Mieszana choroba tkanki łącznej

Mieszana choroba tkanki łącznej (łac. morbus mixtus textus connectivi) to poważna, przewlekła i nieuleczalna choroba z autoagresji, w rzeczywistości będąca połączeniem objawów następujących chorób: twardziny układowej, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego oraz zapalenia wielomięśniowego lub zapalenia skórno-mięśniowego. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog.

Mieszana choroba tkanki łącznej – przyczyny

Jak w przypadku wszystkich chorób autoimmunologicznych, tak i mieszanej choroby tkanki łącznej przyczyny nie zostały poznane. Istotną cechą rozpoznawczą choroby jest stwierdzana w surowicy chorych obecność przeciwciał przeciwjądrowych przeciw rybonukleoproteinie U1-RNP w wysokim mianie. Wykazano również związek między mieszaną chorobą tkanki łącznej a antygenami zgodności tkankowej HLA-DR1 i HLA-DR-4 oraz nadreaktywność limfocytów B, prowadzącą do produkcji dużej liczby autoprzeciwciał U1-RNP. Uważa się, że na jej wystąpienie wpływ ma połączenie czynników genetycznych, indywidualnych oraz środowiskowych.

Szacuje się, że mieszana choroba tkanki łącznej występuje u 10 na 100 000 osób, a początek choroby przypada przeważnie na 3.-4. dekadę życia, choć obserwuje się także jej rozwój w wieku dziecięcym oraz u osób starszych. Kobiety chorują średnio 9-krotnie częściej niż mężczyźni.

Mieszana choroba tkanki łącznej – objawy

Obraz kliniczny mieszanej choroby tkanki łącznej jest zmienny, wraz z czasem jej trwania dołączają się nowe objawy. Pierwszą oznaką choroby jest obecność przeciwciał anty-U1-RNP, które mniej więcej o rok wyprzedzają wystąpienie pierwszych objawów. Pierwszymi objawami są natomiast:

• osłabienie organizmu;
• ból mięśni i ból stawów;
• objaw Raynauda;
• obrzęk rąk;
• stany podgorączkowe.

Wraz z rozwojem choroby pojawiają się inne objawy skórne, mięśniowo-szkieletowe oraz dochodzi do zajęcia narządów wewnętrznych (płuc, przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych). Ich specyfika i intensywność są jednak różne u każdego pacjenta. Głównie ze względu na fakt, że objawy mogą pochodzić z wszystkich składowych chorób lub tylko z kilku z nich.

Mieszana choroba tkanki łącznej – diagnostyka

Nie opracowano dotychczas jednolitych, powszechnie akceptowanych kryteriów klasyfikacyjnych dla mieszanej choroby tkanki łącznej. W pierwszej kolejności zazwyczaj ocenia się występujące objawy na podstawie obserwacji pacjenta oraz wywiadu zdrowotnego. Badanie lekarskie podmiotowe i przedmiotowe obejmuje przede wszystkim ocenę zmian skórnych, naczyniowych, w tym objawu Raynauda, zapalenia stawów i mięśni, narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej. Na mieszaną chorobę tkanki łącznej wskazują zwłaszcza:

• obrzęk rąk;
• zapalenie błony maziowej stawów;
• zapalenie mięśni;
• objawy Raynauda;
• sklerodaktylia.

Jest to 5 objawów diagnostycznych. Następnie reumatolog zleca bardziej szczegółowe badania – analizę krwi (także pod kątem obecności HLA), RTG, USG, rezonans magnetyczny i ECHO serca.

Mieszana choroba tkanki łącznej – leczenie

W leczeniu omawianej choroby często złotym standardem jest glikokortykosteroidoterapia, obarczona jednak niestety dużą liczbą działań niepożądanych. Należy pamiętać o stosowaniu najmniejszych skutecznych dawek sterydów i o redukowaniu ich dawki wraz z poprawą kliniczną. Dąży się do tego, aby przyjmować je wyłącznie w okresie zaostrzenia choroby. Pomocna jest także terapia łączona z lekami immunosupresyjnymi. Ze względu na negatywny wpływ na rokowanie w mieszanej chorobie tkanki łącznej powikłań miażdżycy tętnic wieńcowych oraz zakażeń, należy zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę i leczenie tych problemów. Pacjent powinien systematycznie uczęszczać na kontrole kardiologiczne.

Leczenie powikłań uzależnione jest od ich charakteru. W warunkach domowych pacjent musi pamiętać o systematycznej aktywności fizycznej dopasowanej do stanu zdrowia i możliwości, a także o prowadzeniu zdrowego i harmonijnego stylu życia. Należy unikać czynników nasilających objawy chorób autoimmunologicznych, takich jak palenie papierosy, cukry proste i tłuszcze nasycone w diecie, żywność wysokoprzetworzona, stres.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Olesińska M., Felis-Giemza A., Walkiewicz-Pielaszek K., Czuszyńska Z., Mieszana choroba tkanki łącznej – 40 lat historii, Reumatologia, 49/2011.
2. Olesińska M., Felis-Giemza A., Mieszana choroba tkanki łącznej, Reumatologia, 1/2016.