Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby

Aktualizacja: 18 kwietnia 2023

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby to najczęściej diagnozowana przyczyna przewlekłego uszkodzenia wątroby. Zaliczana jest jednocześnie do grona chorób cywilizacyjnych, ponieważ jej czynniki ryzyka w dużej mierze wiążą się z nieprawidłowym stylem życia. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz hepatolog.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – przyczyny

Do wzrostu liczby zachorowań przyczynia się szeroko pojęta urbanizacja oraz błędy dietetyczne. Podłożem choroby jest natomiast akumulacja trójglicerydów w postaci kropel tłuszczowych w cytoplazmie hepatocytów (komórek wątroby), co zwykle zwie się stłuszczeniem. Jeśli proces trwa dłuższy czas, prowadzi do niealkoholowego stłuszczenia wątroby charakteryzującego się stanem zapalnym oraz różnego stopnia następowym włóknieniem. Szacuje się, że choroba dotyczy nawet do 30% populacji w Polsce.

Najważniejsze czynniki ryzyka:

• dyslipidemia;
• cukrzyca typu 2;
• nadciśnienie tętnicze;
• przewlekłe przyjmowanie glikokortykosteroidów, tetracykliny, witaminy A lub metotreksatu;
• zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C;
• choroby autoimmunologiczne, w tym choroba Wilsona;
• niedoczynność tarczycy;
• zespoły metaboliczne;
• celiakia;
• nieswoiste choroby zapalne jelit;
• otyłość (zwłaszcza brzuszna).

Patogeneza choroby wiąże się jednak przede wszystkim z wysokokaloryczną dietą zawierającą nadmierne ilości tłuszczów nasyconych, wysoko przetworzonych węglowodanów, napojów słodzonych fruktozą. Jedynie w rzadkich przypadkach jest uwarunkowana genetycznie.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – objawy

Objawy najczęściej ujawniają się po 50. roku życia, choć u znacznej większości pacjentów choroba ma przebieg bezobjawowy. Jeśli jednak dojdzie do ich wystąpienia, typowe są:

• ból lub dyskomfort w lewym górnym kwadrancie brzucha;
• ogólne osłabienie;
• złe samopoczucie;
• przewlekłe zmęczenie;
• powiększenie wątroby (hepatomegalia).

Przy zaawansowanej postaci choroby do obrazu klinicznego dochodzą:

• pajączki naczyniowe;
• żółtaczka;
• zanik mięśni;
• rumień dłoni;
• wodobrzusze.

Obraz kliniczny może różnić się w zależności od danej osoby.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – diagnostyka

Ustalenie rozpoznania pierwotnej choroby stłuszczeniowej wątroby wymaga wykluczenia picia alkoholu w ilości powyżej 30 g/dobę przez mężczyzn i powyżej 20 g/dobę przez kobiety. Podstawowym, najczęściej wykonywanym badaniem diagnostycznym jest natomiast USG jamy brzusznej. Podejrzenie choroby jest trafne, gdy na obrazie ultrasonograficznym obserwuje się hiperechogeniczne tkanki wątroby w porównaniu z korą nerki. Obecność rozlanego stłuszczenia można też zaobserwować podczas badania TK (tomografia komputerowa).

W diagnostyce bardzo ważne są badania krwi, zwłaszcza tzw. panel wątrobowy. Zawiera on m.in. ocenę ALP (fosfataza alkaliczna), ALT (aminotransferaza alaninowa), AST (aminotransferaza asparaginowa) oraz bilirubiny całkowitej.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – leczenie

W leczeniu najważniejsza jest modyfikacja stylu życia:

• utrata około 10% masy ciała w przypadku pacjentów otyłych;
• kontrola glikemii poprzez stosowanie diety z niskim indeksie glikemicznym;
• unikanie stresu i używek, zwłaszcza papierosów i alkoholu;
• regularna aktywność fizyczna;
• zdrowa, zbilansowana dieta.

Dieta powinna być bogata w warzywa, owoce, orzechy, oliwę z oliwek, ryby oraz nabiał. Z tego względu rekomenduje się dietę śródziemnomorską, uznawaną za jedną z najzdrowszych dla człowieka. Właściwości zdrowotne zawdzięcza obecności błonnika pokarmowego, witamin oraz fitofenoli (silnych antyoksydantów). Pacjenci z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby powinni stosować niskokaloryczną dietę – 25–30 kcal/kg masy ciała, ewentualnie dodając 20–40% do podstawowej przemiany materii wyliczonej na podstawie wzoru Harrisa-Benedicta.

Zaobserwowano również, że dieta niskowęglowodanowa stosowana przez okres pół roku może w znaczący sposób zmniejszyć stan zapalny, stopień stłuszczenia, a także może poprawić wrażliwość tkanek na insulinę. Farmakoterapia np. leki z witaminą E, kwas ursodezoksycholowy jest metodą uzupełniającą.

Żeń-szeń i guarana
Połączenie żeń-szenia i guarany sprawiło, że otrzymaliśmy produkt, którego składniki uzupełniają swoje działanie. Dzięki temu znacznie lepiej wspierają organizm ...
Zobacz tutaj ...

Witamina D kapsułki
Witamina D3 1000 IU – suplement diety w postaci kapsułek, do stosowania w celu uzupełniania i zapobiegania powstawania niedoborów witaminy D.
Zobacz tutaj ...

Sweet Dreams - naturalne tabletki nasenne
Tabletki nasenne Sweet Dreams to połączenie tylko naturalnych składników, które odprężają i rozluźniają przed snem, co znacząco wpływa na szybsze zasypianie.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kargulewicz A., Stankowiak-Kulpa H., Grzymisławski M., Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – etiopatogeneza, epidemiologia, leczenie, Nowiny Lekarskie, 5/2010.
2. Gulbicka P., Kanikowska A., Marciniak M., Grzymisławski M., Współczesne terapie niealkoholowej stłuszczeniowej chroby wątroby, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 4/2018.
3. Gąsiorowska A., Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, Lekarz POZ, 3/2019.