje i leczy wówczas lekarz ortopeda.

Co to jest osłabienie kości?

Mianem osłabienia kości określamy zmniejszoną ich wytrzymałość na obciążenia i uszkodzenia mechaniczne, mające miejsce np. podczas upadku (nawet z niewielkiej wysokości). Innymi słowy jest to stan, w którym dochodzi do zmniejszenia ich gęstości i wytrzymałości, co zwiększa ryzyko złamań i pęknięć nawet przy zadziałaniu niskoenergetycznych czynników. Przy podejrzeniu osłabienia kości warto udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który pokieruje dalszym procesem diagnostyczno-terapeutycznym.

Osłabienie kości – objawy

Osłabienie kości może rozwijać się stopniowo. Dlatego bywa niezauważone i ignorowane przez dłuższy czas, dopóki nie dojdzie do rzeczywistego złamania kości. Często jest to poprzedzone objawami, które mogą być bagatelizowane. Zalicza się do nich:

• bóle kostne i bóle stawów, zwłaszcza w okolicy nadgarstków i bioder;
• obniżenie wzrostu u osób starszych lub zahamowanie wzrostu u dzieci i młodzieży;
• osłabienie mięśni, wzmożona męczliwość nawet przy mniej intensywnych aktywnościach fizycznych;
• zmiana postawy ciała – przy długo trwającym osłabieniu kości często obserwuje się wady postawy u dzieci i dorosłych w każdym wieku. U seniorów typowy jest tzw. wdowi garb lub znacznie zwiększona kifoza piersiowa, a także kolana koślawe, wady stóp i zniekształcenia w obrębie palców dłoni. U dzieci obserwuje się najczęściej wady kolan i kręgosłupa.

Osłabienie kości prowadzi do niskoenergetycznych złamań, zwłaszcza jeśli jest zaawansowane.

Zobacz również: Czy czuć jak kość się zrasta?

Osłabienie kości – przyczyny

Do osłabienia kości u osób starszych i w dojrzałym wieku najczęściej dochodzi w przebiegu:

• osteopenii – stan obniżenia gęstości mineralnej kości o 2% poniżej masy szczytowej, prawidłowej dla osób w danym wieku. Poprzedza wystąpienie osteoporozy;
• osteoporozy – przewlekła choroba metaboliczna kości przebiegająca z postępującym ubytkiem masy kostnej i uszkodzeniem jej mikroarchitektury. Kości są znacznie słabsze niż w przebiegu osteopenii.

Przyczynami prowadzącymi do powyższych chorób są zazwyczaj:

• nadużywanie alkoholu i palenie papierosów;
• menopauza i choroby endokrynologiczne, zwłaszcza choroby tarczycy;
• choroby reumatyczne, zwłaszcza RZS;
• zaburzenia miesiączkowania takie jak np. nieregularne miesiączki w przypadku kobiet;
• niedostateczne spożycie produktów mlecznych, niedobór wapnia, fosforu i witaminy D.

Osłabienie kości u dzieci i młodych dorosłych najczęściej wiąże się właśnie z przewlekłymi niedoborami pokarmowymi, zarówno tymi wyżej wymienionymi, jak i w kontekście spadku poziomu kolagenu. Ryzyko może zwiększać się przy długoterminowym przyjmowaniu niektórych leków, np. glikokortykoidów, jak również przy rozwoju nowotworów każdego rodzaju. Wiąże się to wówczas zarówno z samą chorobą nowotworową, jak i z leczeniem onkologicznym (chemioterapia, radioterapia).

Zobacz również: Witaminy na stawy i kości.

Osłabienie kości – rozpoznanie i leczenie

Osłabienie kości diagnozuje się na podstawie badań krwi oraz densytometrii. Densytometrią nazywamy badanie bazujące na wykorzystaniu promieniowania RTG, które przenika przez ciało, przechodzi do specjalnego czujnika i na tej podstawie oblicza masę kości. Metoda pozwala na ocenę gęstości mineralnej dowolnej kości w ciele człowieka. Jednak miejscem zalecanym przez Międzynarodową Fundację Osteoporozy do diagnostyki tej choroby jest nasada bliższa kości udowej, ewentualnie odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

Leczenie powinno być przyczynowe, jeśli tylko jest to możliwe. Przy niedoborach pokarmowych podstawą jest modyfikacja diety oraz suplementacja brakujących związków (często pod okiem lekarza i w zwiększonych dawkach), zaś przy chorobie nowotworowej należy jak najszybciej rozpocząć leczenie onkologiczne, jednocześnie ze wzmacnianiem kości metodami zachowawczymi, w tym dietą i odpowiednio dobranymi suplementami diety. Warto zachować stały, codzienny, umiarkowany poziom aktywności fizycznej, ponieważ ruch znacząco wpływa na wzmocnienie kości. Wszelkie wady postawy powinny być na bieżąco leczone fizjoterapią, zaś nałogi powinny być wyeliminowane z życia.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Smektała A., Dobosz A., Osteoporoza – patofizjologia, objawy, profilaktyka i leczenie, Farmacja Polska, 6/2020.
2. Sakowska J., Okurowska-Zawada B., Krajewska-Kułak E., Zadania fizjoterapii w leczeniu i zapobieganiu osteoporozie, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2020.
3. Chlebna-Sokół D., Woźniak E., Jakubowska-Pietkiewicz E., Aktualne zasady rozpoznawania i leczenia chorób metabolicznych kości u dzieci i młodzieży, Endokrynologia Pediatryczna, 2018.