Niewydolność wątroby

Aktualizacja: 18 października 2022

Niewydolność wątroby to poważny stan, w którym narząd ten nie jest zdolny prawidłowo pełnić swoich funkcji. Choroba może wystąpić nagle, jak również może wiązać się z obecnością chorób przewlekłych. W medycynie wyróżniamy 2 główne rodzaje niewydolności wątroby – ostrą i przewlekłą, choć między nimi występuje także postać podostra. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz hepatolog.

Ostra niewydolność wątroby

Mianem ostrej niewydolności wątroby określa się szybkie i postępujące pogarszanie funkcji wątroby u pacjentów bez jej marskości. Stan ten prowadzi w ciągu mniej niż 26 tygodni do wystąpienia encefalopatii wątrobowej oraz osoczowych zaburzeń krzepnięcia. Ostra niewydolność wątroby jest rzadką chorobą, której istotę stanowi gwałtowna i masywna martwica hepatocytów w wyniku działania rozmaitych czynników etiologicznych.

Przyczyny

Najczęściej przyczyną ostrej niewydolności wątroby w krajach rozwijających się jest wirusowe zapalenie wątroby, szczególnie WZW typu B. Z kolei bez względu na stopień rozwinięcia kraju przyczynami mogą być:

• przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza paracetamolu, sulfonamidów czy statyn;
• zatrucie organizmu toksynami, np. czterochlorkiem węgla;
• niedokrwienie;
• wstrząs;
• choroba Wilsona;
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby;
• sepsa;
• zakrzepica żyły wrotnej.

Upośledzenie czynności detoksykacyjnej i metabolicznej wątroby w przebiegu ostrej niewydolności wiąże się z masywnym obumieraniem hepatocytów, czyli komórek budujących ten narząd.

Objawy

Początkowe objawy na ogół nie są charakterystyczne, obejmują bowiem gorączkę, utratę apetytu, pogorszenie samopoczucia czy biegunkę. Mogą więc wskazywać na każdą inną dolegliwość czy chorobę. Do charakterystycznych objawów można jednak zaliczyć pojawiające się nieco później:

• encefalopatia wątrobowa – o różnym nasileniu i dynamice rozwoju;
• żółtaczka – niemal u wszystkich pacjentów stanowi pierwszy objaw;
• ewentualne objawy skazy krwotocznej;
• napady padaczkowe – pojawiają się u chorych, u których jednocześnie doszło do uszkodzenia mózgu.

W większości przypadków, przy braku podjęcia odpowiedniego leczenia, pacjent umiera wskutek śpiączki wątrobowej, obrzęku mózgu lub niewydolności wielonarządowej.

Leczenie

Leczenie należy prowadzić na oddziale intensywnej terapii w szpitalu lub ośrodku dysponującym możliwością przeszczepienia wątroby. Terapia opiera się na podaży płynów i tym samym na podtrzymywaniu parametrów hemodynamicznych czy biochemicznych, a także na żywieniu. Pacjentowi dostarcza się doustnie 30 kcal/kg/d z wykluczeniem produktów zawierających w składzie glutaminę. Jednocześnie niezwykle istotne jest leczenie przyczynowe, czyli – w zależności od przyczyny – płukanie żołądka, farmakoterapię, podaż koncentratu erytrocytów (krwinek czerwonych), przeszczep wątroby i inne.

Zobacz również: Oczyszczanie wątroby z toksyn.

Przewlekła niewydolność wątroby

Przewlekła niewydolność wątroby charakteryzuje się tym, że nie rozwija się nagle lecz na podłożu istniejącej już od dłuższego czasu choroby. Jest poważnym stanem wymagającym odpowiedniego leczenia.

Przyczyny

Ta postać niewydolności wątroby najczęściej wynika z następujących czynników:

• nadużywanie alkoholu, alkoholizm;
• nieodpowiednia dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, cukry proste, żywność modyfikowaną;
• cytomegalia;
• WZW typu A, B lub C;
• choroby dróg żółciowych;
• choroby autoimmunologiczne;
• długotrwałe przyjmowanie niektórych leków;
• nowotwory wątroby.

Obecność powyższych czynników stopniowo uszkadza coraz większą liczbę hepatocytów, co z kolei nie pozostaje bez wpływu na czynność i budowę wątroby.

Objawy

Przewlekła niewydolność wątroby przez długi czas może przebiegać bezobjawowo. Dopiero w momencie, gdy proces patologiczny zajmie jej większość, pojawiają się typowe objawy niewydolności. Początkowo jest to osłabienie i dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności i wymioty, bóle prawej strony brzucha, utrata apetytu, nagłe zmniejszenie masy ciała czy nietolerancja tłuszczów i alkoholu. Później zaś dołączają się:

• powiększenie wątroby;
• obrzęki wokół kostek u nóg;
• żylaki przełyku i odbytu;
• żółtaczka;
• wodobrzusze.

Powyższe objawy, szczególnie wodobrzusze, świadczą o zaawansowanej niewydolności.

Leczenie

Wątroba w przypadku przewlekłej niewydolności jest w takim stopniu uszkodzona, że leczenie zachowawcze często nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Za najskuteczniejszą metodę uznaje się więc przeszczep tego narządu. Należy jednak dokonać go zanim dojdzie do niewydolności wielonarządowej. Uzupełnieniem jest leczenie żywieniowe, a więc dieta ubogobiałkowa (maksymalnie 60 g białka na dobę).

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Lipiński P., Klaudel-Dreszler M., Ciara E., Jankowska I., Nawracająca ostra niewydolność wątroby, Standardy Medyczne, 18/2021.
3. Rękas-Wójcik A., Prystupa A., Dzida G., Mosiewicz J., Zaburzenia zachowania oraz objawy psychotyczne w chorobach wątroby, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2013.
4. Panasiuk A., Encefalopatia wątrobowa, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2014.