Niedokrwistość

Aktualizacja: 8 lutego 2022

Niedokrwistość to patologiczny stan, w którym liczba krwinek czerwonych (erytrocytów) oraz ilość krążącej hemoglobiny nie wystarczają do prawidłowego utlenowania tkanek obwodowych. Innymi słowy, jest to stan, w którym stężenie hemoglobiny lub całkowita objętość krwinek czerwonych (tzw. hematokryt) są poniżej dolnej granicy, wyznaczonej przez 95-procentowy przedział wartości referencyjnych ustalanych dla płci, wieku i szerokości geograficznej. Niedokrwistość zwie się również anemią.

Niedokrwistość – przyczyny

Stężenie hemoglobiny, w warunkach fizjologicznych, powinno wynosić:

• 18-22 g/dl w przypadku noworodków;
• 14-17 g/dl w przypadku niemowląt;
• 14-16 g/dl u dorosłych mężczyzn;
• 12-14 g/dl u dorosłych kobiet.

O niedokrwistości mówimy więc wówczas, gdy nastąpi spadek stężenia hemoglobiny poniżej dolnej, wskazanej wyżej granicy. W zależności od wartości spadku może przyjąć postać łagodną, umiarkowaną lub ciężką. Głównymi przyczynami niedokrwistości są:

• zwiększone zapotrzebowanie na żelazo przy jednoczesnej niewystarczającej jego podaży – np. przy ciąży, laktacji czy w okresie dojrzewania;
• upośledzone wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym;
• duża utrata krwi – np. wskutek poważnego urazu, operacji czy miesiączkowania;
• niedobory żywieniowe;
• resekcja żołądka lub jelita;
• przewlekłe choroby jelit, np. choroba Leśniowskiego-Crohna;
• choroby autoimmunologiczne;
• przewlekła niewydolność nerek;
• nowotwory;
• przewlekłe zakażenia.

Najczęściej występującą ginekologiczną przyczynę niedokrwistości stanowią obfite i przedłużające się krwawienia miesiączkowe, które mogą być zarówno fizjologią danej kobiety, jak i wynikać z zaburzeń hormonalnych czy mięśniaków macicy. Ponadto bardzo często opisuje się niedokrwistość wtórną wynikającą z zakażeń wirusowych, zwłaszcza HIV, a także zakażeń bakteryjnych, grzybiczych czy pasożytniczych. W przypadku chorób przewlekłych wyróżnia się 4 podstawowe mechanizmy skutkujące klinicznym występowaniem niedokrwistości. Są to:

• osłabiona synteza erytropoetyny;
• zmniejszenie dostępności żelaza do budowy hemu;
• obniżona wrażliwość prekursorów erytrocytów na erytropoetynę;
• skrócony czas przeżywania erytrocytów.

Wciąż najczęściej diagnozuje się niedokrwistość z niedoboru żelaza.

Niedokrwistość – objawy

Obraz kliniczny w przebiegu niedokrwistości może być różny, w zależności od szybkości i stopnia narastania anemii, wieku pacjenta czy jego ogólnego stanu zdrowia. Charakterystyczne są między innymi objawy takie jak:

• bladość skóry;
• zażółcenie skóry i spojówek (przy niedokrwistości hemolitycznej);
• łamliwość i wklęsłość paznokci;
• wczesne siwienie włosów;
• przewlekłe owrzodzenia kończyn dolnych;
• duszności i kołatanie serca, zwłaszcza po wysiłku;
• dławica piersiowa;
• utrata apetytu;
• bóle głowy, zawroty głowy;
• zaburzenia koncentracji;
• senność;
• pogorszenie zdolności poznawczych;
• zaburzenia snu;
• przewlekłe zmęczenie;
• osłabienie siły mięśniowej.

W przypadku ciężkiej niedokrwistości może się rozwinąć nawet śpiączka. Dodatkowo, u pacjentów można zaobserwować zmiany na dnie oka, zwłaszcza wybroczyny w kształcie płomieni, wysięki oraz przejściowy obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. Należy zwrócić uwagę na zaburzenia libido i płodności, natomiast w przypadku kobiet na zaburzenia  miesiączkowania.

Niedokrwistość – leczenie

Leczenie zależy głównie od charakterystyki niedokrwistości (głównie jej rodzaju i przyczyny). Jeśli wynika ona z niedoborów żelaza należy uzupełnić dietę o produkty spożywcze bogate w ten pierwiastek. Zwykle lekarz zaleca również przyjmowanie żelaza doustnie. Należy pamiętać, że substancje takie jak błonnik, wapń, polifenole i fityniany zmniejszają dostępność żelaza, natomiast witamina C, kwas mlekowy i kwas foliowy zwiększają ją. Warto mieć to na uwadze komponując poszczególne posiłki, których celem jest uzupełnienie niedoborów żelaza. Jednocześnie należy wykonać badanie moczu i morfologię krwi, aby wykluczyć inne ewentualne problemy zdrowotne.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jackowska T., Wójtowicz J., Niedokrwistość chorób przewlekłych, Postępy Nauk Medycznych, 2014.
2. Sułek K., Torska A., Jak uniknąć błędów w codziennej praktyce w postępowaniu z chorymi na niedokrwistość?, Postępy Nauk Medycznych, 7/2011.
3. Chełstowska M., Warzocha K., Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 3/2006.
4. Pietrzak B., Seremak-Mrozikiewicz A., Marciniak B., Witek A., Leszczyńska-Gorzelak B., Niedokrwistość z niedoboru żelaza w położnictwie i ginekologii, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 3/2016.